Kun je onbewust een trauma hebben? Ja. Het kan zijn dat je jezelf bewust of onbewust afsluit voor de verwerking van het trauma. Dan stop je het weg en vermijd je nadenken over je gevoelens en gedachten die met het trauma te maken hebben.
Herbelevingen
Nare herinneringen; beelden en gedachten die zich vaak opdringen. Angstige dromen over de traumatische gebeurtenis. Je reageert soms alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Je voelt je erg angstig als je wordt geconfronteerd met iets wat met deze gebeurtenis in verband staat.
Ook al kunnen we bepaalde stressvolle, of traumatische momenten uit onze jeugd niet meer herinneren, dat betekent nog niet dat ze geen invloed hebben. Dat concluderen onderzoekers in een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift Developmental Science.
Verdringing verwijst naar de opvatting dat traumatische ervaringen onbewust worden weggedrukt en dan niet meer toegankelijk zijn voor bewuste introspectie. Verdrongen herinneringen aan traumatische ervaringen kunnen jarenlang een sluimerend bestaan leiden, aldus de theorie.
“Niet iedereen slaat hun trauma op in de heupen. Sommige mensen doen dit in hun borst, schouders, nek, rug, of onderrug. Je kan je trauma op allerlei plekken opslaan,” antwoordt ze. De gevolgen van mentale trauma's worden steeds meer besproken in video's op social media als Instagram en TikTok.
Wanneer je een trauma niet goed kunt verwerken, levert dit langdurig klachten op: er kan PTSS ontstaan. De klachten gaan dan niet vanzelf over. Traumatherapie kan je helpen om te herstellen van het trauma. Sommige mensen vinden het spannend of eng om in therapie te gaan voor PTSS.
Wat is trauma? In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.
Bij Type 2 trauma's (gecompliceerd) is er sprake van chronische traumatisering ofwel een aaneenschakeling van trauma's over een langere tijd, bijvoorbeeld ten gevolge van langdurig misbruik, pesten of (huiselijk) geweld, of na aanleiding van de psychiatrische problematiek van ouders.
Vroegkinderlijk trauma
“Met vroegkinderlijk wordt chronische traumatisering vóór het achtste jaar bedoeld. Het kind heeft dan op zeer jonge leeftijd meerdere traumatische gebeurtenissen meegemaakt als gevolg van onjuiste handelingen door volwassenen die voor het kind zouden moeten zorgen en beschermen.
De zogenaamde pseudo- of valse herinneringen zijn enerzijds onjuiste herinneringen die mensen hebben aan gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden en anderzijds kunnen het herinneringen zijn die mensen hebben aan gebeurtenissen die in werkelijkheid nooit hebben plaatsgevonden.
De meeste mensen kunnen een traumatische ervaring zelf verwerken. Maar soms lukt dat niet. De herinneringen en de daarbij behorende angstige gevoelens en/of gevoel van machteloosheid blijven terugkomen.
Verschillende soorten trauma's
Trauma na een eenmalige gebeurtenis die korte tijd duurt. Dit type trauma wordt enkelvoudig trauma of acuut trauma genoemd. Bijvoorbeeld na het meemaken van een geweldsincident, ongeluk of medische ingreep. Trauma na verschillende gebeurtenissen achter elkaar of die zich herhalen.
De term psychotrauma verwijst naar een zeer ingrijpende of schokkende ervaring, of een reeks van dergelijke ervaringen. Maakt iemand zoiets mee, dan bestaat de kans dat hij of zij een Psychotrauma- en/of stressorgerelateerde stoornis ontwikkelt. Deze kan een enorme weerslag hebben op het persoonlijke leven.
In je leven kunnen er dingen gebeuren die zo erg zijn dat we het een trauma noemen. Als gevolg van een traumatische ervaring kun je een PTSS ontwikkelen (posttraumatische stressstoornis). De klachten kunnen zo erg zijn dat ze je leven negatief veranderen.
Een jeugdtrauma kan ontstaan door:
Emotionele, lichamelijke of seksuele mishandeling. Aanhoudende en langdurige emotionele of lichamelijke verwaarlozing. Getuige zijn van aanhoudend en langdurig geweld (verbaal en/of fysiek) in het gezin. Verkeren in oorlogsomstandigheden en / of hebben moeten vluchten.
De traumatische gebeurtenis kan variëren. Denk aan een inbraak, overval, aanranding of verkrachting, een auto-ongeluk, oorlogsgeweld of het overlijden van een dierbare. Acute stressstoornis wordt ook wel een acute stressreactie, (psychische) shock of acute crisisreactie genoemd.
Een trauma kan ontstaan wanneer iemand één of meerdere schokkende gebeurtenissen meemaakt, zoals een ernstig verkeersongeluk, een brand, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of geweld. Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden, geen plekje kunnen krijgen.
Een behandeling die alleen gericht is op het mentale cognitieve gedeelte en geen oog heeft voor de werking van het zenuwstelsel en de instinctieve reacties op gevaar zal in veel gevallen niet afdoende zijn. Dan wordt het hooguit beheersbaar en kun je een trauma inderdaad zien als een chronische ziekte.
je hoort er voor je gevoel niet meer bij, je voelt je vervreemd van anderen; je sluit je steeds meer af en praat niet tot amper over je gevoelens; je gevoelens zijn vlak geworden en je hebt geen zin om iets te ondernemen; je ziet je eigen toekomst somber in.
Een populaire en goed werkende therapievorm voor traumaverwerking is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Deze succesvolle techniek helpt vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang. Dit gebeurt zonder uitgebreide gesprekken en in een zeer korte tijd.
De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkings-proces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen.
Maar het kan niet genoeg worden herhaald: trauma is niet erfelijk, zit niet in de genen, is geen bacterie en geen besmettelijke ziekte.
Zo'n vijftien procent van de Nederlanders heeft een traumatische gebeurtenis meegemaakt in zijn leven. Er is sprake van een trauma als iemand bij een schokkende gebeurtenis overspoeld raakt met emoties zoals angst, woede of verdriet.
