Witwassen is het verbergen van geld, voorwerpen of goederen die afkomstig zijn uit een misdrijf. Het doel is om het uit te kunnen geven zonder dat duidelijk wordt dat het illegaal verdiend is. Bij witwassen weet je dus niet meer waar het gestolen geld eerst vandaan kwam.
Bij witwassen gaat het om het uitvoeren van transacties die erop gericht zijn crimineel geld een ogenschijnlijk legale herkomst te geven. Sinds december 2001 is witwassen een zelfstandige strafbaarstelling, waarbij veroordeling voor een gronddelict, zoals drugs- of mensenhandel, niet nodig is.
Er zijn verschillende manieren om geld wit te wassen. Crimineel geld kan bijvoorbeeld een legale schijn krijgen door het te storten op een rekening van een bedrijf in het buitenland, dat het geld vervolgens weer investeert in een ander buitenlands bedrijf in een land waar de controle zwak is.
Bijna alle handelingen die worden verricht met opbrengsten verdiend met criminaliteit zou je kunnen zien als witwassen. Het doel is: het criminele geld uitgeven zónder in beeld te komen bij de overheid.
Straf voor witwassen
In beginsel staat op witwassen een gevangenisstraf van maximaal zes jaar of een boete van maximaal € 90.000 (bedrag 2023). Als iemand van witwassen een gewoonte maakt, kan de maximale gevangenisstraf stijgen naar acht jaar.
Criminelen willen het geld dat zij hebben verdiend in de onderwereld graag uitgeven in de bovenwereld. Om zwart geld in de bovenwereld te kunnen besteden zonder daarbij het risico te lopen dat het onmiddellijk weer door justitie of de belastingdienst in beslag genomen wordt, moet het witgewassen worden.
En Tax Justice Network zet Nederland in 2021 nog op de vierde plaats van alle belastingparadijzen in de wereld. “Witwassen corrumpeert en brengt fout geld in de economie. Het ondermijnt de samenleving. Crimineel gedrag zoals drugshandel wordt daarmee in stand gehouden en misdaad kan ermee gefinancierd worden.
Wat mag en kan de bank eigenlijk opvragen? De bank mag in beginsel geen uitleg vragen omtrent alle transacties op een rekening, dit zou disproportioneel zijn. Ook moet het opvragen van informatie proportioneel zijn, dat wil zeggen: in verhouding met het doel van de betreffende wet.
Banken hebben de plicht ongebruikelijke transacties op te sporen. Banken en andere financiële instellingen hebben een poortwachtersfunctie. Ze moeten voorkomen dat criminelen misbruik maken van het financiële stelsel. Het gaat dan om witwassen en het financieren van terrorisme.
Je mag €10.000 contant storten zonder dat je bank hier melding van maakt. Contant betalen in een winkel is verboden vanaf een bedrag van €3.000. Als je meer dan dit bedrag stort dan is je bank of de winkelier verplicht dit te melden bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties.
De Top 10 van de Financial Secrecy Index 2020:
Verenigde Staten. Zwitserland. Hong Kong. Singapore.
Wwft: Belastingontduiking en ontwijking
In Nederland is geld waarover geen belasting is betaald, een delict voor witwassen. In bezit zijn van zwart geld of het gebruiken van zwart geld, kan een teken zijn van witwassen. In de fiscale branche wordt gesproken over belastingontduiking en belastingontwijking.
Banken staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en geven invulling aan hun verplichtingen door verdachte transacties te herkennen en deze te melden bij de Financial Intelligence Unit – Nederland (FIU). Tegenwoordig sturen banken op grond van dit beleid hun klanten een vragenlijst.
Nederland is volgens de onderzoekers aantrekkelijk voor witwassers vanwege de hoge welvaart, een goed ontwikkeld financieel stelsel, een stabiele regering, de uitgebreide handelsrelaties en de gunstige fiscale regelingen voor buitenlandse instellingen.
Met de Belastingdienst delen we informatie over de rekeningen van onze klanten. De Belastingdienst gebruikt die gegevens onder andere om je belastingaangifte eenvoudiger te maken. Denk bijvoorbeeld aan een Vooraf Ingevulde Aangifte (VIA).
Diverse Nederlandse banken doen niet mee met Transactie Monitoring Nederland, het initiatief van grote banken om gezamenlijk transacties te controleren op fraude. Onder meer Bunq, Revolut, N26 en Openbank doen niet mee, en Van Lanschot op dit moment nog niet.
U bent volledig vrij om de grootte van het over te schrijven bedrag te kiezen, zonder dat u hiervan 'iets op papier moet zetten'. Echter, de gevolgen van het al dan niet melden van de bancaire gift zijn afhankelijk van het feit of u na de datum van overschrijving nog drie jaar blijft leven of niet.
In het FATF rapport Trade Based Money Laundering, 23 juni 2006 (www.fatf-gafi.org) zijn de basis technieken voor witwassen in de handelssector met praktijkgevallen beschreven: • Over- en onderfacturering van goederen en/of diensten; • Meerdere keren factureren van goederen en/of diensten; • Over- en onderbelading van ...
Door witwassen kunnen criminelen illegaal verdiend geld gebruiken in de maatschappij of terrorisme financieren. De FIOD brengt onder meer geldstromen in kaart om onterecht vermogen af te pakken van criminelen.
Met witgewassen geld kunnen criminelen 'legaal' geld uitgeven en zo invloed krijgen op personen en (horeca)ondernemingen. Met als risico dat langzamerhand pand (criminele eigenaars van horecapanden, witwassen drugsgeld) en publiek (drugsdealers worden toegelaten) verweven zijn met criminele activiteiten.
In alle onderzoeken die de politie doet, wordt gekeken of er sprake is van witwassen. Naast het veroordelen van de dader wordt ook gekeken of de dader zijn crimineel verkregen geld heeft witgewassen (dure goederen voor heeft gekocht).
Naast branches als vastgoed, de cannabissector en de horeca zijn ook andere branches geschikt om crimineel vermogen wit te wassen. Voorbeelden zijn kleine supermarktjes (toko's) en hotels waar de inkomsten worden aangevuld met zwart geld.
Het kabinet wil de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) aanpassen, zodat banken gezamenlijk transacties van meer dan € 100 kunnen monitoren. Zo kunnen banken makkelijker patronen van ongebruikelijke transacties ontdekken en witwassen sneller opsporen.
