Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen.
Radioactief jodium zorgt ervoor dat schildklierweefsel minder actief wordt. Het kan er ook voor zorgen dat de schildklier kleiner wordt. Ook wordt het gebruikt voor de (na-)behandeling bij schildklierkanker. Meestal bestaat de therapie uit een capsule die u moet innemen.
Tijdens en na de behandeling met radioactief jodium blijf je 1 of enkele dagen in een gesloten kamer. Hoelang je er blijft en wat er wel en niet kan, hoor je van de arts. Dat hangt bijvoorbeeld af van de dosis straling die je krijgt.
Directe effecten treden op kort nadat iemand is blootgesteld aan een hele hoge dosis radioactiviteit (vanaf 1 gray). Zo iemand kan stralingsziekte oplopen. Dit uit zich in misselijkheid, diarree en een toenemend tekort aan bloedlichaampjes. De kans op bloedingen en infectieziekten is hierdoor groter.
De straling van radioactief materiaal kan het DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid) in het menselijk lichaam beschadigen. Meestal repareren eiwitten deze beschadigingen, maar soms gebeurt dat niet of niet goed. Als de reparatie van beschadigd DNA niet goed lukt, kan dat jaren later kanker veroorzaken.
Het radioactieve jodium zit in de schildklier, zendt straling uit en zorgt ervoor dat een deel van de schildkliercellen daardoor vernietigd worden. Hoeveel cellen vernietigd worden is afhankelijk van de dosis.
Iedere radioactieve stof heeft een eigen vaste halveringstijd. Voor de ene stof zijn dat secondes, voor andere stoffen zijn dat duizenden jaren. Het ene radioactieve stofje is dus meteen als het ontstaat al ongevaarlijk. Ander radioactief materiaal moet je vele duizenden jaren opslaan voor het ophoudt met stralen.
Tablet 65 mg: Te gebruiken na een kernramp waarbij radioactieve isotopen van jodium zijn vrijgekomen, ter preventie of beperking van de opname van radioactief jodium door de schildklier na inname of inademing van deze stof.
Om een goede scan te krijgen wordt de gammacamera een tijdlang boven of onder het te onderzoeken lichaamsdeel gezet. Dit kan variëren van enkele seconden tot een aantal minuten per opname/scan. De camera kan precies registreren waar de radioactiviteit zich bevindt in het lichaam.
Het radioactief jodium wordt in een capsule toegediend en gewoon doorgeslikt met wat water. Daarna mag u het ziekenhuis verlaten. Het is aan te raden om te wachten met eten en drinken tot 2 uur na de inname van de Jodiumcapsule.
Als de schildklier te snel werkt, krijgt u te veel van dit hormoon. U kunt last hebben van hartkloppingen, zweten, afvallen en een onrustig gevoel. Meestal komt dit door de ziekte van Graves. De behandeling is met medicijnen, radioactief jodium of een operatie.
De gevolgen van te veel jodium
Als je schildklier normaal functioneert kan je lichaam een teveel aan jodium goed verdragen. Maar als je schildklier niet goed werkt, bijvoorbeeld als je hypothyroïdisme hebt, kan een teveel aan jodium zorgen voor een schildkliervergroting.
Behandeling hypothyreoïdie
Er bestaat geen medicijn dat de schildklier kan genezen. Als je goed bent ingesteld op medicijnen kun je in het algemeen een normaal leven leiden.
vaak wordt 99% van het jodium al na 10-15 minuten door het kookwater opgenomen. Jodium kan dan met het water weggegooid worden. Of, al naar gelang de behoefte, kunt u dit jodiumrijke vocht juist consumeren. Door zeewier te stomen vermindert het jodium gehalte in zeewier met zo'n 20%.
Van de radioactieve stoffen die bij Tsjernobyl zijn vrijgekomen merken we in Nederland vrijwel niets meer. In totaal leverde het ongeval in 1986, het jaar van de ramp, bij ons een extra stralingsblootstelling op van 2,5%. In 1987 was die bijdrage al gedaald naar circa 0,5%.
Zwarte kleuring van kunststoffen is een goede manier om ze te beschermen tegen de invloed van het weer. Anderzijds vertoont de materiaalgroep van gefluoreerde polymeren zoals PTFE en PVDF een bijzonder goede UV-stabiliteit in hun natuurlijke staat.
Er bestaan talloze materialen die radioactieve stoffen tegenhouden. Als het om gammastraling gaat, kan dat met lood, water of beton. Alfastraling is al met een vel papier tegen te houden en bètastraling zit hier tussenin. Straling is dus goed af te schermen.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Op de lange termijn is radioactief cesium het meest belangrijk, en dan vooral cesium-137. Deze radioactieve stof vervalt veel langzamer: na dertig jaar is nog ongeveer de helft over. Als er radioactief jodium vrij komt bij een kernongeval, dan wordt dat na inademing opgenomen in de schildklier.
Iedereen die er om vraagt kan vanaf vandaag in de apotheek gratis jodiumpillen krijgen. Die pillen moeten preventief ingenomen worden in geval van een nucleaire ramp, als er radioactief jodium vrijkomt, om te beletten dat mensen schildklierkanker zouden krijgen.
Echt serieus wordt het rond de 4000 millisievert. Als een persoon dan niet wordt behandeld, kan hij binnen twee maanden sterven. Bij 10.000 millisievert zal iemand in een of twee weken dood zijn aan interne bloedingen. Het dubbele daarvan tast het centrale zenuwstelsel aan en leidt binnen enkele uren tot de dood.
Als u het contrastmiddel heeft gedronken, plast u dit vanzelf uit. Soms heeft u 1 of 2 dagen na de CT-scan last van diarree. Dit gaat vanzelf over. Als u het contrastmiddel via een infuus heeft gekregen, verdwijnt het weer uit uw bloed en plast u het ook weer uit.
De radioactieve stoffen radium-226 (Ra-226), lood-210 (Pb-210) en polonium-210 (Po-210) uit de uraniumreeks dragen daar het meest aan bij.
