Het verlies van spierkracht begint al op een leeftijd van 35 jaar. Vanaf het 50ste levensjaar neemt per jaar de spiermassa gemiddeld 1-2% af per jaar. Dat is een normaal fysiologisch proces. Op een leeftijd van 80 jaar zien we dat de gemiddelde spierkracht bijna de helft is van personen op jonge leeftijd!
Verlies van spiermassa
Vanaf de leeftijd van 50 neemt de spiermassa met ongeveer 1 tot 2 % per jaar af. Na de leeftijd van 70 gaat de afname sneller (figuur 1)1,2. Het verlies van spiermassa, spierkracht en fysieke functie tot onder een kritische drempelwaarde wordt ook wel sarcopenie genoemd.
Wist u dat u vanaf uw 50ste elk jaar zo'n 1 tot 2% spiermassa verliest? Vanaf 70 jaar verliezen we zelfs 3,6% per jaar. Het hoort gewoon bij het ouder worden. Als u weinig beweegt, gaat dit proces nog sneller.
Als je in de overgang zit, is het vooral belangrijk om aan krachttraining te doen. Want door krachttraining behoud of bouw je spiermassa op. Spiermassa heb je nodig om een sterk, slank en strak lijf te behouden of terug te winnen. En train dan vooral ook je grote spiergroepen.
Of u nou 50 of 80 jaar bent, door te sporten kunt u prima spiermassa opbouwen. Het is daarbij wel van belang dat de training wordt aangepast aan leeftijd en mobiliteit. Als u dit combineert met het juiste dieet, kunt u zich tot op hoge leeftijd vitaal voelen en spierafbraak tegengaan.
Hoe snel kan je afvallen en spiermassa behouden? Uit onderzoek is gebleken dat een klein energietekort met een gewichtsafname van 0,5% tot 1% per week van jouw lichaamsgewicht voldoende is om spierverlies tegen te gaan. Tijdens dit proces is meer gewichtsverlies niet altijd beter.
Eiwitten zijn belangrijk voor spiergroei, spierherstel en het onderhouden van je spieren. Bij het creëren van een calorietekort zal het lichaam meer aanspraak gaan maken op spiereiwitten. Dit kan ervoor zorgen dat je spiermassa afneemt. Door iedere dag voldoende eiwitten te eten kun je dit grotendeels opvangen.
Vanaf ongeveer het 40e levensjaar begint de hoeveelheid bot die wordt afgebroken een fractie groter te worden dan wat wordt aangemaakt. Een op de vier vrouwen krijgt na de overgang dan ook last van botontkalking oftewel osteoporose en daarmee een verhoogde kans op botbreuk. Voorkomen kán door extra calcium in te nemen.
Je coördinatie wordt minder en je voelt je slap en lusteloos. Ben je een actieve sporter, verlies je snel gewicht én worden je prestaties steeds minder? Grote kans dat je overtraind bent en spiermassa kwijtraakt. Wanneer je gewicht omlaag gaat, maar je geen verschil ziet in je omvang, kan dat een slecht teken zijn.
Gezonde spiermassa voor mannen ligt tussen de 40% en 48% van de totale lichaamsmassa. Voor vrouwen ligt dit wat lager; deze moet tussen de 34% en 44% van de totale massa liggen.
“We weten inmiddels dat gemiddeld 30 procent van de ouderen sarcopenie heeft. Maar deze percentages variëren sterk per leeftijdscategorie.” Bij ouderen tussen de 65 en 80 ligt het tussen de 10 en 25 procent. Dit neemt fors toe bij ouderen boven de 80, tot zo'n 50 procent.
Verlies van spiermassa komt voor naarmate we ouder worden. Spieren in het lichaam worden dunner, minder sterk en minder elastisch. Hierdoor neemt onder andere de loopsnelheid af en is er meer kans op vallen en/of botbreuken. Het slinken van de spieren is dus eigenlijk een ouderdomskwaal dat elk jaar toeneemt.
Sterke botten en spieren en een goede balans zijn belangrijk
Vanaf de geboorte nemen spiermassa en spierkracht toe. Dat gebeurt tot ongeveer de leeftijd van 30-35 jaar. Daarna neemt de spiermassa geleidelijk af met ongeveer 1% per jaar – de afbraak van spieren is dan groter dan de opbouw.
Het goede nieuws is dat wie zijn spieren blijft trainen, daar op latere leeftijd duidelijk de vruchten van plukt. Senioren die hun conditie goed onderhouden, kunnen zich vergelijken met 'zittende' mensen die 20 tot zelfs 40 jaar jonger zijn. Dat geldt ook voor spierkracht.
Bij mannen in de overgang zijn de symptomen wat subtieler. Ze vallen wat minder op. De veranderingen in de hormoonspiegel gaan geleidelijker aan. Opvliegers, zweetaanvallen, minder zin in seks, verminderd libido, minder energie, een lusteloos gevoel zijn verschijnselen die erbij horen en die vrouwen ook ervaren.
Om af te vallen in je buik moet je dus intensief sporten, bij voorkeur doe je conditietraining. Een ander woord voor conditietraining is cardio. Voorbeelden van cardio zijn dansen, hardlopen en fietsen, activiteiten die allemaal bijdragen aan het afvallen in je buik.
Krachttraining. Krachttraining is zeer belangrijk als je buikvet wil verbranden. Spieren verbranden meer calorieën dan vet wanneer het lichaam in rust is. Meer spieren helpen dus om meer vet te verbranden.
Gemiddeld genomen hebben gezonde jonge mensen na zes weken de verloren spiermassa weer allemaal weer opgebouwd. Inachtneming hoelang je geen prikkel aan je spieren hebt gegeven. Daarvoor is wel voldoende beweging en eiwitrijke voeding nodig. Bij ouderen liggen het aantal weken drastisch hoger.
Gezonde personen kunnen met een gerust hart drie eieren per dag naar binnen werken. Krachtsporters en bodybuilders misschien nog wel wat meer. We adviseren je om altijd hele eieren te eten, ook al bevatten ze meer calorieën (wat zeker in de bulk geen beletsel mag zijn).
Het is wel belangrijk om voldoende water te drinken tijdens en na je uurtje sporten. Door te zweten verlies je namelijk vocht. Door te drinken vul je de hoeveelheid vocht in je lichaam weer aan. Het lichaam heeft voldoende vocht nodig: zo'n 1,5 a 2 liter per dag.
