Bij een wond is het belangrijk om voldoende proteïnen binnen te krijgen. Proteïnen zorgen voor de ontwikkeling van nieuw weefsel. Producten met veel proteïnen zijn onder andere vlees, kip, ei en zuivelproducten. Verschillende vitamines (A, B, C en E) zijn belangrijk bij de wondgenezing.
Eiwit (of proteïne) is een bouwstof die gebruikt wordt bij de genezing van een wond. Daardoor is de eiwitbehoefte bij personen met wonden hoger. Eiwitrijke producten zijn kaas, melkproducten, vleeswaren, vlees, vis, ei of vleesvervangers.
Een snelle en ongestoorde genezing vindt dus altijd plaats onder een pleister, een steriel wondverband of een kompres. Dat inzicht ligt ook aan de basis van het principe van vochtige wondgenezing. Niet in de droge lucht, maar juist in een vochtig milieu kan nieuw huidweefsel zich makkelijker vormen.
Verschillende vitamines (A, B, C en E) zijn belangrijk bij de wondgenezing. Heb je te weinig van één enkele vitamine, dan kan dat de genezing al vertragen. Als je gezond en gevarieerd eet en de dagelijks aanbevolen hoeveelheden binnenkrijgt, dan krijg je ook voldoende vitamines binnen.
Denk hierbij aan een slecht voedingspatroon, roken, alcoholconsumptie; allen beïnvloeden de wondgenezing nadelig. Voor een goede wondgenezing is een gezond voedingspatroon van essentieel belang. Het ontbreken van een goede voeding kan de genezing van een wond belemmeren, waardoor de genezingsduur toeneemt.
Beweging (actief of passief) is ook van invloed op de wondgenezing. Dit bevordert namelijk de doorbloeding. Daarnaast is het belangrijk dat er niet teveel druk is op de wond, zodat bloed en zuurstof goed kunnen circuleren. Kort gezegd: als er geen bloed bij het wondbed kan komen, kan de wond niet genezen.
Voor een effectieve celstofwisseling en wondgenezing is voldoende slaap en rust van cruciaal belang (Beele & Verbelen, 2016; WCS wondenboek, z.j.).
Wellicht vraag je je af hoelang wondgenezing duurt. Wij hebben het antwoord: het genezingsproces duurt bij kleine wonden meestal tussen de 24 en 72 uur. Wondgenezing bestaat uit 5 verschillende fasen. In de eerste fase, wanneer de wond ontstaat, zorgt de bloedstolling voor een tijdelijke afsluiting van de wond.
De tijd dat de huid nodig heeft om te genezen is één tot drie weken. Hoe lang het precies duurt, is afhankelijk van de grootte en plaats van het behandelde deel van de huid. Elke operatiewond geeft een litteken. Een litteken is eerst rood en verbleekt na weken, maanden en soms na één jaar.
Voorkom of behandel verweking als dit nodig is met barrièrecrème of –spray, of eenmaal daags zinkolie. Let op of het gebruikte wondverband dit toelaat. Leg het nieuwe wondverband losjes in of over de wond (afhankelijk van de gekozen wondbedekker). Zorg er voor dat deze niet te veel op de wondbodem drukt.
Eiwit. Eiwit is een bouwstof die uw lichaam gebruikt bij de genezing van een wond. Gedurende de wondgenezing heeft u ongeveer 1,2 tot 1,5 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag nodig. Een voorbeeld: stel u weegt 80 kg, dan heeft u 96 tot 120 gram eiwit per dag nodig.
Na suppletie met 1000 mg vitamine C per dag werd een indrukwekkend en snel herstel gezien. Behandelen van vitamine C-deficiëntie kan een snelle verbetering van de wondgenezing geven, ook als deze daarvoor problematisch was.
Wanneer de bedekkende opperhuid direct na het sluiten van de wond weer de volle dikte bereikt, is nog goed te zien dat het onderliggende weefsel nog rood, dik en stug is. Het granulatieweefsel dat de lederhuid vervangt, moet nog verder uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsel.
Na een operatie is de behoefte aan eiwitten én calorieën verhoogd. Het lichaam heeft eiwitten nodig om wonden te herstellen en om spieren weer op te bouwen. Vlees, vis, kaas, melk, kwark, noten en peulvruchten bevatten veel eiwitten.
Om te genezen wordt in feite het bindweefsel hersteld, dat voornamelijk bestaat uit collageen, een glycoproteïne dat rijk is aan glycine, proline, alanine en hydroxyproline.
Probeer de dag van de operatie al weer wat te bewegen. Zit een tijdje in een stoel, zet je bed wat rechter of doe voorzichtig wat rek- en strekoefeningen. Let hierbij goed op dat eventuele hechtingen niet losgaan of gevoelige plekken pijn gaan doen. Probeer zo snel mogelijk weer zelfstandig naar het toilet te kunnen.
Maak geen bewegingen die spanning op de wond geven. Als de hechtingen eruit zijn, mag u weer lang douchen, in bad en zwemmen. Neem contact op met uw huisarts: als de wondranden rood, dik en warm worden of pijn doen.
Douchen en baden
Ga niet in bad tot de wond helemaal gesloten is en de hechtingen zijn opgelost of verwijderd. Als de wond te nat wordt, is er een grotere kans op infectie en geneest de wond minder goed. Zwemmen en het gebruik van de sauna wordt de eerste 5 weken na de operatie afgeraden.
Een operatiewond sluit zich normaal binnen 24 uur. Een droge wond hoeft niet afgedekt te worden. Als vocht uit de wond komt doet u een pleister op de wond. U kunt hiervoor een eenvoudige pleister gebruiken of krijgt deze voorgeschreven.
Het jeukende gevoel geeft aan dat het genezingsproces aan de gang is. Een jeukende wond ontstaat doordat er tijdens de wondgenezing een vochttekort ontstaat rondom de wond.
De keuze van de pleister is afhankelijk van de aard en vorm van de wond. Kies een pleister die de wond volledig afdekt. Vervang een pleister als hij vuil is, maar tenminste elke drie dagen.
Er zijn verschillende oorzaken waarom sommige open wonden maar niet willen genezen. De wond kan bijvoorbeeld erg groot zijn of vervuild. Het kan dan dat er hulpmiddelen nodig zijn om het proces voorspoedig te laten verlopen. Als een wond niet binnen een maand geneest, dan is er sprake van een chronische wond.
Speciaal vocht uit de bloed- en lymfevaten voert afval en bacteriën weg, zodat er geen infectie ontstaat. Dit goedje heet wondvocht en is doorgaans dus een teken van goede genezing. Toch is er ook een keerzijde: té veel vloeistof kan je verwonding zacht maken en het genezingsproces in gevaar brengen.
