Vanaf welke leeftijd kan je merken dat een kind hoogbegaafd is? "Dat kan al goed bij kinderen vanaf drie jaar. Die kunnen extreem veel weten over hun interesses en verdiepen zich echt in onderwerpen.
Kinderen tot ongeveer 6 jaar ontwikkelen zich zo sprongsgewijs, dat ze soms tijdelijk een voorsprong hebben, die later weer verdwijnt. Pas vanaf een jaar of 6 kan je je kleine slimmerd laten testen op hoogbegaafdheid.
Hoogbegaafde kinderen zijn zich bijvoorbeeld vaak al veel bewuster van relaties en verwachtingen dan hun leeftijdsgenoten. Bovendien leggen zij de lat voor zichzelf vaak hoog. En/of kunnen alles wat zij denken, voelen en weten, nog niet in woorden uitdrukken.
We noemen iemand hoogbegaafd bij een IQ van 130 of hoger. Bij kinderen van 0 tot 4 jaar noemen we het vaak nog een voorsprong op de ontwikkeling en niet hoogbegaafd. Op die leeftijd is het nog niet aan te tonen. Uit onderzoek blijkt wel dat veel van deze kinderen op latere leeftijd bovenmatig slim zijn.
ernstige verstandelijke beperking (IQ 20-34 / ontwikkelingsleeftijd tussen de 3 en 5 jaar); matige verstandelijke beperking (IQ 35-49 / ontwikkelingsleeftijd 6-9 jaar; milde verstandelijke beperking (IQ 50-70 / ontwikkelingsleeftijd 9-12 jaar).
Natuurlijk zijn daarbij uitzonderingen, maar over het algemeen heeft een kind op het VWO bijvoorbeeld een gemiddeld IQ van minimaal 116. Voor een leerling op het Havo is het gemiddeld IQ minimaal 107. Om het IQ van je kind te achterhalen is het nodig om een IQ test te doen.
Het gemiddelde IQ van universitaire studenten was met 119 punten duidelijk hoger dan de 109 van hbo-studenten. Mannen scoren hoger op IQ, terwijl vrouwen een hoger EQ hebben.
Slimme peuters/kleuters zijn nieuwsgierig, onderzoekend, kunnen goed onthouden en kunnen lastige denkproblemen aan. Ze zijn snel van begrip en stellen veel vragen.
Maar hoogbegaafdheid komt niet altijd naar voren in een IQ-test. Sommige hoogbegaafden scoren zelfs laag op een IQ-test, ook al hebben ze een hoog IQ. Intelligentie is namelijk meer dan de IQ-score die uit een IQ-test komt. Een IQ-test is ook een momentopname.
Hoogbegaafde peuter
Bij peuters is de ontwikkelingsvoorsprong al iets duidelijker te herkennen. Zo is een hoogbegaafde peuter zeer ondernemend, motorisch erg vaardig en zelfstandig.
Kan uitzonderlijke begaafdheid verdwijnen? Nee. Uitzonderlijk begaafde kinderen groeien op tot uitzonderlijk begaafde volwassenen (zoals hoogbegaafde kinderen dat ook doen overigens). Maar op weg naar volwassenheid kan de hoogbegaafdheid zich “verstoppen”.
Om te voorkomen dat de interne motor bij je kind te langzaam draait is uitdaging belangrijk. Als we het over uitdaging bij hoogbegaafde kinderen hebben dan hebben we het vaak over uitdaging op school. Het is echter minstens zo belangrijk om ook thuis een activiteit te hebben die motiverend en leerzaam is.
Voor hoogbegaafdheid onder kinderen is niet een duidelijke eenduidige oorzaak. Vaak wordt het in verband gebracht met erfelijkheid. Daarnaast speelt ook mee hoe en in welke mate de ouders ondersteuning bieden in het creëren van een voldoende stimulerende omgeving voor een kind.
Kenmerken van een vermoedelijk hoogbegaafde peuter
Hij heeft nauwelijks slaap nodig. Hij verkent graag grenzen en komt daardoor vaak in conflict met zijn omgeving. Hij beschikt over een ruime woordenschat en weet zijn gedachten heel erg goed onder woorden te brengen. Zijn moeder wordt wanhopig van zijn gediscussieer.
Hoogbegaafdheid uit zich in het creatief denken, originaliteit en het vermogen om buiten reguliere kaders te denken. Hoogbegaafden hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel en accepteren regels en tradities niet zomaar. Er moet een reden voor gegeven worden. Hoogbegaafde leerlingen hebben een hoog leertempo.
Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130. Desalniettemin is hoogbegaafdheid meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek.
Hoogbegaafdheid is voor zo'n tachtig procent erfelijk bepaald, maar ook ouders met een normale intelligentie kunnen een hoogbegaafd kind krijgen. Dat je er genetisch gezien aanleg voor hebt, wil echter niet zeggen dat je ook echt superslim wordt. Ook intelligentie vergt namelijk oefening en discipline.
Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Hij of zij schept plezier in creëren." Sommige mensen herkennen hun hoogbegaafdheid niet en passen zich veel aan, wat op alle leeftijden kan leiden tot onbegrip, frustratie en zelfs een burn-out.
Vanaf ongeveer 2,5 jaar gaan kinderen zinnen van drie woorden begrijpen. Ze gebruiken dan ook zelfbedachte combinaties van een paar woorden, bijvoorbeeld 'Kijk, poes!' als het huisdier voorbij loopt. Vanaf ongeveer 3 jaar gebruiken kinderen zinnen van drie tot vier woorden: 'Mama wil soep?'
Hij kan een bal overhands gooien en de bal met twee handen vangen. Bij het vangen drukt hij de bal wel tegen zijn lichaam, doordat hij zijn armpjes buigt. Als 3-jarige maak je erg drukke bewegingen en daarom is het belangrijk dat je genoeg ruimte krijgt. De fijne motoriek ontwikkelt zich gelukkig wel steeds meer.
Moedig sociale ontwikkeling aan
Hoogbegaafde mensen kunnen soms sociaal onhandig zijn. Het is daarom goed als jouw hoogbegaafde peuter leert spelen in aanwezigheid van andere kinderen. Vermijd echter geforceerde speelafspraken (moedig ze aan, maar leg ze niet op). Leer je kind vriendelijk te zijn tegenover anderen.
lager dan 80 LWOO of praktijkonderwijs 80 t/m 90 vmbo bbl of vmbo bbl/kbl 90 t/m 100 vmbo kbl of vmbo kbl/tl 100 t/m 105 vmbo-tl of vmbo-tl/havo 105 t/m 110 vmbo tl/havo 110 t/m 115 havo vanaf 115 havo/vwo vanaf 130 vwo (gymnasium, TTO etc.)
Mensen met een wetenschappelijke opleiding hebben doorgaans een IQ dat ligt tussen de 103 en 128 met een gemiddelde van 115. Mensen met een VMBO achtergrond hebben over het algemeen een IQ dat ligt tussen 78 en 100 met een gemiddelde van 89.
Bij studenten op een universiteit is het gemiddelde IQ 115. Ook voor deze groep geldt dat er studenten zijn die lager scoren dan het gemiddelde. In de normaalverdeling is heel goed zichtbaar dat er qua IQ een grote overlap is tussen studenten op een universiteit en het middelbaar onderwijs.
