In een hoogconjunctuur zal de inflatie stijgen, en om deze af te remmen kan de ECB de rente verhogen. Bij een hogere rente is het aantrekkelijker om te sparen, waardoor mensen ervoor kunnen gaan kiezen om hun geld niet uit te geven maar in plaats daarvan op de bank te zetten.
Het idee achter de hogere rente is om de economie af te remmen en de inflatie te drukken. Door de hogere rente wordt geld lenen duurder en dat zet een rem op de investeringen, is het idee. Ook geven consumenten minder geld uit.
Hogere rente: Een indirect effect van hoge inflatie is de stijging van de rente. Geld lenen wordt voor bedrijven veel duurder en kunnen daardoor investeringen verstoren. Door minder te investeren zal de toekomstige groei, naar verwachting, minder zijn.
Een renteverlaging helpt om de economie te stimuleren en kan op die manier zorgen dat de inflatie toeneemt. Hoe werkt dat? Als de rente laag is, dan is het goedkoper om geld te lenen: je hoeft minder rente te betalen.
De centrale banken verhogen de rente om de torenhoge inflatie te bestrijden. Inflatie ontstaat als de vraag naar goederen en diensten hoger is dan het aanbod. Dat drijft de prijs op. Een hogere rente maakt lenen duurder.
Als de rente hoger wordt, wordt het aantrekkelijker om te sparen en minder aantrekkelijk om te lenen. Je zult er eerder voor kiezen om je geld op de bank te zetten als de rente spaarrente 10% is dan wanneer die 1% is. Andersom is het duurder om te lenen als de rente 10% is dan wanneer die 1% is.
Hoge inflatie en stijgende rente raken alle spelers in de economie. Huishoudens worden het zwaarst geraakt, de overheid profiteert vooralsnog.
Een hoge inflatie leidt vaak tot meer efficiëntie. Dit is bijvoorbeeld goed zichtbaar in de energiemarkt. Door inflatie stijgen de energiekosten. Daardoor zetten bedrijven alles op alles om zo min mogelijk te verspillen.
Hoge inflatie kan leiden tot almaar stijgende prijzen. Hierdoor daalt uw koopkracht en kunt u met uw geld minder kopen. Als veel van de producten die u koopt duurder worden, dan gaat dit ten koste van uw koopkracht. Dat wil zeggen dat u met uw geld – uw inkomsten en uw spaargeld – minder kunt kopen dan vroeger.
Bij een negatieve uitkomst verdient u geld aan uw lening. Met de huidige oplopende inflatie in 2022 kan het aantrekkelijk zijn om geld te lenen als de rente op uw lening gelijk blijft. Zo staat de rente op een persoonlijke lening vast. Bij het stijgen van de prijzen, wordt uw lening dan steeds minder waard.
In de regel geldt dat een hogere korte rente namelijk niet goed is voor banken, maar een hogere lange rente wel. Dat komt doordat spaartegoeden veelal 'kort geld' zijn. Deze zijn direct opvraagbaar en volgen in grote lijnen het tarief van de ECB. Geld dat banken uitlenen gaat vaak via de zogeheten lange rente.
Waarom gaat de rente niet omhoog? "Het is een markt van vraag en aanbod", vertelt Harald Benink, hoogleraar bankwezen aan de Universiteit van Tilburg. Dat de spaarrente nu zo laag is en de inflatie hoog, raakt mensen.
Met een pakket van € 17 miljard voor 2023 wil het kabinet de negatieve effecten van de hoge inflatie zoveel mogelijk dempen. En zo een groeiende groep kwetsbare huishoudens beschermen. Ook wil het kabinet perspectief bieden aan lagere en middeninkomens. Met als uitgangspunt dat werken moet lonen.
Renteverhoging is een middel dat de ECB kan inzetten om de hoge inflatie aan te pakken. Als de rente stijgt, koelt de economie in theorie af. Leningen worden duurder, waardoor er minder zou worden geïnvesteerd. Ook is het idee dat consumenten dan minder uitgeven.
De inflatie in Nederland behoort tot de hoogste van Europa. Dat komt door erg hoge brandstofheffingen, door een relatief grote afhankelijkheid van gas en – last but not least – door de zwakke euro.
De gevolgen van inflatie zijn nogal variabel. Zo zal de koopkracht dalen, wat betekent dat men met hetzelfde loon in de toekomst minder goederen en diensten kan afnemen. Daarnaast stijgt het algemene prijsniveau ook nog eens harder dan het inkomen.
De hoge inflatie vormt ook een risico voor de huizenmarkt doordat deze de inkomens van huishoudens uitholt. Door de stijgende prijzen nemen de kosten van huishoudens aan noodzakelijke uitgaven veel sneller toe dan dat inkomens stijgen.
Momenteel ligt de inflatie rond 9 procent en aardig wat mensen merken dat in hun portemonnee. Maar de hoogte van dat cijfer weegt niet voor iedereen even zwaar. Het zegt namelijk niet zo veel over de persoonlijke situatie, volgens economen.
Ook hebben mensen tussen de 25 en 44 jaar relatief veel meer last van de inflatie dan jongere en oudere mensen. In de middelbare groep zegt slechts 14 procent geen last te hebben van de hoge prijzen, 82 procent juist wel. Onder de 55-plussers ligt het met 75 procent dat last heeft van de inflatie lager dan gemiddeld.
Inflatie wordt vaak gezien als een slecht ding, omdat alles duurder wordt. Een lage inflatie is echter goed voor de economie. Wanneer je geld steeds iets minder waard wordt, zal je sneller producten gaan kopen. Als je namelijk langer wacht, kun je minder kopen voor hetzelfde geld.
Experts besteden normaliter veel tijd aan het voorspellen van de inflatie omdat de impact zo groot is, maar eerlijk gezegd is er niemand die weet hoe het eigenlijk moet. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt zelfs dat experts slecht zijn in het maken van voorspellingen.
Beleggingsproducten die minder gevoelig zijn voor inflatie, zijn goud en zilver. Deze edelmetalen zijn al lange tijd populair als bescherming tegen geldontwaarding. Je hoeft allang geen fysiek goud of zilver meer te kopen, maar je kunt er ook in investeren door middel van ETF's die de goud en zilver prijs volgen.
Vuistregel: hoeveel heb je nodig? Als vuistregel kun je aanhouden dat je 30 keer je jaaruitgaven nodig hebt om te kunnen stoppen met werken. Dit zou bij €3.000 per maand op €1.080.000 uitkomen. Als je ervan uitgaat dat je een goed rendement haalt met je geld, kun je uitgaan van 25 keer je jaaruitgaven (€900.000).
