De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren. Bijvoorbeeld als u strafbare feiten pleegt of betrokken bent bij een verkeersongeluk.
Wanneer een politieagent of toezichthouder u vraagt om een identiteitsbewijs te tonen en u het identiteitsbewijs niet bij u heeft of weigert om deze te laten zien, kan dit strafbaar zijn. U riskeert dan een boete.
Vooropgesteld wordt dat de politie op grond van artikel 8 van de Politiewet bevoegd is tot het vorderen van inzage van een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht van personen, voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk is voor de uitvoering van de politietaak.
Je bent formeel niet verplicht om een ID-kaart bij je te dragen. In Nederland hebben we namelijk een toonplicht, geen draagplicht. "Die keuze is bewust gemaakt, omdat er sinds de Tweede Wereldoorlog veel weerstand is tegen het verplicht bij je dragen van een persoonsbewijs", zegt jurist Vincent Böhre van Privacy First.
Het politielegitimatiebewijs is kaart met naam, personeelsnummer en pasfoto. Een politieambtenaar in uniform hoeft zich niet uit eigen beweging te legitimeren. Maar als u ernaar vraagt, moet hij wel zijn politielegitimatiebewijs tonen. Zegt een persoon in 'burgerkleding' dat hij van de politie is?
De politie mag de brieven niet lezen en ook niet meeluisteren als je met je ouders praat. Je mag niet samen met meerderjarige verdachten (dus ouder dan 18 jaar) naar de luchtplaats of vervoerd worden. Meisjes en jongens zijn ook altijd apart van elkaar.
De identificatieplicht houdt in dat iedereen vanaf 14 jaar een geldig identiteitsbewijs moet kunnen tonen als de politie daar om vraagt. Ook andere ambtenaren zoals boswachters en belastinginspecteurs kunnen u vragen om een geldig identiteitsbewijs.
Toonplicht of draagplicht
Je hebt geen draagplicht, alleen een toonplicht. Omdat je het identiteitsbewijs verplicht moet kunnen tonen, betekent het in de praktijk dat je altijd een identiteitsbewijs bij je moet hebben.
Identiteitscontrole alleen met reden
De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren. Bijvoorbeeld als u strafbare feiten pleegt of betrokken bent bij een verkeersongeluk.
Een politieman of -vrouw op dienst moet zich altijd kunnen identificeren, zowel in uniform als in burger. Dit doet hij of zij aan de hand van de legitimatiekaart. Je hebt het recht te vragen deze kaart te tonen, ook als iemand zich in uniform aanbiedt.
Met een kopie van uw identiteitskaart waarop uw naam, geboortedatum en burgerservicenummer staan, kunnen fraudeurs bijvoorbeeld een lening aanvragen of een telefoonabonnement afsluiten. Het gevolg is dat u rekeningen ontvangt voor zaken die u niet heeft gekocht. Laat uw ID-kaart niet zomaar kopiëren.
paspoort; Nederlandse identiteitskaart; ID-kaart of paspoort uit een EER-land; Nederlands vreemdelingendocument.
Een kopie van een ID-kaart is geen geldig legitimatiebewijs. Je kunt dus alsnog een boete krijgen voor het niet kunnen tonen van een geldig legitimatiebewijs. Als je 16 jaar of ouder bent is de boete € 90. Ben je onder de 16 jaar dan is de boete € 45.
Slechts enkele organisaties mogen een kopie van uw identiteitsbewijs maken. Uw werkgever en banken mogen dit bijvoorbeeld. In de praktijk vragen ook andere organisaties een kopie van uw legitimatiebewijs. U bent niet verplicht om die aan hen te geven.
U vraagt een paspoort of ID-kaart aan bij de gemeente waar u staat ingeschreven. Als u in het buitenland woont kunt u terecht bij Nederlandse ambassades en consulaten. Of bij 1 van de grensgemeenten in Nederland.
U mag een Nederlandse identiteitskaart of paspoort niet (uit)lenen. Als u een identiteitsbewijs (uit)leent, om bijvoorbeeld alcohol of sigaretten te kopen, dan pleegt u identiteitsfraude. Dit is strafbaar en u kunt daarnaast in het Register paspoortsignaleringen (RPS) komen te staan.
Met een vID op je smartphone kun je altijd en overal laten zien wie je bent en of je bijvoorbeeld 18+ bent. Bijvoorbeeld: - Als persoon. Als de politie je vraagt om aan te tonen wie je bent.
Je kunt dus alsnog een boete krijgen voor het niet kunnen tonen van een geldig legitimatiebewijs. Als je 16 jaar of ouder bent is de boete €90. Ben je onder de 16 jaar dan is de boete €45.
De website van de Rijksoverheid laat weten dat een identiteitscontrole alleen met reden mag plaatsvinden. "De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
De politie mag alleen aanhouden als u verdachte bent van een strafbaar feit. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een verdenking van terrorisme. Dan gaat het om zo'n ernstig strafbaar feit dat ook een aanwijzing genoeg is. Er hoeft dan nog geen duidelijk vermoeden te zijn.
Verdachten die dringend gezocht worden door justitie, staan op een opsporingslijst. De Nederlandse opsporingslijst staat op de website van de politie.
Wilt u aangifte doen, maar wil de politie niet meewerken? Dat is erg vervelend. De politie is in de meeste gevallen verplicht om uw aangifte op te nemen. Als u vindt dat de politie niet meewerkt bij uw aangifte, kunt bij de politie zelf een klacht indienen.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
