Zuurstof irriteert de luchtwegen en met name de longen. Wanneer iemand te veel zuurstof inademt (vanaf 0,5 bar of 50% concentratie bij normale luchtdruk) zullen de luchtwegen geïrriteerd raken. De irritatie begint bij de luchtpijp en bronchiën en verspreidt zich vervolgens naar de longen.
Het probleem is dat het inademen van pure zuurstof schadelijk is voor de longen. In de buitenlucht zit 21 procent, precies goed, het leven zoals wij dat kennen heeft zich hierop ingesteld, meer is niet wenselijk.
Teveel zuurstof in het bloed kan allerlei vervelende gevolgen hebben. Dit kan namelijk leiden tot een remming van de ademhaling en het ophopen van het koolzuur in uw bloed. De klachten die u van teveel zuurstof kunt krijgen zijn hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en bewustzijnsstoornissen.
Een te grote hoeveelheid zuurstof kan schadelijk zijn. Uw longarts zal aangeven hoe u de zuurstof moet regelen, zowel in rust, tijdens inspanning en gedurende de nacht. Als er sprake is van een onderhoudsbehandeling met zuurstof is deze alleen zinvol wanneer u minstens vijftien uur per etmaal zuurstof gebruikt.
Teveel zuurstof kan averechts werken, omdat via verschillende centra in de hersenen een teveel aan zuurstof kan leiden tot een remming van de ademhaling en ophoping van koolzuur in het bloed. Dit kan hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en uiteindelijk bewustzijnsstoornissen veroorzaken.
'Een uitslag van 99 is niet beter dan van 96. Een saturatie van 91, 92 of 93 procent is lager dan normaal, maar nog geen directe reden tot zorg. Onder de 90 procent krijgen de weefsels en organen minder zuurstof.
Zuurstof irriteert de luchtwegen en met name de longen. Wanneer iemand te veel zuurstof inademt (vanaf 0,5 bar of 50% concentratie bij normale luchtdruk) zullen de luchtwegen geïrriteerd raken. De irritatie begint bij de luchtpijp en bronchiën en verspreidt zich vervolgens naar de longen.
Afhankelijk van de situatie wordt door de arts bepaalt hoeveel zuurstof iemand nodig heeft en streeft men vaak naar een saturatie tussen 94-98%.
Over een te hoge saturatie hoef je je geen zorgen te maken: een saturatie van 100% is dus niet gevaarlijk. Ligt jouw zuurstofgehalte onder de 90 procent? Dan kun je het beste zo snel mogelijk een dokter raadplegen. Als de hoeveelheid zuurstof in je bloed te laag is, kan extra zuurstof toedienen noodzakelijk zijn.
Bij sommige mensen geeft de toediening van zuurstof via de neus irritatie aan de neus, keel of oren. Het kan ook klachten van heesheid, bloedneuzen of een verstopte neus geven. Bespreek dit met uw longverpleegkundige. Samen kan er geprobeerd worden om een oplossing te vinden.
Via een neusbril kan maximaal zes liter zuurstof per minuut toegediend worden.
Het gemiddelde gebruik is één á twee liter per minuut. Niet alleen te weinig, maar ook te veel zuurstof kan schadelijk zijn. Houd u zich dus altijd aan het voorschrift van de arts. Zuurstof heeft geen ernstige bijwerkingen.
De vraag is of de patiënt hier, door het verlaagde bewustzijn, hinder van ondervindt. Wel kan de benauwdheid voor naasten belastend zijn. De geraadpleegde experts in het Spaarne Gasthuis bevestigen dat zuurstoftherapie bij een continu gesedeerde patiënt niet pallieert en mogelijk levensverlengend werkt.
Waar de luchtdruk op zeeniveau 760 mm Hg bedraagt, bedraagt hij op 1.000 meter hoogte nog slechts 680 mm Hg. Door die verminderde luchtdruk kan minder zuurstof opgenomen worden in de longen (door de gedaalde partiële zuurstofdruk). Vanaf 1500 meter daalt de maximale zuurstofopname (VO2max) met 1 % per 100 meter.
Dit wordt uitgedrukt in een percentage. Een normale saturatie zit tussen de 95% en 99%. Is dit bij jou lager dan 94%? Dan is het verstandig om je huisarts te bellen.
U kunt ook last krijgen van hypercapnie als u zuurstof stapelt. Als u teveel zuurstof binnen krijgt (bijvoorbeeld als u extra zuurstof inneemt voor uw COPD) kan het de opstapeling van CO2 versterken.
Wat zijn gezonde saturatiewaardes? Heb je een saturatie van 95% of hoger, dan is de saturatie normaal en heb je genoeg zuurstof in je bloed. Een saturatie van 91, 92 of 93% is lager dan normaal, maar nog geen reden om je zorgen te maken. Is de waarde 90% of lager, dan heb je een tekort.
Welke saturatiewaarde alarmerend is, verschilt per patiënt. 'Een waarde van 95% kan voor de ene patiënt te laag zijn, maar voor een patiënt met COPD normaal', licht José Klunder toe, teamleider Longgeneeskunde in OLVG Amsterdam. 'Het gaat er met name om dat de saturatie stabiel of stijgende is.
Als je gezond bent, is een saturatiewaarde van 95 tot 100 procent normaal. Bij waarden van 92 tot 94 procent is er sprake van een tekort, ook wel desaturatie genoemd. Dit kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Je kunt last hebben van bijvoorbeeld een corona-infectie, longontsteking of astma-aanval.
Complicaties: verhoogd CO2 gehalte in het bloed, ineffectieve zuurstoftoediening, te lage/te hoge dosering, schade aan slijmvliezen en huid.
Houd u aan de voorgeschreven hoeveelheid zuurstof
Gebruik nooit op eigen houtje meer extra zuurstof per minuut dan uw arts u heeft voorgeschreven. Te veel zuurstof kan namelijk averechts werken. Het zorgt voor een remming van de ademhaling en er komt te veel koolzuur (CO2) in het bloed (koolzuurstapeling).
Het brein is extreem gevoelig voor zuurstoftekort.
Niet alleen te weinig, maar ook teveel zuurstof kan schadelijk zijn. De meeste mensen met COPD die zuurstof gebruiken, hebben dit vooral 's nachts nodig en bij inspanning. Mensen met ernstig COPD hebben voor langere tijd tenminste vijftien uur per dag extra zuurstof nodig.
Afhankelijk van het % zuurstofconcentratie kan er versuffing, bewusteloosheid en de dood optreden. Het minimale percentage zuurstof in de lucht, waarbij nog gewerkt mag worden, is 19 Vol%.
Dit staat uiteraard los van de andere gassen die eventueel aanwezig kunnen zijn. (NB Als de zuurstof concentratiemeting aangeeft dat er meer dan 21 volumeprocent zuurstof aanwezig is, leidt dit tot een verhoogde kans op brand- en explosiegevaar.
