Ontspannen oortjes
Als een paard zich lekker voelt tijdens het rijden draagt hij zijn oren losjes en beweeglijk. De oortjes spitsen zich afwisselend op jou en draaien slechts kort ergens anders heen als hij even afgeleid is. Stijve, onbeweeglijke oren kunnen een indicatie zijn voor stijfheid elders in het lichaam.
Het helpt om na te denken over de drie belangrijkste dingen voor een paard: voldoende voer, toegang tot metgezellen en vrijheid om rond te lopen.
Aaien en knuffelen kun je als communicatiemiddel gebruiken. Steek je hand eens uit naar je paard en wacht zijn reactie af. Zorg er voor dat je gehele lichaamstaal ontspannen is. Ga niet recht voor je paard staan, maar in een schuine hoek, zodat je niet een tegenstrijdige boodschap uitzendt.
Wat is paardentherapie? Paarden reageren voornamelijk op wat mensen om hun heen doen. Dus wanneer iemand verdrietig is zal het paard deze emotie overnemen en bijvoorbeeld stil blijven staan. Paarden voelen dus heel goed emoties en gedrag aan van mensen.
Bij paarden is het belangrijk of ze nog overeind kunnen komen. Daar gaat het vaak mis, dan kunnen ze 'vast' komen te liggen in de stal of ze blijven liggen in de wei en lukt het ze niet om tot stand te komen.
Paarden verstaan ons mensen niet, maar begrijpen ons zeer zeker. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. De dieren zijn in staat om subtiele oog- en lichaamsbewegingen op te vangen en te 'vertalen'.
Maar ze heeft wel gelijk, natuurlijk, in die zin dat paarden wel degelijk boos kunnen worden op hun mensen, en dat laten zien ook. En ook geclickertrainde paarden kunnen heel boos worden op hun mensen.
Een hele goeie plek, is de plek vlak achter de schoft, daar waar het zadel zou liggen. Het is de plek waar paarden elkaar 'groomen' (=elkaar zachtjes kroelen en masseren met de voortanden en lippen), uiteraard alleen als ze elkaar leuk vinden.
Het paard geeft je een kusje op je wang of mond. Dit kan met de lippen of met de tong.
Een tekort aan zout of andere mineralen merk je meestal doordat je paard likt aan handen, muren, hekken en grond eet. Door een tekort aan zout worden eiwitten en energie uit het voer minder opgenomen, wat een droge huid en snelle vermoeidheid tot gevolg kan hebben.
Een paard heeft, net als wij, gedachten, gevoelens en emoties. Bepaalde zaken zijn soortgebonden maar verder heeft ieder mens én ieder ander dier een eigen karakter. Als wij ons wat beter verdiepen in de gevoelens, gedachten en emoties van paarden wordt het ook makkelijker het gedrag van paarden te begrijpen.
De reden van het hoofdschudden is veelal dat er iets in het hoofd van het paard in de knel zit. Meestal is dit de Trigeminus zenuw. Deze zenuw loopt door de oogkas en door het kaakgewricht, over het voorhoofd en vertakt zich naar het gebit. Ook problemen aan het gebit kunnen zo hoofdschudden veroorzaken.
Bevestig het paard juist in de kleine dingen die hij (goed) doet. Dit bouwt aan vertrouwen en zal hem uitnodigen om dit gedrag nog een keer te laten zien. Leer zelf dus de kleine signalen herkennen en beloon je paard al op het moment dat hij in de richting van het gevraagde gaat.
Tienduizenden paarden in Nederland staan eenzaam in de wei, waardoor ze vaak aan chronische stress leiden. Het gebrek aan fysiek contact met andere paarden is een van de grootste problemen in de paardenhouderij, stelt dierenwelzijnsorganisatie Dier&Recht op basis van eigen onderzoek.
Paarden kunnen onze emoties en ons gedrag feilloos aanvoelen en reageren hierop door dit te spiegelen. Zo wordt een paard drukker wanneer jij hoog in energie bent of juist heel rustig wanneer jij laag in energie bent.
Begroet het paard, waar je op mag rijden, vriendelijk: het paard wordt rustiger en vertrouwensvoller, wanneer je het aait en met vriendelijke stem spreekt. Benader het paard nooit van achteren: houd oogcontact en voldoende afstand. Geef het paard geen voer uit de hand, anders zoekt het je hele lichaam naar eten af.
Paarden vinden het niet leuk als ze regelmatig over hun grenzen moeten gaan. Zijn de trainingen vaak erg moeilijk of net vervelend, dan zal je al snel merken dat je paard zijn halster niet zo graag meer laat omdoen.
Volgens Ellen Roelfsema van de Paardenkliniek aan de Universiteit Utrecht kunnen paarden mensen inderdaad herkennen: “Op basis van bijvoorbeeld de stem, de geur of het gezicht kunnen paarden mensen identificeren.
Paarden die een goede band hebben met elkaar nemen het op voor elkaar. Zo kunnen ze jaloers zijn als een ander paard hun beste vriend wil benaderen en dan sturen ze dat ander paard weg. Of als ze zien dat een paard hun vriend bedreigt gaan ze tussen hun vriend en zijn “belager” staan.
Vrijwillig komen
roofdieren vangen hun prooi, maar prooidieren vermijden 'gevangen worden' omdat hun voortbestaan afhangt van hun vermogen om te vluchten. Wat we uiteindelijk willen, is dat het paard vrijwillig naar ons toe komt omdat hij graag bij ons wil zijn.
Paarden kunnen heel goed in de verte kijken, maar door de stand van hun ogen kunnen ze niet pal onder hun neus kijken. Dankzij hun tastharen kunnen ze ook voorkomen dat ze zich ergens tegen stoten en er een wondje ontstaat aan hun hoofd.
Een paard reageert op spierspanning veroorzaakt door gedachten of gedrag van de 'gasten' in de kudde. Je kunt paarden niet voor de gek houden. Mensen houden vaak spanning vast of onderdrukken gevoelens. Paarden laten dan met hun gedrag zien wat er echt gaande is.”
Het begin van praten met paarden
Door de vertaalslag te maken en het paard een stem te geven ontstaat er meer wederzijds begrip. Communicatie op dit niveau biedt de mogelijkheid tot de oorzaak van problemen te komen, trauma te verwerken en verduidelijkt de stappen die nodig zijn voor verbetering.
Tijdens het vrijwerken communiceer je volledig middels je energie en lichaamstaal en geef je het paard op afstand signalen waarmee je afstemt op hetgeen je op dat moment van je paard verlangt. Zo kun je invloed uitoefenen op de gang, het tempo, de afstand (eveneens de verticale balans) en de richting van je paard.
