Als u een hoofdluis vindt op je bed of zetel, is deze luis al zwak of oud. Hij kan geen eitjes meer leggen en zal binnen twee dagen sterven. Neten kunnen echter tot 10 dagen overleven op kleding of in bedden.
Neten kunnen buiten de hoofdhuid maximaal 6 dagen overleven. Dit betekent dat een haar met een neet eraan vast, b.v. in een kam of op kleding, na een paar dagen gewoon uit kan komen en de luis op zoek gaat naar een nieuwe gastheer. Hoofdluizen dragen geen ziekten over.
Nee, luizen verspreiden zich door van het ene haar naar het andere haar te lopen. Een hoofdluis die niet meer op een hoofd zit, kan niet lang overleven. Er zijn daarom weinig aanwijzingen voor verspreiding via beddengoed of jassen.
Hoofdluizen leven uitsluitend in het haar van de mens. Ze voeden zich om de 3 à 4 uur met bloed en hebben een vochtige omgeving van zo'n 30°C nodig. Op andere plekken overleven ze hoogstens 24 uur, of in het ergste geval 48 uur.
Veel ouders vragen zich af of ze, wanneer ze hoofdluis behandelen, ook het beddengoed van hun kinderen tegen luizen moeten behandelen. Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u.
Extra wassen niet nodig
U hoeft de kleren, jassen, sjaals, mutsen, beddengoed en knuffels niet te wassen. Dit is niet nodig om van de luizen af te komen. Als u 2 weken goed kamt, is dat voldoende. Dit laat onderzoek zien.
Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven. Echter hoofdluizen die op spullen worden aangetroffen, zijn meestal dood, ziek, oud of aangetast en spelen een verwaarloosbare rol in de besmettelijkheid [Maunder, 1983].
Knuffels en beddengoed wassen niet meer nodig
Luizen worden hoofdzakelijk via haar-haarcontact overgebracht. Er zijn geen aanwijzingen voor verspreiding via de omgeving. Met deze aanpassing van de richtlijn sluit het Nederlandse advies aan op de internationale bestrijdingsadviezen.
LET OP: met een föhn is het niet mogelijk om neten effectief en veilig dood te drogen! Een föhn is gemaakt om haren te drogen. Neten daarentegen zitten bij de huid.
- Twee weken lang elke dag kammen met een netenkam (daarmee vang je zowel luizen als neten). Het dagelijks uitkammen van de luizen en neten (dood of levend) voorkomt dat tussentijds uitgekomen nimfen uitgroeien tot volwassen luizen en voorkomt daarmee dat nieuwe eitjes worden gelegd.
Een stijltang tegen luizen gebruiken is echter niet zonder gevaar en bovendien is het absoluut niet bewezen dat de luizen en neten doden met een stijltang effectief zou zijn. Het afscheren van de haren kan ook helpen om luizen te bestrijden.
Bij een hardnekkige of steeds weerkerende luizeninfectie is het soms wel nuttig om lakens, handdoeken, knuffels en kledij te wassen op 60°. Doe dit bij het opstarten van de behandeling en na één week. Gebruik evenwel je gezond verstand en overdrijf niet.
Hoelang overleven luizen? Luizen die zich voeden via het hoofd van hun gastheer, kunnen daar tot 20 dagen blijven leven. Buiten het haar en dus zonder bloed om zich aan te voeden leven luizen slechts tussen de 24 uur en de 48 uur.
Een larve heeft 7 tot 10 dagen nodig om zich te ontwikkelen tot nimf (onvolwassen luis) en uit te breken uit de neet. De ontwikkeling van nimf tot volwassen luis duurt nog eens 1 tot 2 weken. Enkel een volwassen luis kan zich voortplanten (en heeft hiervoor minstens 24u nodig).
Tot je geen enkele luis meer vindt. Controleer ook alle huisgenoten op luizen. Leg de kammen en haarborstels na gebruik in heet water van 60°C, gedurende 5 minuten. Was alle kussenslopen en handdoeken die je kind gebruikt telkens op 60°C.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
Bladluizen hebben een hekel aan planten met een sterke geur. Denk aan lavendel, bonenkruid, knoflook en goudsbloemen. Plant dus zo'n sterk geurende bloem of plant naast je geteisterde plant en de bladluizen zullen maken dat ze wegkomen!
Probeer eens haarlak of haargel! Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat kinderen die haarlak of gel gebruiken, veel minder last hebben van hoofdluis dan jongeren die dit soort middelen niet gebruiken.
Kammen, kammen, en kammen
Het beste advies tegen hoofdluis: twee weken lang elke dag met de speciale luizenkam door het haar. Het kost soms wat tijd, zeker als je dochter van die mooie lange lokken heeft, maar volgens huisartsen is dit het beste advies.
Luizen houden zich vast aan je haar, en gaan dus eigenlijk nauwelijks in je beddengoed, op je knuffels of in de bank zitten. Luizen worden alleen overgedragen door contact met iemand anders' haar. De kans dat een luis zich ergens anders dan op je hoofd bevindt is dus heel erg klein.
Dirk Devroey: "Nee, luizen kruipen. Ze kunnen ook geen kilometers afleggen. In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
Een lege neet is wit en doorschijnend, in de breedte afgeplat en het operculum (deksel van de neet waarlangs de larve ademt en uitbreekt als ze volgroeid is) ontbreekt. Een neet met een dode larve erin is bruinachtig tot zwart, dof en in de breedte afgeplat.
Dit doen zij uitsluitend via haar-haarcontact. Hoofdluizen zijn genetisch geprogrammeerd om zich te verspreiden. Wanneer zij de kans krijgen om een nieuwe gastheer te betrekken zullen zij dat niet laten. Een volwassen vrouwtjes-luis hoeft slechts één keer te paren.
