Leukemie is een kwaadaardige aandoening waarbij bloedcellen zich ongeremd vermenigvuldigen in beenmerg en bloed. Een andere naam voor leukemie is bloedkanker.
Acute leukemie is een levensbedreigende ziekte waarbij in korte tijd (dagen tot weken) een snelle woekering van kwaadaardige leukemiecellen (blasten) de plaats inneemt van de normale bloedaanmaak. Kwaadaardig betekent dat de blasten zich door het lichaam kunnen verspreiden via bloed en lymfevaten.
De behandeling bij leukemie hangt af van het type (myeloid of lymfoid) en de vorm (acuut of chronisch). Uw arts zal de behandelingsmogelijkheden met u bespreken. Hij of zij houdt vooral rekening met het type leukemie, het stadium van de ziekte, uw algemene gezondheidstoestand, leeftijd en uw algemene conditie.
Bij veel hematologische kankers, zoals leukemie en non-hodgkinlymfoom, steeg de 5-jaarsoverleving tot ruim 80 procent. Maar voor mensen met acute myeloïde leukemie blijven de kansen om deze ziekte te overleven laag; maar 26 procent van de mensen met AML is na vijf jaar nog in leven.
De levensverwachting van mensen met chronische lymfatische leukemie (CLL) is sinds 1989 flink toegenomen. Dat blijkt uit cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Zo nam de 5-jaarsoverleving flink toe: negen op de tien patiënten die jonger zijn dan 70 jaar, zijn vijf jaar na de diagnose nog in leven.
CLL komt op iedere leeftijd voor, echter vooral bij patiënten ouder dan 60 jaar en vaker bij mannen dan bij vrouwen. Tot nu toe kan met chemotherapie geen volledige genezing worden bereikt. Wel is een tijdelijk verdwijnen van ziekteverschijnselen mogelijk.
Gemiddeld zijn vijf jaar na de diagnose ongeveer 40-50 procent van de mensen met AML onder de zestig jaar nog in leven. Ben je boven de zestig jaar als de diagnose wordt gesteld, daalt dat percentage tot 20 procent.
De oorzaak zijn meerdere fouten (mutaties) in het DNA van de stamcellen in het beenmerg. Deze mutaties ontstaan spontaan. Wel neemt de kans op deze mutaties toe door bestraling of blootstelling aan bepaalde chemische stoffen. Acute leukemie is niet besmettelijk en ook niet erfelijk.
Leukemie kan acuut of chronisch zijn. Acute leukemie ontstaat meestal snel. Zonder behandeling word je snel ernstig ziek. Je kunt binnen weken of maanden overlijden.
Als u leukemie heeft, dan maakt uw beenmerg te veel afwijkende witte bloedcellen aan. Deze worden ongeremd geproduceerd en nemen te veel ruimte in het beenmerg in. De aanmaak van normale bloedcellen komt hierdoor in de verdringing.
De eerste symptomen (verschijnselen) van acute leukemie zijn vooral vermoeidheid en bloedarmoede. Ook kunt u vaker infecties hebben, blauwe plekken en slijmvliesbloedingen in mond en neus. Daarnaast ontstaan soms klachten als botpijnen, gezwollen tandvlees en klachten als gevolg van vergrote lymfklieren en milt.
Leukemie, de verzamelnaam voor verschillende vormen van bloedkanker, is een ernstige, soms levensbedreigende ziekte.
Kankercellen kunnen ook in het bloed circuleren, zoals bij leukemie. Kankercellen kunnen in beweging komen en zich uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Doordat kankercellen snel groeien en zich snel delen, nemen zij steeds meer ruimte in beslag. Gezonde cellen en organen komen daardoor in de verdrukking.
Als de diagnose acute myeloïde leukemie wordt gesteld, bestaat de behandeling in de regel uit (intensieve) chemotherapie. Dit is echter wel afhankelijk van de lichamelijke conditie en leeftijd van de patiënt. Intensieve chemotherapie wordt toegediend tijdens 2 opnames van ieder gemiddeld 4 weken.
De diagnose wordt gesteld door onderzoek van uw bloed. Meestal onderzoeken we ook het beenmerg. Vaak is er geen sprake van leukemie, maar van bloedarmoede, te weinig bloedplaatjes of te veel of te weinig witte bloedcellen.
Een tekort aan normale witte bloedcellen vergroot het risico op infecties in bijvoorbeeld de mond-keelholte, de luchtwegen en urinewegen. De overproductie van de abnormale witte bloedcellen (de leukemiecellen) in het beenmerg kan botpijnen geven.
De behandeling van leukemie hangt van het type leukemie af. Het kunnen medicijnen, chemotherapie en/of bestraling zijn. Soms is een stamceltransplantatie mogelijk. Daarbij krijgt iemand 'gezonde' cellen die kunnen uitgroeien tot bloedcellen.
Wat is de overleving van ALL? Gemiddeld zijn 5 jaar na de diagnose nog 55 van de 100 volwassenen met ALL in leven.
Wat is de overleving van AML? Gemiddeld zijn 5 jaar na de diagnose nog 25 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Acute myeloïde leukemie is zelden erfelijk. Wel bestaan er zeldzame erfelijke afwijkingen waardoor de kans op acute leukemie in een familie toeneemt. Maar de meeste gevallen van AML ontstaan tijdens het leven. Kanker is niet besmettelijk.
Bij kinderen is leukemie meestal goed te genezen als je er op tijd bij bent. Bij volwassenen is de prognose vaak minder gunstig.
Hoe lang duurt chemotherapie
Een chemokuur duurt vaak een bepaalde periode, bijvoorbeeld een week of drie weken. In die periode zit een behandeling en een rustperiode voordat de nieuwe kuur start. De behandeling kan op een of meerdere dagen zijn, aaneengesloten of in een schema.
Voordat patiënten met leukemie een stamceltransplantatie ondergaan, worden zij eerst behandeld met chemotherapie en radiotherapie. Als deze niet of niet meer voldoende werken, zal de behandelend arts het voorstel tot stamceltransplantatie kunnen doen.
Bij acute leukemie rijpen cellen niet goed uit, ontstaan onrijpe cellen in beenmerg (blasten) en uiteindelijk in het bloed. Bij chronische leukemie rijpen witte bloedcellen wel goed uit, maar zijn er te veel van in het bloed en/of beenmerg.
AML ontwikkelt zich meestal snel. Vandaar dat deze vorm van leukemie een acute ziekte is. Dat wil zeggen dat u in korte tijd ziek kan worden. Vaak moet er al kort na de diagnose gestart worden met de behandeling.
