Vanaf 1 januari 2025 is het voor mensen met zonnepanelen verplicht om een meter met minimaal een dubbel telwerk te hebben. Dat kan een slimme meter zijn, maar dat hoeft niet per se.
Met alleen de slimme meter bespaar je nog geen energie. Maar door het maandelijkse verbruiks- en kostenoverzicht van de energieleverancier hou je je verbruik wel bij. Je kunt makkelijker en sneller controleren of je verbruik niet onverwachts omhoog gaat.
Een slimme meter houdt bij welke energie je zelf niet verbruikt en dus teruglevert aan het net. Zo kan precies worden berekend hoeveel je terugkrijgt voor de teruggeleverde energie. Een conventionele meter kan de opgewekte zonne-energie niet apart bijhouden, maar draait eigenlijk terug.
Waar zit nou het verschil? Waar de omvormer de totale stroomproductie laat zien, registreert de slimme meter enkel de zelf opgewekte stroom minus uw directe verbruik. Het totaal aan opgewekte energie zal dus nooit zichtbaar zijn op de slimme meter.
Een slimme meter weigeren
Er kunnen verschillende redenen zijn om een slimme meter te weigeren. Je wil niet dat je energiemeter de meterstanden automatisch doorgeeft. Of je wil niet op afstand kunnen worden afgesloten.
Waarom willen mensen met zonnepanelen geen slimme meter? Er zit een voordeel bij een analoge meter. Als je op zonnige dagen elektriciteit teruglevert aan het net, draait een ouderwetse draaischijfmeter als het ware terug. Een slimme meter daarentegen registreert de resterende energie apart.
Ongeveer een half miljoen Nederlanders hebben de slimme meter geweigerd. Acht procent van de niet-bezitters twijfelt daarnaast nog of ze er überhaupt een willen. Dit blijkt uit de Smart Home Monitor, een grootschalig onderzoek van Multiscope onder 4700 Nederlanders.
Hoe weet ik hoeveel stroom mijn zonnepanelen opwekken? Dit kan je aflezen op de zogenaamde bruto productiemeter (de meter toont hoeveel stroom de zonnepanelen opwekken en/of opgewekt hebben) van je zonnepaneel installatie.
Het meterdisplay geeft op de meter de verbruikte of teruggeleverde energie weer volgens de tabel op de achterzijde van deze handleiding. Het rode controlelampje knippert als er energie wordt verbruikt of wordt teruggeleverd. Als u meer energie verbruikt of teruglevert, gaat het lampje sneller knipperen.
Eén zonnepaneel levert in een maand in de winter gemiddeld 2-5 kWh op.
Als u twijfelt aan een juiste registratie van de slimme meter kunt u de meter eventueel laten onderzoeken. Dit wordt een meterijking genoemd. Let op! Hier zijn mogelijk hoge kosten aan verbonden.
Ook de Consumentenbond vindt de slimme meter betrouwbaar. "Als de meterstand niet klopt, is er meestal sprake van een defect", vertelt woordvoerder Joyce Donat. "Maar normaal gesproken geldt: wat hij meet, dat klopt gewoon."
De slimme meter geeft exact aan wat er aan energie is afgenomen en wat er is teruggeleverd. Op een oude draaischijfmeter wordt dit automatisch teruggedraaid, waardoor je geen nauwkeurig overzicht hebt. Deze is alleen geijkt voor levering, dus niet voor teruglevering. Daar is de meter niet voor ontworpen.
Heb je vandaag zonnepanelen op je dak en een analoge meter, dan geniet je nog even van het voordeel van de terugdraaiende teller. Wanneer je aan de beurt bent voor een digitale meter, dan vervalt dit principe en val je net zoals elke andere zonnepaneleneigenaar onder het nettarief werkelijke afname.
Digitale meter combineren met PV-panelen, warmtepomp, warmtekrachtkoppeling of kleine windmolen. Net zoals bij zonnepanelen is het ook bij deze investeringen verplicht een digitale energiemeter te installeren.
De bekendste meter is de Ferrarismeter. Dit is een analoge draaischijfmeter. Als uw zonnepanelen meer stroom leveren dan dat u verbruikt dan draait deze meter automatisch terug.
Verkeerd geïnstalleerd
De omvormer kan verkeerd zijn aangesloten of verkeerd zijn ingesteld, dit kan het functioneren van de omvormer negatief beïnvloeden. Omvormers moeten verplicht verbonden zijn met de wisselspanning, dit zorgt ervoor dat de omvormer tijdens onweer niet stuk kan gaan.
Het gaat om zeker twee verschillende meters van Landis+Gyr, slimme meters met de codes 28100 en 28101, zo ontdekte MAX Meldpunt. Het programma sprak met gebruikers van die meters; zij zagen plotseling een veel hoger verbruik dan dat ze gewend waren.
Hoeveel stroom verbruikt een omvormer uit de accu's? Het stroomverbruik hangt af van het aangesloten vermogen op de omvormer. Er is een eenvoudige vuistregel om de opgenomen stroom te berekenen. Deel bij 12 V omvormers het aangesloten vermogen door 10, en bij 24 V omvormers het vermogen door 20.
Er zijn verschillende manieren om je eigen opgewekte zonnestroom te gebruiken om je was te draaien. De meest simpele oplossing is de wasmachine aan te zetten in een periode dat de zon schijnt. Je gebruikt zo direct de stroom van je zonnepanelen. Het komt erop neer dat je de was in ieder geval overdag draait.
Hoewel zonnepanelen overdag het meeste stroom opwekken, hebben ze wel degelijk zin als je overdag niet thuis bent. Zo kan je de stroom van je zonnepanelen overdag gebruiken door je vaatwasser, wasmachine, … overdag in te schakelen. Je kan hiervoor bijvoorbeeld gebruik maken van een timer of de uitgestelde startfunctie.
Wanneer je zonnepanelen hebt, heb je vanaf 2023 geen keuze meer of je wel of niet voor de slimme meter kiest. Vanaf dat jaar is het verplicht bij zonnepanelen een dergelijke meter te laten plaatsen.
De slimme meter is niet verplicht in Nederland.
U betaalt jaarlijks meterhuur voor de slimme meter, net als bij een gewone energiemeter. De Autoriteit Consument en Markt bepaalt hoe hoog die huur maximaal mag zijn. U betaalt de meterhuur via uw energieleverancier.
