Bij een gespannen situatie komt het hormoon adrenaline om de hoek kijken. Dit zorgt voor een stressreactie: je lichaam verhoogt de bloeddruk, hartslag, bloedsuikerspiegel en je ademhaling versnelt. Dit is van cruciaal belang om te overleven tijdens acute stresssituaties.
Langdurige stress zorgt ervoor dat uw hartslag omhoog gaat, uw ademhaling versnelt, uw spieren zich aanspannen en uw bloeddruk stijgt. Stress zorgt er ook voor dat uw bloed sneller stolt, waardoor er gemakkelijker bloedpropjes kunnen ontstaan.
De belangrijkste drie stresshormonen zijn cortisol, adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen worden alle drie afgegeven door de bijnier.
Stress zorgt ervoor dat je hart sneller klopt, je bloeddruk stijgt en er meer bloed naar je spieren gaat. Dat hoeft niet ongezond te zijn. Het helpt je juist om alert te zijn en om tijdelijk beter te presteren.
In spannende situaties ervaren we stress en komen de hormonen adrenaline en cortisol vrij (1). Dit is een natuurlijke reactie van het lichaam, waarbij we tijdelijk extra alert en meer gefocust worden.
Het bijniermerg produceert twee hormonen die belangrijk zijn voor de regulatie van onder andere de bloeddruk: adrenaline en noradrenaline.
Te veel cortisol kan leiden tot verhoogde bloeddruk, overgewicht, verhoogde bloedsuiker, dunnere huid, regelmatig blauwe plekken, verlies van spierkracht en spiervolume en osteoporose.
In rust zal de bloeddruk weer dalen. Bij een hoge bloeddruk is sprake van een constante verhoogde druk op de bloedvaten. Uit onderzoek blijkt dat training bij mensen met hypertensie de bloeddruk in rust verlaagt.
Roken, vet eten, alcohol en overgewicht kunnen uw bloedvaten nauwer en stijver maken. Daardoor kan de bloeddruk hoger worden. In zeldzame gevallen komt de hoge bloeddruk door een nieraandoening.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Tegenwoordig wordt stress vaker mentaal dan fysiek ervaren, waardoor de aangemaakte cortisol niet (volledig) wordt verbruikt door je lichaam. Hierdoor kan dit hormoon opstapelen in je lichaam waardoor er een te veel aan cortisol ontstaat.
Als je lichaam voortdurend onder stress en spanning staat dan ontstaat er een chronische aanmaak van cortisol. Het hormoon is van nature niet bedoeld om non-stop actief te zijn in je lichaam. Daarnaast kost het simpelweg teveel energie om voortdurend cortisol aan te maken; iets waar we niet op gebouwd zijn.
Cortisol wordt ook wel “stresshormoon” genoemd. Bij lichamelijke of psychische stress neemt de hoeveelheid cortisol in het lichaam normaal gesproken snel toe om te zorgen dat het lichaam de stressvolle situatie te boven komt.
Een gezonde bloeddruk ligt onder 140/90 mmHg, maar het risico op hart- en vaatziekten neemt toe als de bloeddruk stijgt. Waarden vanaf 140/90 mmHg worden als hoge bloeddrukwaarden beschouwd. Ernstig verhoogde waarden zijn gevaarlijke bloeddrukwaarden en liggen boven 180/110 mmHg.
De bloeddruk stijgt tijdens het sporten of bij stress, heftige emoties of pijn. Dit zijn normale fysiologische variaties omdat de hersenen, spieren en organen extra zuurstof nodig hebben.
Een regelmatige dagelijkse inname van paracetamol verhoogt de systolische bloeddruk met zo'n 5 mmHg bij personen met hypertensie. In hetzelfde nummer van Circulation verscheen een begeleidend commentaar. Referenties: MacIntyre IM, Turtle EJ, Farrah TE, et al.
De bloeddruk is vaak 's ochtends het hoogst en daalt dan gedurende de dag lichtjes. Om de bloeddruk te verhogen, vernauwen de bloedvaten: er is minder ruimte voor het bloed en de druk stijgt. De spieren worden voorzien van meer bloed, wat ook nodig is voor lichamelijke activiteit.
Water drinken is een eenvoudige manier om je bloeddruk snel wat te verlagen.
U heeft een te hoge bloeddruk als u in rust een bovendruk van 140 of hoger heeft. Bij mensen boven de 70 jaar is in rust een bovendruk van maximaal 150 nog gezond. De oorzaak van een te hoge bloeddruk wordt meestal niet gevonden. Wel hebben oudere mensen er vaker last van dan jonge mensen.
Wie regelmatig beweegt, loopt minder risico om een hoge bloeddruk te ontwikkelen. Bewegen heeft een onmiddellijk effect bij een hoge bloeddruk. Wanneer je voldoende intensief beweegt, stijgt de bovendruk in het bloed, terwijl de onderdruk dezelfde blijft.
De consumptie van vijf of meer porties yoghurt per week in het kader van een evenwichtige voeding wordt geassocieerd met een daling van het risico op hoge bloeddruk.
Cafeïne heeft meerdere effecten op het lichaam, waaronder het verhogen van je bloeddruk.
Cortisol verlagen, begint in de eerste plaats bij je levensstijl. Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden, slaap minstens acht uur per nacht en zet gezonde voeding op tafel. Zalm en lijnzaadolie zijn bijvoorbeeld rijk aan omega 3-vetzuren, die de cortisolspiegel significant doen zakken.
Ketoconazol remt de aanmaak van cortisol door de bijnieren. Het effect treedt geleidelijk in. Regelmatig zal de arts de hoeveelheid cortisol in het bloed controleren en eventueel de dosering aanpassen.
