Koeien grazen in de weiden of ze liggen op de grond om te rusten en te herkauwen. Echt slapen doen ze nauwelijks. Ze gebruiken hun staart om vliegen van zich af te slaan. Kalfjes worden na een draagtijd van negen maanden geboren.
Koeien slapen liggend
Als ze echt slapen, gaan ze gewoon plat liggen, met de kop in rust. Onderzoeker van koeien bij de Wageningen Universiteit, Wijbrand Ouweltjes, vergelijkt de slaap van koeien met die van een paard. "Heel veel mensen denken dat koeien staand kunnen slapen, maar dat is niet zo.
Koeien leven in de stal en in de wei. Van maart tot november gaan op meer dan 80% van de melkveebedrijven de koeien naar buiten in de wei als de weersomstandigheden het toelaten. In de winter wonen de koeien in de stal.
Koeien liggen veel. Zo'n 10-15 uur per dag is de koe aan het herkauwen, rusten en dommelen. Echt slapen doet een koe slechts zo'n 3-4 uur per dag. Van die tijd is de koe ongeveer een uur tot 1.5 uur in de zogeheten REM-slaap.
Een koe ligt veel - zo'n tien tot vijftien uur per dag is ze aan het herkauwen, rusten, dommelen - maar ze slaapt slechts drie uur per dag en daarvan is ze een uur tot anderhalf uur in een diepe slaap, de zogeheten REM-slaap (1).
Bij veel neerslag beschadigen de koeienpoten het kostbare gras, waardoor er te weinig is om alle koeien te voeden. Dan blijven ze op stal en worden bijgevoerd. Het is overigens een fabeltje dat koeien niet tegen kou kunnen. Ze hebben meer last van regen.
Vooral koeien kunnen slecht tegen warmte. „Ze voelen zich lekker als de temperatuur buiten tussen min vijf graden en achttien graden Celsius is.
Koeien hebben het op tropische dagen moeilijk. Ze hebben dan namelijk sneller last van 'hittestress'. Een koe houdt het meest van temperaturen tussen de -5°C en 18°C. Je kunt je voorstellen dat een zomerse dag dan ook al gauw te heet is voor een koe.
Door water te drinken, voorzien koeien zich in 80 tot 90% van de dagelijkse waterbehoefte; koeien consumeren voor elke geproduceerde kilo melk 4 à 4,5 liter water. In het algemeen drinken koeien alleen korte tijden (7 tot 12 maal daags); ze drinken dan 10 à 20 liter water.
Welke koeien kunnen het hele jaar buiten lopen? Geen enkel ras kan zonder beschutting, Een droge ligplek en,schaduw zijn absoluut nodig,een schuilstal dus, ook voor hevige regen en sneeuw. Kies een robuust ras ,die krijgen een behoorlijke wintervacht.bv Schotse hooglander,dexter.
Koeien plassen wel vijftien liter per dag. Dat komt allemaal onder een rooster in de stallen terecht. Als het daar mengt met koeienpoep, komt ammoniak vrij. Die stof is schadelijk voor het milieu.
Een koe herkent mensen en onthoudt door wie ze goed of ruw is behandeld. Een koe is ook niet lui, al ligt ze veel. Maar dan is ze hard aan het werk: herkauwen.
De koe stamt waarschijnlijk af van de oeros. Koeien leven in kuddes en krijgen een kalfje als ze ongeveer twee jaar oud zijn. Een koe is een vrouwtjesrund en een mannetjesrund noemen we een stier. Een rund heeft van nature horens om zich te verdedigen.
Koeien hebben een 'thermoneutrale zone' van -5°C tot +15°C. Tussen die grenzen voelen ze zich prima, zonder dat er extra naar hen moet worden omgekeken. Duikt de temperatuur plots fel onder die grens van -5°C, hebben ze wel wat extra zorg nodig.
Koeien hebben bovendien een heel goed geheugen. Zo herkennen ze gezichten; boeren maken het vaak genoeg mee dat een koe vrolijk op hen af loopt voor een begroeting. Ook hun ruimtelijk geheugen is prima ontwikkeld.
Ook moet er altijd genoeg gras in het weiland staan, zodat de koeien genoeg blijven eten. Daarvoor moet een boer stukken weilanden op de juiste manier afzetten en zorgen dat de koeien elke dag op het juiste stuk staan. Dit zijn allemaal redenen waarom koeien niet altijd buiten staan.
In natuurlijke omstandigheden kunnen runderen in twee of drie dagen tijd wel 40 km afleggen om een drinkplaats te bereiken. Een koe drinkt het liefst uit een grote plas fris water. In de stal moet de drinkbak daarom bij voorkeur groot zijn en laaggeplaatst. Ververs het water dagelijks.
Koeien die een goede voeding en verzorging krijgen, kunnen zo'n 15 tot 25 jaar oud worden. Meestal halen ze die leeftijd echter niet. De gemiddelde Nederlandse melkkoe wordt slechts vijf jaar oud, de gemiddelde zoogkoe (voor vleesvee) tien jaar oud.
Koeien eten gras
In de winter groeit er nauwelijks gras en staan de meeste koeien in de stal. Om de koeien toch te kunnen voeren verwerkt de melkveehouder zomers een deel van zijn gras tot kuilgras. Dat is een geconserveerde vorm van gras.
Grazen, het ene gras is het andere niet
Koeien zijn dol op gras. Maar niet al het gras is even lekker. Het liefst eten koeien net gemaaid gras. Als ware graskenners vinden zij gras van 15 tot 20 centimeter het allerlekkerst!
Troebel beeld, 330 graden zicht
Koeien zien maar zo'n 30 procent van wat de meeste mensen zien. Ze hebben wel een blikveld van 330 graden. Het verschil tussen licht en donker nemen de herkauwers extremer waar. Hun ogen hebben meer tijd nodig om te wennen aan andere lichtverhoudingen.
- Stress signalen zijn o.a.: Actief ogen- en orenspel, oogwit zichtbaar, Kop omhoog (mn in wachtruimte), gespannen nek, schrikachtig en intentiebewegingen (wil weg), veel zwaaien met staart (niet tegen vliegen), vluchten. - Voor het meten van angst/ stress bij koeien is een test ontwikkeld: de vluchtscore test.
Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken. Overigens eten koeien niet of nauwelijks giftige planten.
Een schutstal in de wei moet voldoende ruim zijn om alle koeien tegelijk dicht bij elkaar te laten schuilen. Koeien sluiten vriendschappen voor het leven. Vooral de moeder-kindband is sterk, maar koeien hebben ook maatjes met wie ze graag samen grazen of rusten.
Het is normaal dat ze hechte banden vormen met twee tot vier andere koeien uit hun kudde. Als ze de keuze hebben, slapen ze graag bij hun vrienden en familie voor bescherming. Koeien zijn dol op spelen. Als ze de ruimte hebben, zullen ze met elkaar rennen, elkaar achtervolgen en met ballen spelen.
