Het huidige personeelstekort heeft meerdere oorzaken. Zo hebben we aan de ene kant te maken met vergrijzing en worden er steeds minder kinderen geboren, wat ervoor zorgt dat de populatie werkenden afneemt. Tegelijkertijd maken we, nu de coronacrisis (deels) voorbij is, een sterke economische groei door.
De krapte op de arbeidsmarkt is niet nieuw en is te verklaren door een mix van redenen. Zo was er de coronacrisis, structurele factoren, zoals vergrijzing en deeltijdwerk, en is er in sommige gevallen sprake van een mismatch.
Tegelijkertijd blijven veel vacatures onvervuld en is de verwachting dat de krapte op de langere termijn in een aantal sectoren een structureel probleem zal blijven. Er zullen met name tekorten zijn in de zorg, het onderwijs, de techniek, ICT en beroepen die nodig zijn voor de klimaattransitie.
Het tekort aan personeel zorgt in bijna alle sectoren voor een hogere werkdruk voor het personeel. Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
Volgens het CBS waren er in het tweede kwartaal van 2022, 143 openstaande vacatures voor 100 werkzoekenden. Dit betekent dat er op de 143 vacatures, voor 43 vacatures geen personeel te krijgen is. Eind juni stonden er volgens het CBS maar liefst 467.000 vacatures open.
Schaarste in vele beroepen
De schaarste speelt een grote rol in beroepen, met name bij de volgende sectoren: de zorg, het onderwijs en de bouw. Met name in de bouw heerst er een hoog personeelstekort. In deze sector is de schaarste in beroepen als loodgieters, timmermannen en electriciens het grootst.
In het tweede kwartaal was er ook bij die beroepen een personeelstekort. Bij 75 procent van de beroepsgroepen geldt dat ze te maken hebben met een zeer krappe arbeidsmarkt. Bij ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs, verpleegkundigen en softwareontwikkelaars was de krapte het grootst.
Maar ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt komen kwetsbare groepen – ouderen, mensen met een arbeidsbeperking, een migratieachtergrond of zorgtaken – nog altijd moeilijk aan een baan.
De Nederlandse economie groeit de aankomende jaren door. Onder invloed van de vergrijzing is er een blijvend hoge vraag naar nieuw personeel. Door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen verandert de vraag naar arbeid.
Er zijn meer banen dan mensen. De cijfers liegen er niet om: voor elke 133 vacatures zijn er slechts 100 werkzoekenden. Er zijn dan dus 33 banen waar gewoon niemand voor te krijgen is. Volgens het CBS is het personeelstekort sinds de jaren zestig en zeventig niet zo groot geweest.
Werk anders organiseren
Door het werk anders te organiseren, kan er vaak efficiënter worden gewerkt. Door taken anders te verdelen of onnodige administratie te schrappen, is er soms minder of ander personeel nodig. Ook de inzet van technologie kan werk uit handen nemen of juist bereikbaar maken voor nieuwe doelgroepen.
Laat personeel één uur per week extra werken
Volgens Wieteke Graven, oprichter van stichting Het Potentieel Pakken (HPP), is het antwoord simpel: verleid bestaand personeel om meer uren te draaien. "Het is bekend dat het merendeel van het zorgpersoneel parttime werkt; ruim de helft zelfs minder dan 24 uur per week.
Schiphol heeft duizenden vacatures openstaan en kampt met veel gaten in de roosters, die verergerd worden door het hoge coronagerelateerde ziekteverzuim. Het personeelstekort is ontstaan doordat KLM tijdens de coronacrisis veel minder uitzendkrachten nodig had, vanwege de beperkingen voor het vliegverkeer.
Het onderwijs staat bovenaan in het rijtje burn-out-klachten met 20,2 procent van de werknemers, gevolgd door de industrie met 15,7 procent en niet ver daarachter gezondheid en welzijn met 15,1 procent.
Er is al langere tijd veel vraag naar hoveniers en boomverzorgers. Ook is er vraag naar technische medewerkers, die met verschillende machines kunnen werken. Voor loonbedrijven is het lastig om tractorchauffeurs en landbouwmachinisten te vinden. Doordat er veel vraag is naar technisch opgeleid personeel.
De best betaalde beroepen in 2023 zijn als volgt: Onderzoeker Klinische Chemie (tussen de € 15.000,- en € 20.000,- bruto per maand) Piloot / gezagvoerder (tussen de € 9.000,- en € 16.5000,- bruto per maand) Commercieel directeur (tussen de € 5.250,- en € 16.000,- bruto per maand)
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Energietransitie, bouw
En de maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat stuwen de vraag naar personeel in verschillende sectoren naar meer. Zo is er veel vraag naar mensen die bijdragen aan de energietransitie, zoals monteurs van zonnepanelen en duurzaamheidsadviseurs.
Een medewerker die trots is op zijn team of organisatie, neemt initiatief, voelt zich verantwoordelijk en is gericht op samenwerken. Ervoor zorgen dat je mensen trots zijn op hun eigen prestaties en hun bedrijf is dus zowel in het belang van de medewerker als in het belang van het bedrijf.
Waarom medewerker retentie meer aandacht verdient
De belangrijkste reden voor het behoud van medewerkers is dat je met een hoog verloop geen stabiel team kan bouwen. Dat team is nodig om de prestaties te leveren die je als bedrijf nodig hebt om jezelf te kunnen onderscheiden in de markt.
