Als het vriest krijgen ze vocht binnen door bijvoorbeeld sneeuw of rijp op te pikken. Zelf kun je wat ijs vergruizen zodat ze de ijssplinters kunnen oppikken. Erg koud in de buik, dus het kost wat energie, maar het voorziet wel in de vochtbehoefte. ? Bij lichte vorst kun je vers water aanbieden.
Winter: voer en water
Bij lichte vorst mag u vers drinkwater aanbieden. Vogels badderen daar ook in. Dit is geen probleem: het water rolt van de ingevette veren, dus bevriest niet. Zoang ze open water vinden in de natuur, mogen ze ook open water vinden in de tuin.
Zet een bak water op een windvrije en beschutte plek, waar de vogels lekker even kunnen genieten van wat water. Bedek dit met gaas, zo vallen de vogels zeker niet in het koude water. Is het een extreem koude dag? Vergruis het ijs dan met een hamer, zodat ze de kleine ijssplinters op kunnen pikken.
Het meest ideale waterbad heeft een gradiënt van ondiep naar diep, zodat vogels van alle maten erin kunnen badderen. Vogels prefereren waterbaden die laag op de grond staan. Is dit niet mogelijk, bijvoorbeeld door een huiskat, plaats het bad dan op circa 1 meter hoogte.
Toch gebeurt het wel eens dat eenden vastvriezen als ze te lang op het ijs staan. Om dat te voorkomen, gaan ze op hun buik liggen en trekken de poten op tussen de buikveren. Of ze gaan afwisselend op één poot staan en houden de andere poot tegen het warme lijf.
Een uitgezet verenpak
Je vogel heeft het waarschijnlijk koud. De lucht onder de veren houdt namelijk de warmte vast. Je vogel slaapt daarom vaker ook met uitgezette veren. Wanneer de vogel gewend is aan zijn omgeving kan hij toenadering zoeken door bijvoorbeeld zijn veren uit te zetten en het kopje scheef te houden.
Bij warm weer zie je vogels met een opengesperde snavel, snel maar ondiep, ademen. Op deze manier verdampen zij vocht uit hun mondholte, waardoor ze afkoelen. Om de kamer af te koelen kan je een raam open doen. Dit is goed voor de vogel want wat extra frisse lucht kan nooit kwaad.
Een vogel kan dus niet zoals de mens, hond en kat vele dagen tot weken zonder eten. Dit geldt wat minder voor de hele grote vogels dan voor de kleine vogeltjes. Een dag niet eten en drinken betekent voor een klein vogeltje al vaak dat ze flink verzwakt zijn.
Door het vet op hun veren rollen de druppels er zo van af, voordat het water bevriest. Als er sneeuw ligt, maken vogels daar meestal gebruik van om hun vochtgehalte op peil en hun veren in de plooi te houden, maar bij droog en koud winterweer kunnen ze zeker een steuntje in de rug gebruiken.
Kou kost vogels extra energie om warm te blijven. Ze beschikken over een uitstekende isolatielaag; dons geldt als een van de best isolerende materialen ter wereld en de buitenlaag van veren maakt dat vogels veel kunnen hebben.
Dit kun je doen door de buitenkant van je leidingen te isoleren, maar je kunt ook nog een stapje verder gaan en kiezen voor verwarmde leidingen en waterbakken. Hierbij plaatst je verwarmingskabels langs de waterleidingen die ervoor zorgen dat het water niet bevriest.
Normaal gesproken zitten ze lekker onder hun moeder en delen ze haar lichaamswarmte. Maak daarom een lekker warm nestje van natuurlijke warme materialen zoals hooi, wol, katoen, etc. Leg een buitenthermometer in het nest, zo kun je zien wat de temperatuur in het nest is.
We zullen maar meteen de grootste en gevaarlijkste mythe ontkrachten: voeg zeker geen zout toe aan het water! Zout water bevriest weliswaar veel langzamer dan zoet water, maar vogels die ervan drinken kunnen erg ziek worden.
Doe dit zeker niet, want grote hoeveelheden suiker kunnen schadelijk en dodelijk zijn voor vogels. Ook gaat het verenkleed plakken als vogels badderen in suikerwater, waardoor het minder goed isoleert tegen kou. Zout is erg ongezond voor vogels, ze krijgen er alleen nog maar meer dorst van.
Voor vogels zijn hun poten en tenen onmisbaar. Daarom zijn hun tenen bedekt met een laag vorstbestendige schubben gemaakt van keratine. Dat is een taai, vezelig eiwit, vergelijkbaar met wat in onze haren en nagels zit. En deze keratine bevriest niet.
Boswachter Mathilda raadt op de website van Natuurmonumenten aan om ook overgebleven fruit, zoals overrijpe bananen en klokhuizen te voeren. Maak de voederplek dan wel regelmatig schoon. Om vogels aan kalk te helpen kunt u ze goed uitgekookte en fijngestampte eierschillen geven.
Vetrandjes, gekookte aardappelen, gekookte rijst of fruit zullen je tuinvogels heerlijk vinden en zijn ook nog eens goed voor ze.
Vogels hebben ook behoefte aan water. Niet alleen om te drinken, maar ook om in te badderen. Zet daarom een schaal met water neer en ververs dit dagelijks. Geef - met name in de winter - geen warm water.
Het plastic net om de vetbol heen is extreem gevaarlijk voor vogels, omdat ze hier met hun pootjes of snavel in verstrikt kunnen raken. Vogels kunnen dan sterven van de honger, dorst en uitputting.
Vogels drinken 5-10% van hun lichaamsgewicht per dag, afhankelijk van de omstandigheden. Bij kleinere vogels is de vochtopname relatief groter.
Hoe weten vogels waar eten is? Vogels doen niets anders dan de hele tijd in de gaten houden of er ergens gezonde voeding te halen valt. Ze kunnen het zien en ruiken, maar houden daarbij ook andere vogels in de gaten. Zodra ze zien dat er ergens 'wat te halen valt' gaan ze snel een kijkje nemen.
Vogels trekken 's winters niet zuidelijk om vorst en sneeuw te ontvluchten, want kou kunnen ze prima hebben, zolang ze maar genoeg eten. Uit voedsel halen ze namelijk de energie om warm te blijven.
Door met de snavel open te gaan zitten, en hun ademhaling oppervlakkiger te maken en te versnellen, ''verdampen'' zij een deel van hun speeksel en raken zij door het hijgen extra warmte kwijt. Gelukkig kunnen vogels over het algemeen goed tegen de warmte.
Hoe werkt dat? Om af te koelen is verdamping heel belangrijk. Als je zweet, verdampt het vocht van je lichaam en dat brengt verkoeling. Dieren die hijgen gaan sneller ademen dan normaal, en “zo verplaatst lucht zich over de slijmvliezen binnenin het lichaam, waardoor ook verdamping plaatsvindt”, legt Klaassen uit.
