Normaal is de Maas een behoorlijk vervuilde rivier in Europa, stelt Van Emmerik, maar tijdens de overstroming in 2021 was deze rivier net zo met plastic vervuild als notoir vervuilde rivieren in Azië. De onderzoeker heeft ook advies hoe we de vervuiling van plastic afval tijdens overstromingen kunnen beperken.
Maas blijft langzaam zakken naar ca 60 m3/s
In de week daarvoor was er het kleine zomerpiekje en waarschijnlijk leverde de vele regen die er toen gevallen is ook de afgelopen week nog wat extra water op. De laatste dagen is er maar weinig regen gevallen en ook de komende week blijft het grotendeels droog.
De Gemeenschappelijke Maas is onbevaarbaar voor scheepvaart. De scheepvaart verloopt via de parallel lopende Zuid-Willemsvaart aan Vlaamse zijde en het Julianakanaal aan Nederlandse zijde. Pleziervaart is wel mogelijk en dit van Kessenich (Kinrooi) tot Aldeneik (Maaseik).
De Maas ontspringt in Frankrijk te Pouilly-en-Bassigny op het Plateau van Langres, een belangrijke waterscheiding; aan de westkant liggen de bronnen van de Seine en de Marne. Deze rivieren monden uit in het Kanaal bij Le Havre.
Het peil van de Maas zakt onder 38m50 en bedraagt vandaag 38m44 TAW in Smeermaas.
In de richting van de stroming geeft het verhang een gemiddelde "helling" aan van de rivier. Een voorbeeld: "de Maas is 935 km lang en ontspringt op een hoogte van 1500 m; het tweede punt is het eindpunt van de rivier, in zee, dus hoogte 0. De berekening is als volgt: (1500 m - 0 m) : 935 km = 1,6 m/km."
Meer regen- en smeltwater
De Maas is een regenrivier, die via Frankrijk en België ons land binnenstroomt. Door klimaatverandering zijn er vaker periodes van meer regen- en smeltwater, waardoor de waterstanden in onze rivieren stijgen.
Tussen 1888 en 1904 werd de Maas op initiatief van ingenieur Cornelis Lely bij Andel afgesloten. De rivier werd vervolgens via de nieuw gegraven Bergsche Maas verbonden met de Amer en het Hollandsch Diep. De Bergsche Maas werd officieel in gebruik genomen door Koningin Wilhelmina in 1904.
Om de Maas geschikt te maken voor de scheepvaart, houdt Rijkswaterstaat het waterpeil kunstmatig hoog met stuwen. Met 1 bediencentrale in Maasbracht bedienen we 8 sluizen, 1 beweegbare brug en 4 stuwen op het traject Maastricht-Belfeld.
Het is een belangrijke scheepsroute. En ook voor auto`s en fietsers die met veerboten naar de overkant worden gebracht is het belangrijk dat er genoeg water in de Maas blijft stromen. De Maas is ook voor de recreatie een belangrijke rivier want er worden rondvaarten gehouden en mooie fiets- en wandelroutes uitgezet.
Hoe het kan dat het verschil met de Maas zo groot is, is simpel uit te leggen. "De Maas is een gestuwde rivier", verklaart Rolf Klöckner van Rijkswaterstaat. "De Maas heeft allerlei stuwen. Door die stuwen kunnen we het water in de rivier kunstmatig hooghouden."
Over De Lek
De lengte van de Lek is 62 kilometer en heeft breedtes tussen de 180 en 330 meter. De rivier ligt 5.3 meter onder NAP.
De Maas is een rivier die sterk reageert op neerslag in de Belgische Ardennen en Noord-Frankrijk. Ook is de rivier in verhouding kort, wat ervoor zorgt dat het water Nederland binnen een paar uren bereikt. Veel regen in Frankrijk en België kan in korte tijd zorgen voor hoogwater in de Maas.
Afvoer is de term voor water dat een rivier afvoert en wordt uitgedrukt in kubieke meters per seconde. De gemiddelde afvoer van de Rijn is circa 2200 m3/s De afvoer kan echter variëren van 600 tot 16000 m3/s. De afvoer van de Maas is circa 200 m3/s met een spreiding van 20 – 3500 m3/s.
De Afgedamde Maas is een oude tak van de rivier de Maas. De rivier werd afgesloten om wateroverlast te voorkomen. Voor de verbinding in zuidelijke richting werd het Heusdensch Kanaal gegraven, aan de noordkant wordt het water in toom gehouden door de Wilhelminasluis.
Herkomst en betekenis Maas
Maas is afgeleid van Thomas. Thomas is een Griekse naam met de betekenis 'tweeling'. De naam is bekend uit de Bijbel, een van Jezus' leerlingen heette zo. De uitdrukking 'ongelovige Thomas' verwijst naar hem: Thomas wilde aanvankelijk niet geloven dat Jezus echt uit de dood was opgestaan.
In het Mioceen, 20 miljoen jaar geleden, was de Maas een kort riviertje dat in de Ardennen ontsprong. Ook de Rijn was toen nog geen grote rivier. Deze begon in het Leisteenplateau.
Ongeveer 59% van het Nederlandse landoppervlak loopt een overstromingsrisico: 26% ligt onder zeeniveau, 29% kan overstromen als rivieren massaal buiten hun oevers treden en 4% ligt buitendijks. Gezien de potentiële gevolgen behoren overstromingen tot de ergste rampen die Nederland kunnen treffen.
Eigenlijk al vanaf de Middeleeuwen, toen de Maas bedijkt werd, was er een probleem met de waterafvoer op het traject boven Cuijk. De kronkelende rivier was door de bedijkers in een te nauw bed gedwongen. Omdat het water niet snel genoeg weg kon, was het risico voor een plotselinge dijkdoorbraak groot.
Het eiland is ontstaan doordat de scherpe bocht in de Waal bij Nijmegen is afgesneden met een nieuwe geul. Daardoor heeft de rivier meer ruimte gekregen. Dat was nodig om de waterafvoer te verbeteren en de stad te beschermen tegen hoog water. De nieuwe geul moest er komen na dreigende dijkdoorbraken in de jaren 90.
De grindlaag bij de Grensmaas is ook niet zo diep als bij Roermond, meestal 10 tot 20 meter. De opdrachtge- vers, provincie Limburg en de ministeries van Verkeer en Waterstaat en Economische Zaken, hebben als voorwaarde gesteld dat het geheel wordt gedekt met grindwinning.
De vaargeul loopt ter plekke in het midden van de Maas. Deze vaargeul wordt verbreed van 40 meter naar 66,6 meter, terwijl ervoor wordt gezorgd dat het hele traject 4,90 meter diep wordt. De Maas zelf is veel breder.
