Het conflict begon nadat de pro-Russische Oekraïense president Viktor Janoekovytsj in februari 2014 werd afgezet na de maandenlange pro-westerse Euromaidan-protesten en de daaropvolgende Revolutie van de Waardigheid.
De oorlog begon in 2014
De oorlog in Oekraïne begon niet in februari 2022, maar al in 2014 met de illegale Russische annexatie van de Krim en de afscheiding van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk.
De informatie op deze pagina kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn. De Russische invasie van Oekraïne is een aanvalsoorlog die begon op 24 februari 2022, toen Rusland buurland Oekraïne vanuit meerdere kanten binnenviel in een grote escalatie van de Russisch-Oekraïense Oorlog die sinds 2014 gaande is.
Volgens Russisch parlementslid én voormalig legercommandant Andrey Gurulyov kan de oorlog in Oekraïne nog minstens tot 2027 aanslepen. Of misschien zelfs nog langer.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Hoe groot is de kans dat Poetin kernwapens gebruikt? In de dagen na de speech in februari schoten de schattingen als paddenstoelwolken uit de grond. Een onderzoeker aan de Universiteit van Cambridge schat de kans dit jaar op 1 op 80.
In Groenland is nog nooit een oorlog geweest, wel is er een (Deens) militaire basis gevestigd.
Iedere oorlog eindigt met onderhandelingen óf na een overwinning van één van de partijen. Voorzichtig, maar langzaam, herovert Oekraïne dorpen langs het front. Bevrijding van alle Oekraïense grond, inclusief de Krim en de Donbas-gebieden die al sinds 2014 onder Russische controle staan, lijkt echter nog ver weg.
Tot 1991 maakten Oekraïne en Rusland allebei deel uit van de Sovjet-Unie. In 1991 besloten de leiders van Belarus, Oekraïne en Rusland gezamenlijk dat de Sovjet-Unie werd opgeheven. Oekraïne en Rusland werden daarmee onafhankelijke landen.
Vaak wordt het conflict gezien als de onvermijdelijke climax van een botsing van twee beschavingen. Wetenschappers hebben verschillende oorzaken genoemd: religieuze, culturele, ideologische, economische of sociaal-politieke tegenstellingen.
In 1918, na de Russische revolutie, riep Oekraïne voor het eerst onafhankelijkheid uit, maar dat duurde niet lang. Het werd snel opgenomen in de Sovjet-Unie. Na de val van de Berlijnse Muur in 1989 brokkelde de Sovjet-Unie af. In 1990 stemde 90 procent van de Oekraïners voor afscheiding van de Sovjet-Unie.
De Russische president Vladimir Poetin is deze week aan een grootschalige invasie van Oekraïne begonnen. Poetin zegt onder meer zich te willen verdedigen tegen de NAVO die in zijn ogen te veel oostwaarts oprukt. Daarnaast worden andere redenen voor de aanval genoemd, door Poetin en anderen.
In een tijdperk van 129 jaar is Rusland maar liefst vijf maal aangevallen door het nimmer tot rust komende Europa: Napoleon in 1812, de Frans-Engelse invasie van 1854 (Krim-oorlog), Duitsland in 1914, de Anglo-Frans-Poolse invasie van 1918-1920 (door ons 'interventie' genoemd, indien wij het tenminste al toegeven) en ...
Oekraïne is bezig met een tegenoffensief. Dit offensief lijkt, mede door de verwoesting van de Kachovka-dam en de vele landmijnen, moeilijker te verlopen dan verwacht. Enkele Westerse landen denken ondertussen aan verregaande veiligheidsgaranties aan Oekraïne.
Gasindustrie profiteert van oorlog in Oekraïne, Europese CO2-uitstoot schiet omhoog.
Het hangt grotendeels af van de uitkomst van het langverwachte tegenoffensief van Oekraïne, dat nog maar net is begonnen. Hoewel het nog te vroeg is om het verdere verloop van de oorlog met zekerheid te voorspellen, zijn er wel bepaalde aspecten van de strijd waarbij ofwel Rusland, ofwel Oekraïne in het voordeel is.
"Hoe een oorlog stopt, heeft slechts deels te maken met hoe een oorlog is gestart", zegt Tim Sweijs, defensie-expert bij The Hague Centre for Strategic Studies. "Je stopt pas als je doelen zijn behaald of als je denkt dat doorzetten te duur wordt en je geen vooruitzicht hebt op het behalen van die doelen.
Nederland stelt in 2023 2,5 miljard euro beschikbaar voor steun aan Oekraïne. Het kabinet verwacht dat dit bedrag nodig is voor militaire steun, ondersteuning bij kritieke herstelwerkzaamheden en bijdragen aan de strijd tegen straffeloosheid.
De EU levert zelf geen wapens en andere benodigdheden voor de strijd aan Oekraïne, maar vergoedt de uitgaven van de lidstaten. Die kunnen na wapenleveringen de kosten die ze hebben gemaakt bij het fonds declareren.
Van dag tot dag - 2023. Defensie komt opnieuw een overzicht van militaire steun aan Oekraïne sinds 24 februari 2022. Inmiddels is voor een waarde van € 1,9 miljard geleverd.
De inval in Polen, die begon op 1 september 1939, vormde het startschot voor de Tweede Wereldoorlog. Groot-Brittannië en Frankrijk eisten in een ultimatum dat Duitsland zich onmiddellijk zou terugtrekken, en toen dit niet gebeurde, verklaarden de twee landen Duitsland de oorlog.
In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit met de Duitse inval in Polen.
IJsland: het veiligste land
Volgens de Global Peace Index uit 2021 is IJsland het land met de grootste kans om vreedzaam te blijven tijdens een wereldoorlog.
