Gevoeligheid voor kritiek kan ontstaan zijn doordat men als kind niet voldoende in zijn eigenheid erkend en gewaardeerd is. Een minder sensitief iemand kan zich hier misschien wat beter voor afsluiten, maar kan er toch ook veel last van hebben.
Een hoog sensitief persoon is gevoelig voor prikkels van de omgevingsfactoren. Blozen, trillen, een snelle hartslag, niet kunnen nadenken zijn voorbeelden van symptomen. Niet te verwarren met angst. Indien een hooggevoelig persoon wordt bekeken, gemeten of wordt geëvalueerd dan functioneert hij niet voor 100%.
Vaak ontstaat dit door geboortetrauma of langere scheiding van de moeder zoals de couveuse, adoptie of ziekenhuisopname. Maar het kan ook komen doordat de ouders emotioneel niet beschikbaar zijn omdat ze dingen hebben meegemaakt zoals het verlies van dierbaren, oorlogstrauma of andere grote levensgebeurtenissen.
“Ik heb last van harde geluiden, geuren, fel licht, labels in kleding enz.” HSP coach Maaike Kruijsen: Gevoeligheid voor zintuiglijke prikkels zie je vaak bij hoogsensitiviteit en is een van de bekende HSP problemen. Hoewel de één hier meer last van heeft dan de ander.
Mensen met hooggevoeligheid voelen zich vaker aangetrokken tot creatieve beroepen in een niet-competitieve omgeving, zoals kunstenaar, auteur, muzikant, fotograaf, interieurvormgever, mode- of juweelontwerper, grafisch vormgever,… Bekijk alle creatieve jobs.
Een van de meest belangrijke behoeften voor HSP is emotionele veiligheid. Natuurlijk geldt dit voor ieder mens, maar hoogsensitieve mensen voelen zich gemiddeld wat sneller onveilig. Dat komt mede door een verhoogde gevoeligheid voor omgevingsfactoren, maar ook doordat je situaties vaak intenser ervaart.
Ben je hoogsensitief, dan ben je ontvankelijker voor prikkels: je krijgt er meer binnen. Ben je hooggevoelig, dan ben je gevoeliger voor prikkels: je krijgt er niet per se meer binnen, maar je hebt er wel last van.
Erfelijk bepaald
Hooggevoeligheid is waarschijnlijk een erfelijke eigenschap. Ongeveer 15 tot 20% van de bevolking is hoogsensitief en het komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Als je weet dat je hoogsensitief bent herken je ook vaak eigenschappen in (één van je) ouders.
Als je hooggevoelig bent pik je andermans emoties gemakkelijk op. Dit kan, zeker als die erg negatief zijn, ten koste gaan van jezelf. Ook kunnen je eigen emoties heftiger voelen en moeilijker los te laten zijn dan bij niet-HSP's.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
HSP behandeling
Het is aangeboren. Je komt er dus ook niet van af. Je kunt er wel mee leren leven. Het kan erg nuttig en prettig voor je zijn om hier begeleiding bij te zoeken.
Een narcistisch persoon kan ook een HSP'er zijn
Toch kan een narcistisch persoon in de kern heel goed óók een HSP'er zijn. Volgens HSP-coach Eveline Meijvogel heet dit in de psychologie: verborgen narcisme. Deze vorm van narcisme is een overcompensatie van diepe onzekerheid.
HSP of hooggevoeligheid wordt gekenmerkt door een gevoeliger zenuwstelsel. Hoogsensitieve mensen beleven geur, smaak, gevoel en geluid intenser. Je merkt meer abstracte dingen op, zoals een bepaalde sfeer of stemming. Dit kan zorgen voor een overdaad aan prikkels waardoor je je soms overweldigd voelt.
Hoogsensitiviteit is een persoonskenmerk
Dat wil zeggen dat je niet op latere leeftijd hoogsensitief kunt worden. Je bent het vanaf je geboorte of je bent het niet. Hoogsensitiviteit bestaat uit twee hoofdkenmerken: Je opmerkzaamheid voor prikkels (in jezelf en vanuit je omgeving).
Je bent geneigd tot overanalyseren zoals denken in doemscenario's. Je denkt soms te complex of anderen vinden dat je ingewikkeld doet. Je kunt originele oplossingen bedenken in complexe situaties. Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel en komt voor de underdog op.
Overprikkeling en hoogsensitiviteit
Als je hoogsensitief bent komen prikkels meer en harder bij jou binnen en beleef je ze intenser. Daarnaast is het voor jou moeilijker om prikkels te filteren; er komt van alles tegelijkertijd binnen en je moet al die prikkels verwerken. Hierdoor kun jij sneller overprikkeld raken.
Een zogenaamde HSP (Highly Sensitive Person of hoogsensitief persoon) is iemand die gevoeliger is voor indrukken en prikkels dan gemiddeld. Hij of zij neemt subtielere nuances waar in de lichaamstaal en stemmingen van anderen en is gevoeliger voor licht, geuren en geluiden.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Als je vriendin hoogsensitief is, is dat vaak een diepgaande vriendschap. HSP en Wendy-Expert Esther Bergsma legt uit waarom een vriendschap met een HSP heel bijzonder kan zijn. Hoogsensitiviteit is een eigenschap die ongeveer twintig procent van de mensen heeft.
De oermens 'werkte' maar zo'n 20 uur per week en in sommige culturen is het gebruikelijk maximaal vier uur per dag te werken. Werk als HSP ook minder uren per week dan de vaste 40 uur. Zo zorg je ervoor dat je talenten optimaal tot zijn recht kunnen komen. En je collega's je niet meer kwijt willen.
Wil je een officiële vaststelling, neem dan contact op met één van de professionele hulpverleners en vraag om een vaststelling van hoogsensitiviteit bij je kind. Neem deze test af met je kind in gedachten, of vul ze in samen met je kind. Denk niet te lang na en ga af op je gevoel.
Kortom, medische diagnoses worden gesteld om een ziekte of stoornis vast te leggen en aangezien hoogsensitiviteit geen stoornis is, zijn er ook geen officiële testen voor een diagnose.
