' Met nieuwe technologie kunnen boeren bijdragen aan de oplossing van het stikstofprobleem. Een innovatie die veel aandacht trekt van de boeren is een circulair stalsysteem: de Lely Sphere. De Sphere scheidt mest en urine van elkaar, zuigt de ammoniak uit de lucht én zet uitwerpselen om in mest.
De lucht in stallen wassen, vloeren aanleggen die bijna geen ammoniak uitstoten en het aanzuren van mest: vanuit de wetenschap worden allerlei oplossingen aangedragen om het stikstofprobleem verder aan te pakken.
De Wet stikstofreductie en natuurverbetering regelt onder meer drie resultaatsverplichtingen voor stikstofreductie: in 2025 moet minimaal 40% van het areaal van de stikstofgevoelige natuur in beschermde Natura 2000-gebieden een gezond stikstofniveau hebben; in 2030 minimaal de helft en in 2035 minimaal 74%.
Een groot deel van de stikstofneerslag komt uit de landbouw en uit het buitenland. De rest van de neerslag komt uit huishoudens, wegverkeer, internationale scheepvaart, industrie, bouw, energiesector en afvalverwerking.
Duitsland hanteert bijvoorbeeld heel hoge drempelwaarden. De redenering daar is: Alle stikstofbronnen waarvan de depositie lager is dan 21 mol bekijken we niet, we zeggen dat zo'n bron geen gevolgen heeft. Ter vergelijking, in Nederland ligt de drempelwaarde op 0,0001 mol”, verduidelijkt de hoogleraar Omgevingsrecht.
Boeren gebruiken mest van dieren en kunstmest om hun land te bemesten. Een deel van die mest verdampt als ammoniak en komt zo in de lucht. Om de zogenaamde 'stikstofproblematiek' goed te begrijpen, zijn drie termen belangrijk: Concentratie (hoeveel zit er in de lucht)
Nu tijd maken voor lange termijn oplossingen zal uiteindelijk effectiever en goedkoper zijn. Minder stikstof in het voer en minder kunstmest op het land zal automatisch zorgen voor minder stikstofverliezen. Ook mest scheiden en meer weidegang is een logische oplossing.
Schiphol en Tata Steel zijn de grootste bronnen van stikstofoxiden. Alle sectoren, dus ook verkeer, industrie en de luchtvaart moeten bijdragen aan de oplossing. Dat betekent dat ook deze grote vervuilers hun uitstoot snel terug moeten dringen om onze natuur te redden.
In sommige gebieden in Nederland moet de uitstoot van stikstof met 70 tot 80 procent worden verminderd. Het gaat bijvoorbeeld om de Gelderse Vallei en De Peel in Noord-Brabant. Haagse bronnen bevestigen een bericht in NRC daarover.
Dat komt vooral omdat Nederland klein en dichtbevolkt is. In landen als Frankrijk of Italië zit er veel meer ruimte tussen landbouwbedrijven en natuurgebieden, en omdat natuurgebieden er veel groter zijn, wordt de kritische depositiewaarde er minder makkelijk overschreden.
Wat is er gebeurd? Nieuwe plannen van het kabinet hebben grote gevolgen voor boeren in Nederland. Sommige boeren zullen zelfs moeten stoppen met hun boerderij. Komt omdat in die plannen staat dat in het jaar 2030 veel minder stikstof moet worden uitgestoten dan nu.
De invloed van de mens op de productie van reactief stikstof heeft gevolgen voor het klimaat. Direct doordat het leidt tot de productie van lachgas (N2O), een broeikasgas met een ongeveer driehonderd keer sterker effect dan het broeikasgas koolstofdioxide.
"Andere West-Europese landen zoals Denemarken, België, Duitsland en Frankrijk hebben ook problemen met stikstof, maar ze rapporteren niet allemaal hetzelfde", zegt Theo van der Sluis (Wageningen University), die in opdracht van de Europese Commissie bijdraagt aan de rapportages.
"Als het over absolute aantallen gaat, is China veruit koploper in de stikstofuitstoot", zegt hoogleraar Wim de Vries (Universiteit Wageningen). "In delen van het land stoten ze zelfs per hectare veel meer uit dan wij, maar gemiddeld over het hele land is het minder."
De stikstofverbindingen veroorzaken smog en fijnstof. Daardoor kunnen gezondheidsproblemen ontstaan, zoals astma. Stikstof is waarschijnlijk de reden dat 8000 kinderen in Nederland astma hebben.
Koeien zijn de grootste stikstofproducenten. Zodra hun plas en mest samenkomt ontstaat ammoniak en dit is een vorm van stikstof. Sinds 2020 zijn boeren verplicht om minder krachtvoer met eiwitten aan hun koeien te voeren. Daardoor produceren die koeien minder ammoniak en dus stikstof.
De zes grootste uitstoters zijn: China, Verenigde Staten, EU27, India, Rusland en Japan [1]. De daaropvolgende acht landen met de grootste broeikasgasuitstoot zijn Brazilië, Indonesië, Iran, Canada, Saoedi-Arabië, Australië, Mexico en Zuid-Korea.
Stikstof is overal om ons heen, het kleur- en reukloze gas beslaat ongeveer 80 procent van de lucht die we inademen. We kunnen niet zonder.
Wetenschappers van de Universiteit van Nottingham hebben een methode ontwikkeld waarmee vrijwel alle gewassen stikstof uit de lucht kunnen halen. Stikstofbinding, het proces waardoor stikstof in ammoniak wordt omgezet, is essentieel voor planten om te overleven en te groeien.
Bij een melkkoe is dat gemiddeld 145,6 kilo stikstof per jaar, bij een geit 14,7 kilo. Grofweg een tiende dus. Een koe stoot per jaar 135 kilo methaan uit. Daarbovenop komt nog ruwweg 35 kg methaan uit mest.
Stikstof is een essentieel onderdeel van de voedselkringloop
Zo kan een hectare grasland tot wel 325 kilogram stikstof vastleggen. Stikstof is daarmee een essentieel onderdeel van de voedselkringloop. Koeien eten gras en zetten de stikstof die daarin zit deels om in eiwitten.
Varkens en kippen stoten van het landbouw-deel respectievelijk 17 en 9 procent uit. Veruit het grootste deel, 57 procent, komt voor rekening van koeien. De 184 miljoen kilo stikstof uitgestoten is opgebouwd uit 132 miljoen kilo ammoniak en 246 miljoen kilo stikstofoxiden.
Stikstofoxiden en ammoniak komen in onze lucht terecht door uitstoot van onze landbouw, verkeer en industrie. Eenmaal in de lucht verspreidt het zich over ons land en Europa. Er gaat 2 keer zoveel stikstof vanuit Nederland naar het buitenland dan er vanuit het buitenland bij ons naar binnen waait.
