Er zijn twee soorten: eumelanine is dominant bij bruin en zwart haar en feomelanine is verantwoordelijk voor lichtblond-, blond- en rood haar. Deze melanine zit in je genen en krijg je mee van je ouders. Simpel gezegd: welk pigment het sterkste is, bepaalt welke haarkleur je krijgt.
Rood is de zeldzaamste natuurlijke haarkleur. De Romeinen vroegen grof geld voor roodharige slaven en slavinnen. Tijdens de heksenvervolging die Europa na de middeleeuwen teisterden waren roodharigen ook geliefd, maar dan om op de brandstapel te zetten omdat ze 'het vuur van hel' op hun hoofd droegen.
Bij overerving is één eigenschap van genen van belang: dominant versus recessief. Het gen voor rood haar is recessief. Dit wil zeggen dat je twee recessieve genen, van elke ouder één, moet hebben om rood haar tot expressie te laten komen.
Als beide ouders het gen dragen, is de kans groter dat het kind rood haar zal hebben. Ongeveer 2% van de wereldbevolking heeft natuurlijk rood haar, wat betekent dat de kans op een baby met rood haar kleiner is dan die op baby's met andere haarkleuren.
Genetica speelt een belangrijke rol in je baby's haarkleur. De genen die je kind van jou en je partner erft zijn hiervoor bepalend. Een soort pigment (melanine) is verantwoordelijk voor de uiteindelijke haarkleur. Er zijn 2 soorten melanine, eumelanine (blond/zwart-gen) en phomelanin (niet-rood/rood-gen).
Er zijn twee soorten: eumelanine is dominant bij bruin en zwart haar en feomelanine is verantwoordelijk voor lichtblond-, blond- en rood haar. Deze melanine zit in je genen en krijg je mee van je ouders. Simpel gezegd: welk pigment het sterkste is, bepaalt welke haarkleur je krijgt.
Genetische opbouw
Minstens twee genenparen sturen de kleur van menselijk haar. Eén gen, het bruin/blond-paar, heeft een dominant bruin allel en een recessief blond allel. Als iemand drager is van het bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij blond.
Het gen dat de grootste rol speelt bij de erfelijkheid van rood haar, is het melanocortine-1-receptor-gen, beter bekend als MC1R. Bij de meeste mensen stimuleert MC1R de aanmaak van eumelanine, maar door mutaties in het gen kan deze productie verminderen. In plaats daarvan wordt dan meer feomelanine aangemaakt.
Hoe de kleur en het haartype van je kind bepaald wordt? Door de genen van jou en je partner. Dit betekent niet dat wanneer jullie allebei een blonde haarkleur hebben, dat jullie kind dit per definitie ook krijgt. De verandering van de haarkleur of het haartype van je kind heeft alles te maken met hormonen.
Beide ouders moeten het rood haar-gen hebben
MC1R is het gen dat de grootste rol speelt bij de erfelijkheid van rood haar. Als beide ouders dit gen hebben, krijgt het kind rood haar.
In de meeste gevallen is dat het MC1R-gen, daarover straks meer. Exacte cijfers zijn er niet, maar de schatting is dat zo'n 2 procent van de wereldwijde bevolking rood haar heeft. Ter vergelijking: het dominante zwarte haar komt bij zo'n 70 procent van de bevolking voor.
Twee of drie maanden nadat de baby geboren is, wordt dit haar vervangen door een ander soort haar. Pas als je ongeveer twee jaar bent, is het veranderd in volwassen haar. Welke kleur het haar heeft hangt af van de hoeveelheid pigment dat er in het haar zit.
'Als je blond haar hebt, word je makkelijker grijs dan mensen die van nature donkerder haar hebben', legt Van Steekelenburg uit. Die eerste grijze haren in lichtblond haar vallen minder op dan een paar grijze haren in donkerbruin of zwart haar, door het grotere contrast.
Volgens een onderzoek van het College of Natural and Health Sciences van de Universiteit van Tampa waar meer dan 1900 deelnemers werden ondervraagd, kan de knoop voor eens en voor altijd worden doorgehakt: we vinden bruine lokken de aantrekkelijkste haarkleur.
Zwart is de meest voorkomende haarkleur.
7) Nog zeldzamer dan rood haar: rood haar met blauwe ogen
Blauwe ogen en rood haar is de zeldzaamste combinatie op aarde. De meeste (natuurlijke) roodharigen hebben bruine ogen, of groen.
Naarmate je ouder wordt, verliest je huidskleur aan warmte, wat (deels) gecompenseerd kan worden met een warme(re) haarkleur. Vermijd eendimensionale haarkleuren en kies liever voor een balayage of high- en lowlights. Hiermee geef je je haar meer diepte, waardoor het automatisch voller lijkt.
De kleur van je haar wordt bepaald door het DNA dat je hebt, dit is erfelijk materiaal in je lichaamscellen en wordt voor de helft van je vader en de andere helft van moeder aan je doorgegeven. Iedereen heeft dus twee stukjes DNA die de haarkleur bepaald.
Rood haar is toch wel het meest bijzondere van alle haarkleuren, roodharigen hebben namelijk een een eigen 'roodharigen gen'. Er is sprake van een lichte mutatie van het MC1R-gen op het 16e chromosoom, waardoor je rood haar, een bleke huid en veel sproeten krijgt.
In Schotland (13 procent) en Ierland (11 procent) is het percentage roodharigen het grootst. In de rest van Europa en de Verenigde Staten ligt het veel lager (4 tot 5 procent). In de Russische regio Kazan wonen er ook opvallend veel, maar in totaal is wereldwijd slechts 1 op de 100 mensen roodharig.
Waar komen roodharigen vandaan? "Veel mensen denken dat de rode haarkleur afkomstig is van de Keltische stammen uit Groot-Brittanië, maar dit klopt niet. Oorspronkelijk komt het uit Iran en omstreken."
Van roodharigen wordt vaak gedacht dat ze temperamentvol zijn. "Niks van waar", vertelt Tim Wentel van het UMC. Wentel is spreker op de Redhead Days en heeft zo een vermoeden waar dat idee vandaan komt. Toen de Romeinen het toenmalige Brittania gingen veroveren kwamen ze veel strijdlustige roodharigen tegen.
Als er in de haarzakjes geen melanine meer wordt aangemaakt, wordt het haar pigmentloos. Pigmentloos haar is altijd wit (kleurloos).
In tegenstelling tot donkerchocolade of honingbruine tinten, is asbruin een naar grijs neigende kleur die de al bestaande koele tinten in je haar naar voren haalt. In principe kan iedereen asbruin haar hebben, maar deze haarverfkleur past extra goed bij mensen met een koele of neutrale ondertoon in hun huid.
