De Belgische friet is gemaakt van een aardappel die speciaal voor het frituren is geteeld. De verse aardappels (bijvoorbeeld een Bindje) worden eigenhandig geschild en gesneden. Daarna worden de frieten gewassen en gedroogd.
Elke aardappelsoort reageert weer anders en als de frites niet goed genoeg zijn afgekoeld en er nog teveel vocht in zit, kan dat de smaak beïnvloeden. Leonard wisselt zelfs regelmatig van aardappelsoort, omdat de kwaliteit per aardappel verschilt per seizoen.
Je ziet het waarschijnlijk al aan de naam, maar de oorsprong van het woord 'patates frites' ligt in de Franse en Vlaamse taal. “Patates betekent aardappel en frites betekent gefrituurd. Het betekent dus letterlijk vertaald aardappel gefrituurd.” Boven de rivieren is de keuze dus op de afkorting patat gevallen.
Belgische frieten
De frieten worden twee keer gebakken. Eerst gaan de frieten het frituurvet of frituurolie (op ongeveer 145 °C) in om voorgebakken te worden. Tijdens het voorbakken (5 à 6 minuten) wordt de rauwe aardappel langzaam bijna gaar gefrituurd, waardoor de aardappel een groot gedeelte van zijn vocht verliest.
En aardappelen. De Belg zegt friet en de Nederlander patat.
Patat of friet? Als in een restaurant gevraagd wordt of je patat bij je gerecht wilt, dan bedoelen de Vlamingen gewoon aardappel en geen friet. En een snackbar heet in Vlaanderen een frituur.
Ontstaan Belgische friet
Volgens hem visten de inwoners (vooral de armen) van Namen, Dinant en Andenne in de Maas naar kleine visjes. Maar in de winter bevroor het water en sneden ze aardappelen in de vorm van de visjes en frituurden ze de aardappelen op dezelfde manier.
De onbetwiste nummer 1 is Frites Atelier Antwerpen. Het geesteskind van topchef Sergio Herman krijgt louter lovende woorden van de jury. “De winnaar zou nooit uit een ander land dan België kunnen komen, gezien hun enorme passie voor frieten en de kwaliteit van het aanbod.
Het Bintje staat aan de top. Het is een vrij bloemige aardappel die niet donker verkleurt na het bakken. Andere rassen waarmee je lekkere frieten maakt zijn Agria, Désirée, Première en Santé.
Sommige recepten zeggen de frietjes te spoelen eens ze gesneden zijn, andere raden aan dat net niet te doen: er blijft zo meer zetmeel op de frietjes zitten, wat ze krokanter maakt. Frietjes worden traditioneel gebakken in dierlijk vet (ossenwit en/of paardenvet).
Friet komt uit Frankrijk
Hun keukenpersoneel stond dus op straat, en die koks begonnen van ellende de eerste restaurants. Daar kwamen gerechten die eerst aan de elite werden geserveerd, ook op het bord van Jan met de pet terecht. Pommes de terre frites bijvoorbeeld, aardappelen die in hete olie worden gebakken.
"De benaming 'French Fries' werd voor het eerst gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Amerikaanse soldaten die toen in ons land waren," zegt de medewerkster van het Frietmuseum. "Veel Vlamingen in België spraken toen ook Frans en de Amerikaanse soldaten dachten daarom dat iedereen in België Franstalig was.
Een meer betrouwbaardere verklaring voor het ontstaan van friet is afkomstig uit Frankrijk. De Fransen eisen evenzeer de creatie van hun patates frites op, en verwijzen daarbij naar 'de allereerste friture' die op de Pont Neuf zou hebben gestaan.
De tweede keer bakken maakt de frieten krokant. Op dat moment worden de 'pureestaafjes' als het ware toegeschroeid. Dat moet aan een voldoende hoge temperatuur gebeuren want anders nemen de staafjes te veel vet op. Dat afbakken gebeurt best bij een temperatuur van ongeveer 170 à 175°C.
Even kijken in de grote Van Dale. Zowel patat als friet wordt omschreven als een verkorting van het Franse 'patates frites'. Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is.
Het is allebei juist! Je voorkeur hangt waarschijnlijk af van waar je woont. In het noorden van Nederland wordt meestal patat gezegd, in het zuiden van Nederland bestellen mensen vaker friet.
Langste friet: Stephan Tyvaert uit Gent bakte in 4 uur tijd een friet, gemaakt van aardappelpuree, van 9 m, 79 cm en 4 mm lengte en een dikte van 2 x 2 cm. Hij verkocht hem nadien in stukjes. Grootste aardappelchips: Charles Chip Inc.
De prijs van een frietje speciaal of patatje met kan dit najaar weleens flink oplopen. Door duurder graan, schaarse zonnebloemolie en vooral hoge energieprijzen zullen veel snackbars hun prijzen opschroeven. Dat zegt directeur Frans van Rooij van frituurdersvereniging ProFri.
Bestel je een frietje moeilijk, krijg je een puntzak friet met de saus onderin de punt. Knappe gozer die dit er makkelijk uitkrijgt. 'Friet extra moeilijk'? Da's een patatje met zuurvlees, curry, mayo en uitjes.
Denk bijvoorbeeld aan rasfriet, kreukelfriet, Franse frieten of Vlaamse frieten. Ook afhankelijk van de saus of snacks krijgt de friet een andere naam. Denk aan een patatje oorlog of een frietje saté.
Vlaamse Friet is vaak zo'n 14 millimeter dik maar wordt niet altijd in vierkante vorm gesneden. Tegenovergesteld aan Franse frietjes en Steppegras.
Boerenfriet is een gerecht bestaande uit een flinke portie friet met daarop gebakken champignons, gebakken uien en spekjes. Uiteraard zijn hier nog variaties op met o.a. lever, wortel, prei, paprika en andere soorten groenten en vlees.
