Je bent als volwassene laaggeletterd, als je moeite hebt met
SIGNALEN van laaggeletterdheid De patiënt: o Vermijdt duidelijk lees- en schrijfsituaties. o Leest niet mee bij uitleg van een folder of tekst op een scherm. o Is ongemakkelijk bij de vraag iets op te schrijven of te lezen. o Gebruikt of begrijpt het nummerapparaat niet. o Heeft meerdere papieren maar weet niet wat wat ...
Zij hebben zó veel moeite met lezen en schrijven, dat ze zich onvoldoende kunnen redden in onze samenleving. Laaggeletterden hebben vaak moeite met alledaagse dingen, zoals het lezen van (eenvoudige) informatiefolders of brieven. Maar ook het invullen van papieren is lastig. Voorlezen gebeurt nauwelijks.
Problemen door laaggeletterdheid
Zij vinden het vaak lastig om een sollicitatiebrief te schrijven. Daardoor komen ze moeilijk aan een baan. Ook hebben ze moeite om hun baan te behouden. Bijvoorbeeld als ze de computer nodig hebben bij hun werk.
Je bent als volwassene laaggeletterd, als je moeite hebt met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak heb je dan ook beperkte digitale vaardigheden. Dan vind je bijvoorbeeld omgaan met een computer of een smartphone lastig. Niet goed kunnen lezen, schrijven en/of rekenen heeft gevolgen.
Oorzaken van laaggeletterdheid
Sommige mensen hebben door ziekte, spijbelen, een lichamelijke handicap of een reizend bestaan onderwijs gemist. En daarnaast zijn er ook mensen die zijn opgegroeid in een taalarme omgeving of mensen die te maken hebben gehad met een problematische thuissituatie.
Mensen die laaggeletterd zijn, zijn geen analfabeten. Ze kunnen wel lezen en schrijven, maar beheersen niet het eindniveau vmbo of niveau mbo-2/3.
Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid is een term voor mensen die grote moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen.
Soms is het overduidelijk als je ouders ongezond gedrag vertonen. Vooral als ze je fysiek, seksueel of verbaal mishandelen. De meeste kinderen (jong of als volwassenen) kunnen hun ouders identificeren als overduidelijk schadelijk voor hun ontwikkeling.
Omdat het voor laaggeletterden minder makkelijk is om hun weg te vinden in de gezondheidszorg hebben zij zogenaamde beperkte gezondheidsvaardigheden. Het gevolg is dat zij vaak een slechtere gezondheid hebben. En dat heeft grote gevolgen. Zowel voor de gezondheid van de persoon in kwestie als voor de samenleving.
Een kleine afwijking in het natuurlijk taalsysteem in de linkerhersenhelft maakt het moeilijker voor dyslectici om gelezen en gesproken taal te matchen. Dyslexie kan erfelijk zijn: 60% van de dyslectische kinderen heeft een ouder die ook dyslectisch is. Het kan de kans op laaggeletterdheid vergroten.
Wie veel leest, ziet hoe personages zich gedragen in verschillende situaties of hoe ze met anderen omgaan.” Daarnaast bevestigen verschillende studies, zoals onderzoek van de Universiteit Amsterdam, hoe lezen ons empathisch vermogen vergroot: lezers begrijpen de gevoelens van anderen beter dan niet-lezers.
Dyslexie is een veel voorkomende leesstoornis. Echter kunnen lees- en spellingproblemen ook een andere oorsprong hebben, laaggeletterdheid is hier een voorbeeld van. Regelmatig gebeurt het dat laaggeletterdheid niet onderkend wordt. Het vaststellen van laaggeletterdheid is namelijk soms moeilijk.
Wie leest, leert de wereld!
Wie goed leest en verhalende en informatieve teksten begrijpt, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen. Gaat het alleen om kennis? Nee, verhalen en gedichten helpen je kind en tiener ook om zich beter in te leven en om meer begrip te hebben voor anderen.
Wat zijn laaggeletterdheid en analfabetisme? Laaggeletterdheid is niet hetzelfde als analfabetisme. Iemand die laaggeletterd is, kan wel lezen en schrijven, maar kan dit niet goed genoeg om helemaal mee te kunnen doen in de samenleving. Een analfabeet kan niet lezen en schrijven.
Minder gezond
Ook hebben zij een grotere kans eerder te sterven, maken ze meer gebruik van huisartsenzorg en ziekenhuiszorg en minder gebruik van preventieve zorg en nazorg. Daarnaast hebben laaggeletterden met een chronische ziekte meer moeite met zelfmanagement en meer kans op slechtere gezondheidsuitkomsten.
Een analfabeet is iemand die helemaal niet kan lezen, schrijven of spellen. Laaggeletterden kunnen wel lezen en schrijven, maar beheersen deze vaardigheden niet goed genoeg om te kunnen functioneren in de samenleving.
80% geeft aan te kunnen functioneren op de arbeidsmarkt zonder verdere training. Dit komt omdat ze actief zijn in beroepen waar lage eisen gelden voor taalvaardigheid, zoals in de bouw of in het transport (Buisman & Houtkoop, 2014). Desalniettemin zijn laaggeletterden vaker werkloos dan niet-laaggeletterden.
1 op de 9 Nederlanders is laaggeletterd en heeft bijvoorbeeld moeite met het lezen van medicijnvoorschriften of het berekenen van insulinedoses. Dat betekent 1,3 miljoen volwassenen (11.9% van Nederlandse beroepsbevolking van 16 - 65 jarigen).
Mensen die laaggeletterd zijn, ouderen, mensen met een lage opleiding en mensen met een migratieachtergrond zijn vaker minder gezondheidsvaardig. Beperkte gezondheidsvaardigheden hangen deels af van opleidingsniveau, maar ook hoger opgeleiden kunnen moeite hebben om medische informatie te begrijpen.
Het land met de meeste analfabeten
Welk land heeft de meeste analfabeten? Volgens Unesco wonen er in India en China veruit de meeste mensen van vijftien jaar en ouder "die geen alledaagse teksten kunnen lezen of schrijven": in 2000 waren het er respectievelijk 286 miljoen en 141 miljoen.
