Euthanasie vindt alleen plaats op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt, bij sedatie kan de patiënt te ziek zijn om te overleggen. Dit impliceert het verschil dat euthanasie altijd op initiatief van de patiënt wordt besproken, terwijl sedatie ook op initiatief van de zorgverleners aan de orde komen.
Er is een groot verschil. Het doel bij euthanasie is: het overlijden van de patiënt. Palliatieve sedatie heeft als doel om ondraaglijke klachten te bestrijden door iemand in een diepe slaap te brengen.
Zoals men recht heeft op palliatieve zorg, en op het weigeren van een levensverlengende behandeling, zo heeft men recht op euthanasie.
Volgens de professionele standaard is palliatieve sedatie alleen toegestaan als de patiënt twee weken of minder te leven heeft en ernstig lijdt aan bijvoorbeeld pijn of benauwdheid. Tijdens de sedatie wordt geen vocht of voeding meer toegediend.
Overigens kan juist ook met het oog op het geestelijk- pastorale aspect de palliatieve sedatie een verantwoorde plaats hebben in de stervensbegeleiding omdat die omkeerbaar is. Men kan desgewenst de patiënt enigszins laten bijkomen zó dat het lijden draaglijk is maar de patiënt toch enigermate aanspreekbaar is.
Het is in bijna de helft van de gevallen de huisarts die besluit om over te gaan tot palliatieve sedatie. Meestal is de patiënt gewoon thuis. Gemiddeld duurt het een tot drie dagen voor de patiënt overlijdt. Hoe langer het duurt, hoe minder positief mensen zijn.
In geen enkele studie kon men een levensverkortend effect van palliatieve sedatie aantonen. Eén studie toonde zelfs aan dat gesedeerde patiënten significant langer leven dan niet- gesedeerde patiënten (6,6 versus 3,3 dagen; p=0,003).
Wanneer een cliënt veel klachten heeft of wanneer klachten toenemen, kan de wens bestaan voor palliatieve sedatie. De arts en de cliënt samen nemen de beslissing om wel of geen palliatieve sedatie toe te passen. Voor deze beslissing heeft de arts informatie nodig.
Veel mensen denken dat pijnstilling (bijvoorbeeld met morfine) hetzelfde is als palliatieve sedatie. Dat is niet zo. Mensen die palliatieve sedatie krijgen, krijgen vaak ook medicijnen tegen de pijn. Maar de sedatie gaat over medicijnen die zorgen dat je slaperig wordt, en dus minder last hebt van jouw klachten.
Er zijn 3 vormen van palliatieve sedatie: Continue sedatie tot aan het overlijden. Voorwaarde is een beperkte levensverwachting, maximaal 2 weken. Er wordt geen vocht en voeding kunstmatig toegediend.
Euthanasie vindt alleen plaats op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt, bij sedatie kan de patiënt te ziek zijn om te overleggen. Dit impliceert het verschil dat euthanasie altijd op initiatief van de patiënt wordt besproken, terwijl sedatie ook op initiatief van de zorgverleners aan de orde komen.
De arts bepaalt of sedatie toegepast kan worden en wanneer deze kan starten. Uiteraard kan een patiënt en/of zijn naaste wel vragen om de sedatie te starten. Heeft u eenmaal uw toestemming voor palliatieve sedatie gegeven dan bestaat altijd de mogelijkheid om op het besluit terug te komen.
Terminale zorg wordt vergoed vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) of vanuit de zorgverzekering. Dit is afhankelijk van de situatie. Terminale zorg thuis of in een hospice wordt betaald uit de Wlz. Dit kan bij alle vormen (pgb, modulair pakket thuis of volledig pakket thuis).
U overlijdt niet door de palliatieve sedatie. U overlijdt door de ziekte die u heeft. Het is een natuurlijk overlijden, waarbij u geen last meer heeft van pijn, benauwdheid of andere ernstige klachten.
Omdat uit cijfers van het CBS blijkt dat jaarlijks ongeveer 140.000 mensen overlijden, komt het aandeel daarvan waarbij palliatieve sedatie is toegepast uit op 16%. Bijna een decennium geleden bedroeg dit percentage nog maar de helft.
Palliatieve sedatie is het opzettelijk (met medicijnen) verlagen van het bewustzijn van de patiënt in diens laatste levensfase, met als doel het lijden te verlichten. Met versterven wordt het proces bedoeld dat optreedt wanneer de terminaal zieke patiënt geen voedsel en vocht meer binnenkrijgt.
De indicatie voor palliatieve sedatie wordt gesteld bij ondraaglijk lijden door één of meerdere refractaire symptomen. Een besluit tot palliatieve sedatie is de uitkomst van een palliatief zorgtraject dat de patiënt en het betrokken zorgteam samen (hebben) doorlopen.
Het uitgangspunt van palliatieve sedatie is het verlichten van lijden en niet het beëindigen van iemands leven. Om die reden geldt de normale regelgeving. Een arts hoeft palliatieve sedatie dus niet te melden of te laten toetsen; consultatie is niet nodig.
Nadelen sedatie
Daalt uw zuurstofgehalte te sterk dan kan het nodig zijn de werking van het slaapmiddel op te heffen door het toedienen van een bepaald medicijn. alcoholische dranken kan de werking van het medicijn verminderen. Sommige mensen reageren wat ontremd door de toediening van het medicijn.
Morfine is een slaapmiddel
Een veel voorkomende bijwerking is dat het helpt bij benauwdheid. Vaak zie je in de laatste levensfase door krachtverlies van de ademhalingsspieren een korte en snelle ademhaling. Dit kan voor benauwdheid zorgen. Morfine lost niet de benauwdheid op, maar wel het gevoel van benauwd zijn.
Palliatieve zorg is niet hetzelfde als terminale zorg. Palliatieve zorg richt zich op het leven, niet op het sterven. Terminale zorg is het laatste stukje palliatieve zorg, niet lang voor het overlijden. Palliatieve zorg kan in principe maanden of zelfs jaren gegeven worden, terminale zorg niet.
Het verschil is dat palliatieve zorg jaren kan duren, terwijl we pas van terminale zorg spreken wanneer het overlijden op korte termijn (3 maanden of minder) wordt verwacht. Palliatieve zorg richt zich op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. Hoe lang dit duurt verschilt per cliënt.
De zorg die hierbij nodig is, wordt betaald vanuit je zorgverzekering. Als je een Wlz-indicatie hebt, kan de zorg thuis, in een hospice of in een bijna-thuis-huis vanuit de Wlz vergoed worden.
De helft van de patiënten overlijdt binnen 13 dagen na het stoppen met eten en drinken. U heeft zelf ook enige invloed op de tijdsduur. Als u besluit om toch iets te drinken (meer dan een half kopje per dag), dan kunt u hiermee het proces vertragen. De periode tot overlijden kan dan enkele weken tot maanden duren.
