Je kunt besluiten helemaal te stoppen met eten en drinken. Dit wordt ook wel 'versterven' genoemd. Je arts zal je hierin begeleiden. Als je niet meer eet en drinkt gaat het lichaam zijn eigen voorraden aanspreken.
Versterven kan worden omschreven als het natuurlijke proces van uitdrogen in de laatste levensfase. De stervende patiënt gaat steeds minder eten en drinken, omdat het lichaam daaraan geen behoefte meer heeft. Het lichaam droogt vervolgens uit, de patiënt wordt steeds suffer en slaapt tenslotte in.
Hoe lang het duurt voordat u overlijdt, hangt af van uw lichamelijke toestand en van de hoeveelheid die u mogelijk nog drinkt. De helft van de patiënten overlijdt binnen 13 dagen na het stoppen met eten en drinken. U heeft zelf ook enige invloed op de tijdsduur.
Dan hangt het helemaal van de omstandigheden af om te kunnen zeggen of het niet of wel mag. Ethisch zowel als juridisch. Iemand dood maken is in ieder geval euthanasie. Wanneer iemand als het ware toch al dood gaat, maar je probeert het leven niet meer extra te rekken, is versterven.
Doordat water dus zo essentieel is voor ons lichaam betekent dit dat een mens maar een paar dagen kan overleven zonder vocht. Een specifiek aantal dagen is niet te zeggen omdat je vochtbalans afhankelijk is van je leeftijd, de temperatuur, inspanning, je voeding en je gezondheidstoestand.
Vermoeidheid, pijn, gebrek aan energie, zwakte en gebrek aan eetlust komen bij meer dan 50% van de patiënten voor. In de terminale fase treedt een verschuiving op: vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies, sufheid en verwardheid doen zich (nog) vaker voor, terwijl de prevalentie van pijn afneemt.
Door het lichaam vocht en voedsel te onthouden, gaat het lichaam de eigen reserves aanspreken. Afhankelijk van de conditie, sterft een ernstig zieke doorgaans binnen één à twee weken. Als de stervende af en toe nog wat water drinkt, kan het iets langer duren (meerdere weken).
Palliatieve sedatie is het opzettelijk (met medicijnen) verlagen van het bewustzijn van de patiënt in diens laatste levensfase, met als doel het lijden te verlichten. Met versterven wordt het proces bedoeld dat optreedt wanneer de terminaal zieke patiënt geen voedsel en vocht meer binnenkrijgt.
Euthanasie of actieve levensbeëindiging is nu verboden voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar, omdat zij niet wilsbekwaam zijn. Een grote meerderheid (84 procent) van de Nederlandse kinderartsen zie zich vaak bezighouden met de laatste levensfase, vindt dat die mogelijkheid er wel moet komen.
De ziel bevrijdt zich weer wanneer letterlijk overlijden plaatsvindt, dat wil zeggen als het hart stopt met kloppen. De tijd die de ziel nodig heeft om zich van het stoffelijk lichaam los te maken, varieert van enkele minuten tot enkele dagen. Dit proces is voor velen 'waarneembaar'.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
De meeste mensen die bewust stoppen met eten en drinken gaan op een zachte manier dood. Ze kunnen tijd doorbrengen met hun naasten en rustig afscheid nemen. Maar het is geen dood zonder lijden. Bijna iedereen krijgt klachten zoals dorst, pijn of verwardheid.
Als u moeite heeft met slikken, zich snel verslikt of het gevoel hebt dat het eten niet goed zakt, bespreek dit dan altijd met uw arts of geriatrie-verpleegkundige. Slikproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Het is belangrijk dat de oorzaak onderzocht wordt, zodat de juiste maatregelen genomen kunnen worden.
Morfine is een slaapmiddel
Vaak zie je in de laatste levensfase door krachtverlies van de ademhalingsspieren een korte en snelle ademhaling. Dit kan voor benauwdheid zorgen. Morfine lost niet de benauwdheid op, maar wel het gevoel van benauwd zijn. Het medicijn is dus geen slaapmiddel.
Verschil tussen palliatieve zorg en terminale zorg
Het verschil is dat palliatieve zorg jaren kan duren, terwijl we pas van terminale zorg spreken wanneer het overlijden op korte termijn (3 maanden of minder) wordt verwacht. Palliatieve zorg richt zich op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven.
Het doodsmasker, ook wel bekend als facies Hippocratica, is een fenomeen dat optreedt tijdens het naderend overlijden. Het veranderende gelaat van een stervende vertoont kenmerken zoals bleekheid, wasachtigheid en de ogen van gebrokenheid.
De euthanasie bestaat uit 2 injecties. De eeste is een injectie met een slaapmiddel, de 2e met een spierverslapper. De patiënt verliest heel snel het bewustzijn (binnen 30 seconden is niet ongebruikelijk) door het slaapmiddel en houdt soms zelfs al op met ademen.
Wens iemand sterkte
Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Bij palliatieve sedatie geeft uw arts u medicijnen waardoor u gaat slapen. Meestal is dit het slaapmedicijn midazolam.
Het is in bijna de helft van de gevallen de huisarts die besluit om over te gaan tot palliatieve sedatie. Meestal is de patiënt gewoon thuis. Gemiddeld duurt het een tot drie dagen voor de patiënt overlijdt. Hoe langer het duurt, hoe minder positief mensen zijn.
Het is een misverstand dat morfine alleen wordt gegeven in het eindstadium van kanker. De veronderstelling dat morfine levensverkortend werkt, is niet juist. Morfine wordt niet gegeven om de dood te bespoedigen. Ongeveer 25% van de morfine wordt gebruikt door patiënten met langdurige, chronische ziekten zoals reuma.
Andere klachten zoals benauwdheid en pijn hebben vaak wel een behandeling nodig. Bij pijn en benauwdheid in de terminale fase is het medicijn van keuze zonder meer morfine. Morfine is een krachtig middel om pijn en benauwdheid te bestrijden en de toepassing ervan is onomstreden.
Tijdens de terminale fase gaat het om comfort, respect en waardigheid. Een frisse mondgeur kan helpen bij een goede laatste herinnering voor de naasten. Veel mensen zijn dan graag dicht bij elkaar. In de terminale fase is het bestrijden van een slechte adem dan ook van groot belang.
Stoppen met eten en drinken beschadigt je organen
Toch wijzen wetenschappelijke studies uit dat stoppen met eten en drinken, niet geheel verrassend, leidt tot verhongering, uitdroging en schade aan allerlei organen. Het lichaam kan in uiterste geval ongeveer 1 - 2.5 maanden zonder eten, echter niet zonder drinken.
