Jazeker, het is zover. Hollandse patat verovert in razend tempo Italië. En het begint nog wel in het culinair hoogaangeschreven Napels, waar ze wars zijn van fusion cooking en andere moderne keukenfratsen.
Friet is al een tijdje in opkomst in Italië, met name in Napels. De eigenaar van snackbar Pieperz: 'Daar is al te veel friet, vinden sommigen.
Friet komt uit Frankrijk
Daar kwamen gerechten die eerst aan de elite werden geserveerd, ook op het bord van Jan met de pet terecht. Pommes de terre frites bijvoorbeeld, aardappelen die in hete olie worden gebakken.
In het noorden van Nederland wordt meestal patat gezegd, in het zuiden van Nederland bestel je vaker friet. De Vlamingen noemen de gefrituurde aardappel altijd friet. Met patat bedoelen zij de rauwe aardappel. Ook een klap of een mep wordt in sommige Belgische streken een patat genoemd.
Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is. Aangezien je naast aardappelen nog veel meer kunt frituren, is het eigenlijk niet logisch om de bereidingswijze tot afkorting te maken. Maar ja, de aardappel is wel de koning onder de gefrituurde snack. De opper-frites is dus friet.
Ook voor wat betreft pootgoed strijden België en Duitsland om de eerste plek. Op het vlak van de continenten moet de Nederlandse aardappelsector het vooral van Europa hebben. Met kop en schouders steekt het boven de rest uit.
Het gerecht heette vroeger patates frites. Dit was te lang en dus besloten ze het af te korten." "Het betekent dus letterlijk vertaald aardappel gefrituurd." Je ziet het waarschijnlijk al aan de naam, maar de oorsprong van het woord 'patates frites' ligt in de Franse en Vlaamse taal.
Iemand moet als eerste op het idee zijn gekomen aardappelen te schillen, te snijden en in olie te bakken. De Vlaamse kunsthistoricus Paul Ilegems denkt het antwoord te weten: niemand minder dan Teresa van Avila (1515-1582), de Spaanse mystica die vermoedelijk het bekendst is van het standbeeld dat Bernini maakte.
De naam van friet of patat is afgeleid van de woordcombinatie patates frites; Belgisch-Frans voor 'gefrituurde aardappelen'.
Langste friet: Stephan Tyvaert uit Gent bakte in 4 uur tijd een friet, gemaakt van aardappelpuree, van 9 m, 79 cm en 4 mm lengte en een dikte van 2 x 2 cm. Hij verkocht hem nadien in stukjes. Grootste aardappelchips: Charles Chip Inc.
Sommige recepten zeggen de frietjes te spoelen eens ze gesneden zijn, andere raden aan dat net niet te doen: er blijft zo meer zetmeel op de frietjes zitten, wat ze krokanter maakt. Frietjes worden traditioneel gebakken in dierlijk vet (ossenwit en/of paardenvet).
Friet is best goed voor je lichaam blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in Food Chemistry (lees hier trouwens even hoeveel frietsoorten er zijn). Er zitten namelijk veel meer antioxidantenten in gefrituurde aardappels, pompoen, tomaten en aubergine dan in de gebakken of gekookte versie.
Ook erg lekker als tussendoortje, en natuurlijk als bijgerecht bij het Italiaanse eten. Bovendien is de Italiaanse appelmoes een erg gezond tussendoortje.
De lunch wordt, afhankelijk van de regio, tussen 12.30 en 15.00 uur genuttigd. De lunch is voor Italianen de belangrijkste maaltijd van de dag, een moment van samenzijn voor de familie. Het diner wordt meestal rond een uur of 20.00 opgediend. De Italianen gaan graag uit eten, ongeacht of het nu weekend is of niet.
"De benaming 'French Fries' werd voor het eerst gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Amerikaanse soldaten die toen in ons land waren," zegt de medewerkster van het Frietmuseum. "Veel Vlamingen in België spraken toen ook Frans en de Amerikaanse soldaten dachten daarom dat iedereen in België Franstalig was.
De eerste frieten van Frankrijk werden hoogstwaarschijnlijk op de Pont Neuf gebakken. Pont Neuf is de oudste brug in Parijs. Straathandelaren hebben deze ontmoetingsplaats gecreëerd. Dit gebeurde voor de revolutie (1789).
In tegenstelling tot wat men zou kunnen denken, is deze laatste niet afkomstig uit ons land en zelfs niet uit ons continent! Pas in de 16e eeuw werd dit knolgewas meegebracht door de Spanjaarden tijdens hun expedities naar Latijns-Amerika en verscheen daarmee in onze streken.
Het is belangrijk dat je de vers gesneden aardapplen voordat ze gefrituurd worden eerst een tijd in water liggen. Zo wordt het zetmeel uit de aardappel getrokken (het water wordt ook troebel) en is het eindresultaat extra knapperig. Laat de frieten in ieder geval een uur in koud water liggen, langer mag ook.
Voor de lekkerste friet neem je iets bloemige aardappels zoals bintje, agria, désirée, première of santé. Deze hebben de juiste verhouding zetmeel en vocht om goede friet van te bakken; met een knapperig korstje van buiten en zachte, luchtige aardappel vanbinnen.
Als avondeten of tussendoor? Je kunt af en toe patat eten tijdens de avondmaaltijd, in plaats van bijvoorbeeld gekookte aardappelen. Dat is beter dan wanneer je de friet tussendoor extra eet als snack. Het beste is om aardappelen gekookt te eten, omdat aardappelen door het frituren veel vet opzuigen.
Maar wat maakt Belgische friet nou zo lekker? De Belgische friet is gemaakt van een aardappel die speciaal voor het frituren is geteeld. De verse aardappels (bijvoorbeeld een Bindje) worden eigenhandig geschild en gesneden.
Bestel je een frietje moeilijk, krijg je een puntzak friet met de saus onderin de punt. Knappe gozer die dit er makkelijk uitkrijgt. 'Friet extra moeilijk'? Da's een patatje met zuurvlees, curry, mayo en uitjes.
Denk bijvoorbeeld aan rasfriet, kreukelfriet, Franse frieten of Vlaamse frieten. Ook afhankelijk van de saus of snacks krijgt de friet een andere naam. Denk aan een patatje oorlog of een frietje saté.
