Als je zingt, ontstaat een soort snoer van lettergrepen, verklaart logopediewetenschapper Yvonne van Zaalen, en doordat je de klanken langer aanhoudt, worden de bruggetjes naar de volgende klanken eenvoudiger. 'Je rijgt de klinkers in feite aaneen en struikelt er daardoor minder snel over.
Je kent Sanne Hans (Miss Montreal) misschien wel als zangeres of jurylid van The Voice of Holland. Sanne stottert. In dit oude interview uit de Hitkrant kun je lezen hoe zij tegen haar stotteren aankijkt en ermee omgaat. Lees hier het interview met Sanne Hans.
Stotteren komt vaak door erfelijke aanleg, met daarbij dingen die u als kind heeft meegemaakt. De samenwerking tussen de hersenen, zenuwen en spieren gaat niet helemaal goed. Stotteren kan erger worden door spanningen, emoties en moeheid. Stottertherapie kan helpen.
Toch denken nog veel mensen dat je met je gestotter moet leren leven, maar er is een oplossing. Als je stottert, beheerst dat vaak je hele leven. Daarom geeft het Del Ferro Instituut vijfdaagse cursussen, waarin stotteraars vloeiend leren spreken.
Er zijn dan ook heel wat beroemde stotteraars. Zoals Bruce Willis, Nicole Kidman, Samuel L. Jackson, Emily Blunt, Ed Sheeran, Kendrick Lamar… en dichterbij huis: Jan Decleir, Bart Peeters en Arno.
Stotteren begint meestal bij kinderen tussen de twee en zeven jaar. Bij uitzondering kan iemand op latere leeftijd gaat stotteren. De aanleiding hiervoor kan vaak gevonden worden in een plotseling optredend emotioneel trauma, zoals het overlijden van een geliefde of een ongeluk.
Tegenwoordig zijn er een paar genen bekend die een grote samenhang hebben met het optreden van stotteren. Heel soms komt het voor dat een volwassene plotseling begint met stotteren. Vaak komt dit door een heftige of emotionele gebeurtenis. Stotteren is dan dus vooral een psychologisch probleem.
Mensen die chronisch stotteren zijn geboren met aanleg hiervoor. Zie ook het artikel 'Stottergenen ontdekt'. Of iemand echt gaat stotteren wordt vervolgens ook bepaald door (een combinatie van) uitlokkers als spanning, snelheid en belemmeringen (zoals bijvoorbeeld moeite met taal of spraak in het algemeen).
1 Aretha Franklin 1942 – heden
Aretha Franklin werd door het Amerikaanse muziektijdschrift Rolling Stone uitgeroepen tot beste zanger(es) aller tijden.
Sportieve kitesurfer
De vriend van Miss Montreal is namelijk kitesurfinstructeur Lex Donse, die ze op Bonaire leerde kennen. Met een wereldreis in het verschiet komt het niet als een verrassing dat het koppel behoorlijk avontuurlijk is.
Stotteren wordt behandeld met behulp van logopedie of stottertherapie. Een logopedist of stottertherapeut zal eerst spelenderwijs kijken hoe je kind spreekt en aan de hand daarvan een behandelplan opstellen. In vier op de vijf gevallen gaat stotteren bij peuters vanzelf over.
Hakkelen is iets anders dan stotteren.
Hierbij kan sprake zijn van terugkomen van stotteren dat eerder aanwezig is geweest, maar verdwenen leek.
Van alle mensen stottert er ongeveer 1% chronisch. Wereldwijd zijn er ongeveer 60 miljoen personen die stotteren. In Europa zijn dit er 3,74 miljoen. In Nederland zijn het 170.000 en in België 100.000 mensen.
Stotteren kan te maken hebben met een erfelijke aanleg. Maar het kan ook een psychische oorzaak hebben. Zo kunnen (heftige) gebeurtenissen zoals een trauma of overlijden een stotterprobleem als gevolg hebben.
Soms gaat er iets mis in de samenwerking tussen de hersenen, spieren en zenuwen. Dan wordt er bijvoorbeeld te traag gereageerd door de zenuwen op seintjes vanuit de hersenen. Dan zitten de woorden en klanken wel in je hoofd, maar het lukt niet om deze soepel uit te spreken.
Stotteren wordt vaak uitgelokt door stress. Iemand die stottert zal dan ook vooral haperen als hij gespannen of opgewonden is. De zwakke aanleg voor de timing van spreekbewegingen vormt de basis voor de snellere ontregeling van het spreken.
Broddelen is een spraakstoornis die voorkomt dat je vloeiend spreekt. Vaak is er sprake van snel en onverstaanbaar praten, of juist van spreken met een wisselend tempo. Het gaat mis omdat de organisatie van spraak- en taal in de hersenen niet goed gaat.
Gekscherend praten we over broddelwerk als iets niet goed is. Maar broddelen is een serieuze spraakstoornis. Mensen zijn moeilijk te verstaan door hun niet-vloeiende uitspraak of te hoog spreektempo. Ze slikken soms delen van woorden in.
In Nederland zijn ongeveer 175.000 mensen die stotteren (ongeveer 1 procent). Naar schatting bedraagt het totaal aantal stotterende personen in de Europese Unie ruim 3,4 miljoen.
Het komt weinig voor dat iemand pas op latere leeftijd gaat stotteren. Meestal is een plotseling optredend emotioneel trauma de aanleiding. Zoals het overlijden van een geliefde of een ongeluk. Bij een goed (begeleid) verwerkingsproces zal geen gewoontevorming optreden.
Elk persoon stottert op zijn of haar eigen manier. Stotters kunnen wel in bepaalde categorieën worden onderverdeeld en bij Del Ferro maken wij een onderscheid in acht stottervormen. Een persoon kan alle 8 stottervormen hebben en een ander kan maar last ondervinden van een aantal.
Concentreer je op wát de persoon vertelt, niet op hoe hij/zij het vertelt. Maak duidelijk dat je blijft luisteren, al gaat het praten wat moeilijker. Houd oogcontact zoals je in elk ander gesprek doet. Kijk niet weg als iemand stottert.
