Te veel stikstof is een probleem voor de natuur
Te veel stikstof kan hier zorgen voor vermesting en verzuring, waardoor sommige planten, insecten en vogels uit die gebieden kunnen verdwijnen. En dat gaat in tegen Europese wetgeving. Vandaar dat de Nederlandse overheid verplicht is om in te grijpen.
' Met nieuwe technologie kunnen boeren bijdragen aan de oplossing van het stikstofprobleem. Een innovatie die veel aandacht trekt van de boeren is een circulair stalsysteem: de Lely Sphere. De Sphere scheidt mest en urine van elkaar, zuigt de ammoniak uit de lucht én zet uitwerpselen om in mest.
Boeren gebruiken mest omdat het zorgt voor een betere plantengroei en hogere gewasopbrengsten. Uit de mest verdampt stikstof als ammoniak en komt in de lucht. Een ander deel van de stikstof kan uitspoelen naar het grondwater; dit heet (nitraat)uitspoeling.
Dat zit zo: Duitsland mag net als Nederland niet te veel stikstof uitstoten rondom 'Natura 2000'-gebieden. Dat zijn natuurgebieden die door de Europese Unie beschermd worden. Een bedrijf mocht in Nederland niet zorgen voor meer dan 14 gram (per hectare per jaar) extra stikstofuitstoot rond een Natura 2000-gebied.
Een koe ademt het methaan uit en zo komt het in de lucht.” Het voer dat koeien eten en verteren zorgt in meer of mindere mate ook voor stikstofuitstoot. “Zo geven boeren hun koeien vaak voer met net teveel eiwit (waar stikstof in zit), ongeveer 10 procent eiwit te veel.
Bij landbouw wordt stikstof met name uitgestoten in de vorm van ammoniak: een kleurloos gas. Dit gas komt vrij wanneer urine in contact komt met dierlijke mest. Ook komt ammoniak vrij bij het bemesten van het land.
> In Nederland komt 62% van de ammoniakuitstoot die neerslaat op beschermde natuur uit de landbouw, met name veehouderijen. > De grootste stikstofoxidenuitstoot komt van Tata Steel, gevolgd door Schiphol.
In Nederland stoot de landbouw volgens het RIVM al decennia de meeste stikstof uit, gevolgd door industrie en verkeer. Zeker in de buurt van Natura 2000-gebieden is dat een probleem. De meeste uitstoot van ammoniak komt dan wel van de boeren, maar ze zijn zeker niet de enige die ammoniak uitstoten.
Heeft alleen Nederland een stikstofprobleem? Nee, de Habitatrichtlijn van de EU verlangt van iedere lidstaat dat die zijn biodiversiteit beschermt. De uitspraak van het Europees Hof over de Nederlandse aanpak geldt voor alle EU-landen.
Rond Natura 2000-gebieden als Gelderse Vallei en de Peel in Noord-Brabant moet de stikstofuitstoot met 70 tot 80 procent omlaag. Dat zou blijken uit berekeningen van het kabinet over het reduceren van de stikstofuitstoot. Het is de meest concrete uitwerking van de stikstofplannen van Rutte IV tot nu toe, schrijft NRC.
Hoe veroorzaken boeren stikstofverbindingen? Kort gezegd: door poepende en plassende dieren. In stallen komen mest en urine met elkaar in contact. Zo ontstaat drijfmest – modderige, vloeibare mest.
Koop met elkaar een koe, zo weet je precies waar het vlees vandaan komt. Boeren en Buren – Online bestel je wat je wilt bij meerdere boeren, waarna het pakket in zijn geheel bij jou in de buurt af te halen is. Eten Over – Marktplaats voor voorraden van voedselleveranciers.
In 2020 was de landbouw verantwoordelijk voor ruim 80 procent van de totale ammoniakuitstoot door Nederlandse bedrijven en huishoudens. In 1995 was dit 91 procent. De landbouw stootte zowel in 1995 als in 2020 12 procent van de broeikasgassen uit.
Ondernemers die hun bedrijf toekomstbestendig willen maken, kunnen hulp krijgen van de overheid. Zo zijn er subsidies beschikbaar voor bedrijven die investeren in bijvoorbeeld emissiearme stallen en mestverwerking. Of voor persoonlijk advies aan boeren die de omslag willen maken naar kringlooplandbouw.
Directe aanleiding voor de protesten is de stikstofcrisis, maar ze worden breder aangegrepen om te pleiten voor de positie van boeren en het behoud van het platteland. De protesten verliepen over het algemeen vreedzaam, maar gingen regelmatig gepaard met bedreigende situaties.
Hoeveel stikstof stoot de landbouwsector uit? De landbouwsector stootte in 2017 106 miljoen kilo stikstof uit in de lucht, becijfert het RIVM. Het grootste deel kwam van de veeteelt, de stikstofuitstoot van dieren was goed voor 94 miljoen kilo.
De uitkoopregeling voor boeren is bedoeld om de uitstoot van stikstof, die schadelijk is voor de natuur, omlaag te brengen.
Varkens en kippen stoten van het landbouw-deel respectievelijk 17 en 9 procent uit. Veruit het grootste deel, 57 procent, komt voor rekening van koeien. De 184 miljoen kilo stikstof uitgestoten is opgebouwd uit 132 miljoen kilo ammoniak en 246 miljoen kilo stikstofoxiden.
De invloed van de mens op de productie van reactief stikstof heeft gevolgen voor het klimaat. Direct doordat het leidt tot de productie van lachgas (N2O), een broeikasgas met een ongeveer driehonderd keer sterker effect dan het broeikasgas koolstofdioxide.
Stikstofoxiden. De luchtvaart stootte 36 miljoen kilo stikstofoxiden uit in 2021. De bijdrage van de luchtvaart aan de totale stikstofoxide-uitstoot door de Nederlandse economie was in 2021 rond de 10 procent.
