Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kan je moeilijk concentreren of hebt last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen of hartkloppingen en andere psychische klachten, zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Zo kunnen lichamelijke klachten bij stress bestaan uit: hoofdpijn, spierpijn, een frozen shoulder, Tinnitus, hartkloppingen, slaapproblemen en vermoeidheid.
Chronische stress
Klachten als hoofdpijn, trillen en vermoeidheid zijn belangrijke signalen dat u te veel hooi op uw vork heeft genomen. Maar ook piekeren en concentratieproblemen kunnen wijzen op chronische stress.
Stress ontstaat wanneer te lang te veel spanning aanwezig is. Er worden drie soorten stress onderscheiden: spannende stress, frustrerende stress en schadelijke stress.
Je hartslag verhoogt, je hersenen, hart en spieren krijgen meer zuurstof en het lichaam geeft suikers vrij voor meer energie. Tegelijk worden andere lichaamsfuncties die op dat moment minder belangrijk zijn, tijdelijk op een lager pitje gezet, zoals groei, herstel en voortplanting.
Stress is niet gevaarlijk, maar aanhoudende stress kan wel levensbedreigend zijn. Door langdurige stress kunnen gezondheidsproblemen toenemen en heeft u meer kans op hart- en vaatziekten en virale infecties.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
0-25: Rust. 26-50: Lage stress. 51-75: Medium stress. 76-100: Hoge stress.
Bij langdurige stress is de balans tussen draagkracht en draaglast verstoord en kunnen stress gerelateerde klachten optreden. Deze klachten kunnen zich lichamelijk, psychisch of in het gedrag uiten.
Door stress spant uw lichaam de spieren aan; het bindweefsel gaat strakker om de spieren heen zitten en beperkt daarmee uw bewegingsvrijheid. De verhoogde spierspanning en de bewegingsbeperking kunnen er voor zorgen dat u spierpijn ervaart. Spierpijn door stress komt vaak voor in onze rug, schouders en nek.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8). Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst.
Stress is meetbaar
Chronische stress kan biologisch gemeten en aangetoond worden. Via een bloedname kunnen bepaalde bloedmarkers (vb cortisol) opgespoord worden, Microscopisch onderzoek van hersenweefsel kan duidelijk schade aantonen aan de verbindingen tussen de hersencellen (dendritische schade).
Stress maakt het lichaam alert en brengt het in een staat van paraatheid en put het daarmee op lange termijn uit. Bij uitputting wordt al snel gedacht aan betere kwaliteit van slaap, maar het tegendeel is waar. Stress vermindert de hoeveelheid goede slaap en zorgt voor een slechtere nachtrust.
Frisse lucht, de natuur en zonlicht hebben een positieve effect op zowel je lichaam als je brein. Even naar buiten gaan zogt er letterlijk voor dat je even afstand neemt van dat wat je stress geeft. Uit onderzoek blijkt daarnaast dat de hoeveelheid groen in iemands omgeving sterk samenhangt met je mentale gezondheid.
Hersencellen maken minder goed contact met elkaar en trekken zich terug. Je wordt daardoor minder goed in staat jezelf te remmen of je gedrag te sturen. Je concentratie gaat achteruit en je emoties vliegen alle kanten op. Ook in de Hippocampus, een dieperliggend gedeelte in de hersenen, treedt een soort krimp op.
Een handige houvast hiervoor is om je dag op te delen in 'blokken'. Zorg dat je na elk uur werk of actieve bezigheid 10 minuten neemt om even rustig aan te doen. Na 3 of 4 uur werken, plan je vervolgens een uur rust in. Om bijvoorbeeld buiten een rondje te lopen of een maaltijd te eten zonder beeldschermen.
Overmatig alcohol drinken, extreem ongezond eten met een tekort aan allerlei vitamines en natuurlijk overeten waardoor (extreem) overgewicht ontstaat zijn allemaal slecht. Maar voor dementie? De alcoholisten of extreem slechte eters krijgen vaak al eerder in het leven andere ziekten.
Aanhoudende vermoeidheid is een van de eerste symptomen van je lichaam dat het allemaal wat teveel wordt. Wanneer je langdurig veel stress, angsten of spanningen ervaart, schiet het lichaam namelijk in de bekende 'vecht-of-vluchtstand', waarbij onder andere de hartslag en de ademhalingsfrequentie omhoog gaan.
Als je echter een slaaptekort van meer dan drie dagen hebt, zijn de gevolgen ernstiger. Je immuunsysteem wordt dan namelijk zwakker en je kunt last krijgen van stemmingswisselingen. Ieder mens heeft dus slaap nodig om goed te kunnen functioneren.
