Soms worden kinderen met ODD behandeld met medicatie. Dit gebeurt vaak in crisissituatie waarin het gedrag dreigt te escaleren, wanneer er sprake is van ADHD, depressie of een angststoornis.
Over het algemeen bestaat de behandeling in eerste instantie uit psychotherapie voor het kind en de ouders. Het is ook belangrijk dat de school zich verdiept in de kenmerken van ODD of CD. Verder kunnen ouders begeleiding krijgen bij de opvoeding, en het kind gedragstherapie.
Bij kinderen en jongeren met ODD en CD nemen de symptomen over het algemeen in de loop der tijd af, ook zonder behandeling. Sommige kinderen en jongeren blijven symptomen vertonen, bij anderen nemen de symptomen af en verdwijnt de diagnose (Bunte e.a., 2014; Lahey e.a., 1995).
Een ODD kan later in de ontwikkeling overgaan in een CD. Een ODD kan ook de voorbode zijn van andere stoornissen, zoals angst en depressie.
Er is nog geen duidelijke aanwijzing voor de oorzaak van ODD. Er wordt uitgegaan van een combinatie van een bepaalde aanleg en omgevingsfactoren. Een aangeboren temperament van een kind kan een rol spelen, maar ook aandachtsproblemen, impulsiviteit, pesten en wellicht gepest worden of een inconsistente opvoeding.
Oorzaken ODD
Er wordt uitgegaan van een combinatie van aanleg en omgevingsfactoren. Zo kan het aangeboren temperament van een kind een rol spelen, maar ook aandachtsproblemen, impulsiviteit, pesten en gepest worden of een inconsistente opvoeding.
ODD en CD vallen onder de zogenaamde agressieve gedragsstoornissen. Kinderen met ODD (opstandig gedrag) zijn met regelmaat ongehoorzaam, driftig, zoeken ruzie en zijn snel gefrustreerd. Kinderen met CD (normoverschrijdend gedrag), pesten, bedreigen en intimideren en hebben een gebrek aan respect voor anderen.
ODD is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld bij de ontwikkelingsstoornissen. Kinderen met deze aandoening zijn vaak ongehoorzaam, driftig, en houden zich vaak niet aan regels. Kinderen met ODD hebben meerdere problemen in de sociale omgang met leeftijdgenoten, maar vooral met volwassenen.
Een kind met een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (odd) is opstandig, dwars, driftig en zeer moeilijk opvoedbaar. De afkorting odd komt van de Engelse term oppositional defiant disorder. Bij odd is er sprake van zowel gedrags- als stemmingsproblemen.
Aantal kinderen en jongeren met een gedragsstoornis
Op grond van buitenlands onderzoek wordt in de 'Richtlijn Oppositioneel-Opstandige gedragsstoornis (ODD) en normoverschrijdend-gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren' (2013) de prevalentie van ODD geschat op 3 procent bij jeugd van 4-18 jaar.
Er zijn twee verschillende soorten: Oppositioneel opstandig gedrag (ODD) en Antisociaal gedrag (CD). Deze afkortingen komen voort uit de Engelse benamingen Oppositional Defiant Disorder (ODD) en Conduct Disorder (CD).
Oppositioneel-opstandige stoornis (ODD)
Voor odd bij jongens variëren de prevalentiecijfers tussen de 2,1 en de 15,4%. Voor meisjes is dat vergelijkbaar: 1,5-15,6%.
Grijp meteen in als je kind agressief is, maar blijf hierbij zelf rustig en sla nooit. Zorg dat je kind je aankijkt en zeg welk gedrag moet stoppen. Vraag je kind ook waarom het zich zo gedraagt. Wil het dat niet zeggen, probeer dan de reden van de agressie zelf te ontdekken.
Onderzoek en diagnose
Dit gebeurt vaak door middel van vragenlijsten, gesprekken met ouders en het kind zelf over waar zij tegenaan lopen. En bijvoorbeeld informatie vanuit de school. Het is niet nodig om alleen de negatieve gedragskenmerken van het kind te noemen. Het kind heeft immers net zo goed positieve kenmerken.
Woede-uitbarstingen zijn een teken van onbehagen bij je kind: je kind voelt zich niet goed. Dit onveilige en onaangename gevoel kan door uiteenlopende redenen zijn ontstaan: o.a. angst, onzekerheid, frustratie, overprikkeling, verdriet, negatieve emoties van anderen of door het gemis van anderen.
Als je er zelf niet uit komt
En het gedrag kan zo erg zijn dat je kind erdoor in de problemen komt. Neem contact op met het wijkteam, je huisarts of de jeugdgezondheidszorg in jouw buurt als je je zorgen maakt. Samen kunnen jullie bekijken wat er wel en niet goed gaat in het gedrag van je kind.
Het ene kind vertoont misschien meer dwars gedrag dan het andere kind. Het is een normaal verschijnsel en hoort bij het opgroeien. Sommige kinderen ontdekken hun eigen wil en zitten midden in een identiteitsontwikkeling. Andere kinderen nemen niet zonder meer aan wat volwassenen tegen hen zeggen.
Je kind kan om verschillende redenen boos worden: bij teleurstelling, als iets oneerlijk gaat, bij kritiek, als iets anders gaat dan je wilt. Boosheid helpt je kind om voor zichzelf op te komen, maar kan ook belemmeren om situaties op een handige manier op te lossen.
ODD, Oppositional Defiant Disorder
ODD is een oppositionele-opstandige stoornis. Mensen/jongeren met deze stoornis zetten zich vaak af tegen bijvoorbeeld de ouders. Ook zijn ze vaak boos en gefrustreerd gedurende een langere periode.
Geef begrip en erkenning. Zo merkt het dat het boze gevoel er mag zijn. Wacht met praten en vragen stellen tot het kind is afgekoeld. Tijdens de woedeaanval zelf help je het de gevoelens te begrijpen door te benoemen wat je ziet en het gevoel te erkennen.
Agressie kan heel wat verschillende oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de agressor heel bewust iets van je gedaan wil krijgen. Ook drugs, alcohol of medicatie kunnen leiden tot agressie. Of het kan ontstaan vanuit een gevoel van onmacht, uit frustratie.
