Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen. Iemand met een PTSS heeft geen vertrouwen in een veilige wereld.
Wat maakt PTSS erger? Lang wachten met behandelen is de voornaamste reden voor toename van de PTSS klachten. Hoe langer je wacht, hoe erger de klachten worden.
De gevolgen van PTSS voor een dierbare, het gezin of partner zijn vaak groot. PTSS kan zorgen voor conflicten en wrijving met partner wat een relatie niet ten goede komt. Niet alleen het leven van je partner of dierbare, maar ook jouw leven wordt erdoor beïnvloed.
De comorbiditeit tussen posttraumatische-stressstoornis (PTSS) en persoonlijkheidsstoornissen is hoog; 35% van de PTSS-patiënten voldoet ook aan de criteria van een persoonlijkheidsstoornis. Het betreft vooral de paranoide-, borderline-, vermijdende- en dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis (Friborg et al., 2013).
Wat is een posttraumatische stressstoornis? Als u iets ergs heeft meegemaakt, bijvoorbeeld geweld of een ongeluk, kunt u klachten krijgen. De nare gebeurtenissen komen steeds terug in uw gedachten of dromen, u kunt het niet tegenhouden. Dat geeft heftige emoties: u bent bang, boos en/of verdrietig.
Iedereen kan iets ergs overkomen. Daarom kan ook iedereen te maken krijgen met PTSS. Als je een heftige en schokkende gebeurtenis meemaakt en deze niet goed verwerkt, dan kun je PTSS krijgen. Dit kan bijvoorbeeld een situatie zijn waarin je leven gevaar liep.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Een PTSS gaat bijna nooit vanzelf over. Er is vrijwel altijd een behandeling nodig om van de klachten af te komen. Meer dan de helft van mensen met een PTSS heeft zonder behandeling na vijf jaar nog steeds ernstige klachten.
Ja, PTSS is te genezen. Er zijn verschillende behandelmethoden mogelijk die helpen bij het herstellen van de klachten van posttraumatisch stressstoornis. De behandeling wordt altijd samen met jou samengesteld en afgestemd op jouw persoonlijke situatie.
Patiënten met PTSS hebben verhoogde levels van noradrenaline in hun hersenen. Deze chemische boodschapper is betrokken bij onrust en stress. Dit kan verklaren waarom het voor mensen met PTSS moeilijk is om zich weer veilig te voelen na het meemaken van het trauma.
Uit ons verdiepingsonderzoek blijkt dat ongeveer 39% van de mensen met PTSS een traumagerichte behandeling krijgt.
Je raakt erg van streek als je iets ziet of hoort dat je aan de traumatische gebeurtenis herinnert. Je begint te trillen, zweten of raakt verlamd van schrik als je iets ziet of hoort dat je herinnert aan de traumatische gebeurtenis.
De posttraumatische stressstoornis PTSS wordt ook wel als PTSD post-traumatic stress disorder aangeduid en heeft als belangrijk kenmerk dat de traumatische ervaring, zonder dat je het zelf wilt, weer naar boven komt. De traumatische ervaring wordt dan dus opnieuw beleefd.
We weten nog niet precies waarom de een wel en de ander geen PTSS ontwikkelt na een trauma. We weten wel dat een aantal oorzaken een belangrijke rol speelt: De aard van de gebeurtenis en de betekenis die mensen er aan geven. Mensen ervaren de ene gebeurtenis als ernstiger dan de andere.
Wanneer PTSS en hersenletsel naast elkaar bestaan, is het meestal moeilijk te onderscheiden wat door de PTSS veranderd is in het brein, of dat dit door het letsel komt. Er kunnen bij beide diagnoses veranderingen in de cognitie voorkomen; zoals geheugen- , aandacht- en concentratieproblemen.
Complexe PTSS is een vorm van PTSS, maar complexe PTSS duurt langer en de symptomen zijn ernstiger. Vaak is er sprake geweest van langdurig traumatische ervaringen, waar je niet aan kon ontsnappen. De afkorting CPTSS of C-PTSS staat voor complexe posttraumatische-stressstoornis.
Herbelevingen: Bij herbeleving lijkt het alsof je de traumatische gebeurtenis opnieuw meemaakt. Je hebt last van flashbacks: je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde. Wanneer je aan de gebeurtenis denkt, krijg je hartkloppingen, gaat trillen en zweten en kunt niet goed meer ademhalen.
Als er geen sprake is van herbelevingen, is er ook geen sprake van een PTSS! Denkt u dat u een PTSS heeft en heeft u ook psychotische klachten (gehad)? Bespreek dit dan met uw behandelaar.
Je vind het bijvoorbeeld moeilijk om je te concentreren op je werk. Je hebt last van sombere gevoelens en / of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Genen dragen zowel bij aan de erfelijkheid van PTSS, als aan persoonlijkheidskenmerken die de kans op blootstelling aan schokkende gebeurtenissen verhogen. Door genen beïnvloede persoonlijkheidsfactoren die een rol kunnen spelen in het risico op PTSS zijn bijvoorbeeld neuroticisme.
Een (complexe) PTSS ontstaat doordat je vroeg in je leven ernstige traumatische ervaringen hebt meegemaakt, zoals seksueel misbruik, mishandeling of verwaarlozing. Hierdoor heeft jouje persoonlijkheidsontwikkeling ernstige schade opgelopen.
Verdringing verwijst naar de opvatting dat traumatische ervaringen onbewust worden weggedrukt en dan niet meer toegankelijk zijn voor bewuste introspectie. Verdrongen herinneringen aan traumatische ervaringen kunnen jarenlang een sluimerend bestaan leiden, aldus de theorie.
