Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Onterfde kinderen hebben nog wel recht op een legitieme portie. Dat is de helft van het bedrag dat u wettelijk zou erven. De legitieme portie krijgt u niet automatisch. U moet die binnen 5 jaar na het overlijden opeisen bij de erfgenamen, of bij de executeur als die er is.
Ook mensen die erfgenaam zouden zijn geweest als er geen testament was gemaakt, hebben recht op inzage in het testament, als zij door onterving in het testament hun wettelijke rechten zijn kwijtgeraakt. Zij hebben echter alleen recht om het onderdeel van het testament te lezen waaruit hun onterving blijkt.
Als u als kind bent onterfd door uw vader of moeder kunt u uw legitieme portie bij diens erfgenamen (volgens het testament) opeisen. Op grond van de wet dient u dit op verzoek van de erfgenamen binnen een redelijke termijn te doen, en in ieder geval binnen vijf jaar na overlijden van de erflater.
Na overlijden van beide ouders erven de kinderen gezamenlijk de eigendommen. Als hierbij een huis zit erven de erfgenamen samen de waarde in het huis en draaien ze samen ook op voor de hypotheekschulden op het huis. Meestal zal de waarde in het huis de schuld overtreffen.
Voorbeeld van mede-eigenaar worden door in te kopen in ouderlijk huis. Wilt u mede-eigenaar worden van het huis van uw ouders dan kan dat. Uiteraard is het verplicht om met zijn allen daar ingeschreven te staan en te gaan inwonen op dat adres.
Het huis is gezamenlijk eigendom na overlijden
Als de langstlevende ouder overlijdt, erven de gezamenlijke kinderen de woning en hypotheeklening. Zolang de nalatenschap onverdeeld blijft, zijn de kinderen samen eigenaar van het voormalig ouderlijk huis.
Legitieme portie
U kunt uw kind niet helemaal onterven. Uw kind houdt het recht op een deel van uw erfenis. Dit deel heet de legitieme portie. Het is de helft van wat uw kind zou hebben gekregen zonder testament.
Een onterfd kind heeft recht op de legitieme portie, maar wordt nooit erfgenaam. De legitieme portie is een vordering in geld. Als je je legitieme portie inroept, word je schuldeiser van de nalatenschap. Let op, je moet binnen 5 jaar na het overlijden tegen de erfgenamen zeggen dat je je legitieme portie wilt.
De legitieme portie is de helft van het erfdeel waar kinderen recht op zouden hebben als er geen testament is. Als ouder kun je je kind dus nooit helemaal onterven, want een kind houdt altijd recht op de legitieme portie.
Als u een van uw kinderen een schenking heeft gegeven, bijvoorbeeld voor studie of de aankoop van een huis, kunt u in uw testament regelen dat uw ene kind meer krijgt dan het andere. Op die manier kunt u de schenking 'rechttrekken' en uw kinderen in totaal ongeveer evenveel geven.
Hoe hoog is de legitieme portie? De legitieme portie bedraagt de helft van de waarde van het erfdeel in geld dat het kind zou zijn toegekomen wanneer de overleden ouder geen testament zou hebben opgemaakt. Dit noemen we ook wel het versterferfdeel of kindsdeel.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Is een niet-erkend kind erfgenaam? Nee, in beginsel niet. Het kind kan wel worden opgenomen in het testament. Via een gerechtelijke vaststelling kan het kind ook meedelen in de erfenis.
Hoe groot is het minimum erfdeel? Uw kinderen hebben samen recht op de helft van uw nalatenschap. Heeft u één kind, dan heeft hij of zij minstens recht op 1/2 van de waarde van uw nalatenschap. Zijn er twee kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/4 van uw totale nalatenschap.
Alleen afstammelingen van de overledene hebben recht op een legitieme portie. De echtgenoot of partner dus niet en stiefkinderen ook niet. In eerste instantie gaat het om de kinderen van de overledene, maar ook kleinkinderen kunnen recht hebben op een legitieme.
De wetgever gaat ervan uit dat ouders, in principe, niet de bedoeling hebben om één kind ten opzichte van de andere kinderen te bevoordelen. Daarom wordt een schenking aan een kind vermoed een “schenking op voorschot” van erfenis te zijn.
De legitieme portie is het wettelijke erfdeel van een kind. Dit is het gedeelte van de erfenis van de ouder waarop het kind altijd recht heeft, ook als het kind onterfd is. De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat een erfgenaam zal ontvangen.
Informatie over een erfenis kunt u vinden in het boedelregister. Bijvoorbeeld welke notaris (boedelnotaris) de erfenis gedaan heeft. In het boedelregister vindt u ook de verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of verworpen.
Het onterven van een kind betekent echter niet dat het kind nergens meer aanspraak op kan maken. Als er geen testament is opgesteld, hebben de kinderen automatisch recht op een gelijk deel van de nalatenschap: het kindsdeel. Maar als een kind wordt onterfd, dan heeft het kind enkel recht op de legitieme portie.
De onterfde persoon voelt zich mogelijk gepasseerd. In dat geval kun je een onterving aanvechten. Kinderen hebben een speciale positie binnen het erfrecht. Zij houden namelijk altijd recht op hun kindsdeel, zelfs bij een onterving in een testament.
Pas na overlijden van de achtergebleven ouder mogen de kinderen hun kindsdeel opeisen. Dan komt ook de nalatenschap vrij. Wilt u het anders dan dit standaard erfrecht geregeld hebben, zult u een testament nodig hebben.
De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel. Als je geen partner en kinderen hebt, zijn de wettelijke erfgenamen je ouders en je broers en zussen. In een testament kun je een andere verdeling vastleggen of andere erfgenamen aanwijzen.
Doorgaans zijn de gezamenlijke erfgenamen bevoegd om de woning te verkopen. Dit betekent dat de gezamenlijke erfgenamen samen overeenstemming moeten hebben over de verkoopprijs. De opdracht tot verkoop wordt door de erfgenamen of de executeur aan een makelaar gegeven.
Meerderjarige inwonende kinderen hoeven na het overlijden van hun ouder(s) niet langer binnen twee maanden de ouderlijke huurwoning te verlaten. Daartoe werkt de minister van Binnenlandse Zaken samen met de minister voor Rechtsbescherming aan een ontwerpregeling.
