Als we kijken naar de landen die verantwoordelijk zijn voor de grootste hoeveelheid plastic productie, staat China bovenaan de lijst. China is verantwoordelijk voor 32% van de wereldwijde productie van plastic materialen in 2021 en is daarmee veruit de grootste plasticproducent ter wereld.
Het grootste 'plasticeiland', de Great Pacific Garbage Patch (GPGP), ligt tussen Hawaï en Californië en is drie keer de grootte van Frankrijk. Per vierkante kilometer drijft daar minstens 1 kilo afval in het water, maar soms wel meer dan 100 kilo.
Maar de grootste boosdoener is vuilnis dat van straten via de rivieren naar zee stroomt. Ook komt er veel zwerfvuil van vuilstortplaatsen dat in rivieren lekt of van stortplaatsen die zelfs direct aan zee liggen. Een groot deel van dit afval bestaat uit plastic.
plekken waar rivieren in zee stromen; aan kusten gesitueerde industriële centra en vuilnisbelten; plekken of eilanden waar verschillende oceaanstromen bij elkaar komen.
De Yangtze staat stijf bovenaan en is met 1,5 miljoen ton plastic de grootste vervuiler. Hierdoor is geconcludeerd dat China de grootste plastic vervuiler op de wereld is. En naast het feit dat China het meeste plastic gebruikt, is China ook het land dat het meeste plastic produceert.
Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
Afvalproductie in Europa
In absolute termen per persoon was de afvalproductie het hoogste in Denemarken, Malta, Cyprus en Duitsland en het laagst in Hongarije, Polen, Tsjechië en Roemenië.
Onder de streep bleef daardoor nog steeds 21,5 kilo afval per Europeaan over in 2020. Volgens Eurostat is Nederland het land van de Europese Unie dat het meeste plastic verpakkingsafval recyclede: zo'n 57 procent van het afval in 2019. De Nederlandse hoeveelheden voor 2020 heeft het statistiekbureau niet.
Uit een bundeling van de verschillende studies van de afgelopen vijftien jaar blijkt volgens Greenpeace dat de Middellandse Zee met stip wint van alle andere wereldzeeën, als het gaat om de vervuiling. De grootste boosdoener zijn de plastics.
Per jaar komt meer dan 11 miljoen ton plastic afval in zee terecht. Het plastic dat in de zeeën terechtkomt verteert niet. Het valt uit elkaar in steeds kleinere stukjes, die ook nog eens steeds giftiger worden. Door al die kleine deeltjes plastic in het water veranderen de oceanen in een plastic soep.
De vergaarbakken van ons plastic zijn vijf megadraaikolken in de oceanen. Twee van deze zogenoemde gyres liggen in de Atlantische Oceaan, twee in de Stille Oceaan en één in de Indische Oceaan.
- Great Pacific Garbage Patch: De grootste afvalhoop ter wereld. Ligt in de Grote Oceaan tussen de Amerikaanse westkust en Hawaï. Bestaat uit naar schatting 80 miljoen kilo afval, verspreid over een gebied dat drie keer zo groot is als Frankrijk.
De eerste volledig synthetische kunststof ontsproot uit handen van Leo Baekeland, een Amerikaanse chemicus van Belgische afkomst. Met het bakeliet, dat hij in 1907 ontwikkelde, konden spullen mooier, goedkoper, sneller en veiliger gemaakt worden.
Op ons strand vind je 137 items per 100 meter vloedlijn. Het grootste deel van het afval op de zeebodem en het strand bestaat uit plastic(respectievelijk 90 en 80 procent). Ook microscopisch plastic afval (microplastics) is talrijk aanwezig in het Belgische deel van de Noordzee.
Momenteel recyclen we in praktijk minder dan 50% van het plastic verpakkingsmateriaal dat in Nederland op de markt komt. In de Europese Unie ligt het recycle-percentage gemiddeld nog lager. Wereldwijd is het percentage nog heel laag: 14% wordt gescheiden ingezameld en slechts 5% wordt gerecycled.
Vorig jaar exporteerde Nederland ruim 200 miljoen kilo plastic afval naar landen buiten de Europese Unie. Hiervan ging er bijna 70 miljoen kilo naar Indonesië en bijna 64 miljoen kilo naar Vietnam. Ook wereldwijd is Nederland een grote speler, alleen Japan en de Verenigde Staten exporteerden in 2021 meer plasticafval.
Goed gescheiden afval is makkelijker te recyclen dan afval dat niet wordt gescheiden. Ongeveer 60% van al het huishoudelijk afval wordt nu gescheiden.
In de onderstaande infographic is te zien dat Nederland tot de landen hoort die het meest profiteren van de handelsbaten van de EU. Andere landen die sterk profiteren zijn Hongarije, België, Slowakije en Tsjechië, Ierland en Estland.
Plastic heeft een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes, maar het blijft plastic. Dieren kunnen plastic niet verteren, als ze het opeten kunnen ze er dood van gaan. Plastic kan op allerlei manieren in zee belanden.
Momenteel wordt er geschat dat er ca. 100 tot 150 miljoen ton plastic afval in onze oceanen en zeeën ronddrijft. In totaal spreken we over een gebied van minstens 700.000 km² tot misschien zelfs meer dan 15.000.000 km² waarin de ganse waterkolom ernstig is vervuild, vanaf het wateroppervlak tot de zeebodem.
Wegwerpplastic is schadelijk voor het milieu
Dit is onnodig veel afval, ook op straat en in de bosjes. Dat veroorzaakt een groot milieuprobleem. In plastic zitten namelijk vaak giftige stoffen, die de natuur niet kan afbreken. Veel dieren eten per ongeluk de plastic resten en worden hier ziek van.
