Als er geen executeur is (denk aan de situatie dat erflater geen executeur heeft benoemd, de executele is geëindigd of de benoeming niet is aanvaard), dan is het aan de erfgenamen om de nalatenschap klaar te maken voor de verdeling en daadwerkelijk te verdelen.
Je bent niet verplicht om een executeur aan te wijzen of te benoemen in jouw testament. Voor de duidelijkheid, alleen via een testament kan je executeur zijn. Een testament waarin geen executeur is aangewezen, is wel een geldig testament. Er hoeft dus niet per se een executeur in een testament te staan.
Een executeur behoort een erfenis af te handelen binnen een termijn van 18 maanden.
Informatie over erfenis
het Centraal Testamentenregister; een notaris; de rechtbank in de woonplaats van de overledene. Welke rechtbank bevoegd is in welke woonplaats, staat op de kaart met rechtbanken op Rechtspraak.nl.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
Alleen degene die optreedt namens de erfgenamen, kan online een nabestaandenmachtiging krijgen. Dit kan een erfgenaam of executeur zijn. Die persoon kan ook iemand anders machtigen, maar dat moet dan via een afspraak aan de balie. Aanvragen kan vanaf een week na het overlijden.
Als de erfgenamen het écht niet eens kunnen worden kan je een verdelingsprocedure starten bij de rechtbank. Het is dan wel verplicht om een advocaat in te schakelen. Bij een verdelingsprocedure beslist de rechter hoe de erfenis moet worden verdeeld. Als erfgenaam kun je de rechter vragen de verdeling uit de stellen.
Het duurt al gauw meer dan een jaar voordat een nalatenschap is afgewikkeld. Vaak is het namelijk een ingewikkeld juridisch proces waarbij veel regelwerk komt kijken. Zo moeten de erfgenamen het overal over eens zijn en moeten alle bezittingen en schulden in kaart worden gebracht.
U benoemt iemand tot executeur in uw testament. Dat kan iedereen zijn: een familielid, een goede vriend of een notaris. U kunt ook meerdere executeurs aanwijzen.
Als executeur kunt u tevens erfgenaam zijn, maar dit hoeft niet. Vanaf 1 januari 2003 kan een executeur uitsluitend in een testament worden benoemd, niet meer in een codicil. In het erfrecht staan de bevoegdheden en plichten van de executeur uitgebreid beschreven.
Na een overlijden hebben de erfgenamen drie maanden de tijd om te bepalen of ze de erfenis aanvaarden (zuiver of beneficiair) of verwerpen. Daarnaast is het zo dat (onterfde) kinderen van de overledene tot wel vijf jaar na het overlijden hun legitieme portie kunnen opeisen.
Wanneer deblokkeert de bank? Zodra de bank officieel op de hoogte is wie de wettige erfgenamen van de overledene zijn, worden de rekeningen gedeblokkeerd.
Uitbetaling erfenis via de notaris
De uitbetaling van een erfenis via de notaris is meestal pas aan het eind, wanneer alles helemaal is afgewikkeld. Bij een grote erfenis zonder schulden kun je om een voorschot vragen. Als er maar een paar erfgenamen zijn, dan zal een notaris daar vaak wel aan mee werken.
De vergoeding van de executeur komt voor rekening van de boedel maar is niet aftrekbaar van de erfbelasting. De erfgenamen betalen dus de executeur. Je hoeft de benoeming niet te aanvaarden.
Vaak is de executeur zelf een van de nabestaanden, maar het kan bijvoorbeeld ook een notaris zijn. De beloning voor een executeur is wettelijk geregeld. Deze vergoeding is 1 procent van het vermogen op de dag van overlijden. Het kan zijn dat in het testament staat dat de beloning hoger of lager moet zijn.
De executeur (niet een begrafenisexecuteur) mag alle goederen van de erflater verkopen, maar alleen als dat nodig is voor het kunnen betalen van de schulden van de nalatenschap. De wet zegt niet dat de (gemeenschappelijke of ouderlijke) woning niet mag worden verkocht door de executeur.
Op het niet uitvoeren van een testament staat geen sanctie. Het is niet strafbaar. Er is geen testamenten-politie of zo. En de notaris is als puntje bij paaltje komt ook geen hoeder van het testament: als de erfgenamen het anders willen, doet hij het anders.
Executeur staat in testament
In zijn testament kan de overledene hebben gezegd dat iemand executeur is. Dit is vaak een van de erfgenamen. Maar het kan ook iemand anders zijn, bijvoorbeeld een notaris. De executeur moet kiezen of hij deze taak wil of niet.
Een executeur mag de erfenis niet verdelen. De executeur is tijdens zijn werkzaamheden ook de vertegenwoordiger van alle erfgenamen. Als erfgenaam ben je dus niet bevoegd om zelf iets te doen met de erfenis zolang er een executeur is.
Nadat iemand is overleden, moeten de erfgenamen de erfenis verdelen. De erfgenamen kunnen alvast een voorschot op de erfenis vragen. Dus voordat precies vaststaat hoeveel de erfgenaam ontvangt. Dat kan ook voor het overlijden zijn uitgekeerd.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
De kantonrechter zal een termijn stellen waarbinnen de erfgenaam moet besluiten. Volgt er geen besluit dan is de erfenis in ieder geval aanvaard. De erfgenaam kan wel om uitstel vragen. Als de rechter de termijn heeft gesteld dan moet jij die “betekenen” aan de erfgenaam die niet mee wil werken.
Ja, als erfgenaam heb je het recht om bankafschriften op te vragen. Alle rechten en plichten van de overledene gaan op jou over als erfgenaam. Daaronder valt ook het recht om de bankrekening in te zien.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is.
