Bij kinderen en jongeren met ODD en CD nemen de symptomen over het algemeen in de loop der tijd af, ook zonder behandeling. Sommige kinderen en jongeren blijven symptomen vertonen, bij anderen nemen de symptomen af en verdwijnt de diagnose (Bunte e.a., 2014; Lahey e.a., 1995).
Een kind met ODD opvoeden kan een hele uitdaging zijn. Toch kan er met begeleiding van buiten af en met de juiste aanpak een hoop verbetering bereikt worden. De stoornis is niet te genezen maar de ouders en het kind (en de omgeving van het kind) kunnen wel beter leren omgaan met het ODD-gedrag.
Over het algemeen bestaat de behandeling in eerste instantie uit psychotherapie voor het kind en de ouders. Het is ook belangrijk dat de school zich verdiept in de kenmerken van ODD of CD. Verder kunnen ouders begeleiding krijgen bij de opvoeding, en het kind gedragstherapie.
Er is nog geen duidelijke aanwijzing voor de oorzaak van ODD. Er wordt uitgegaan van een combinatie van een bepaalde aanleg en omgevingsfactoren. Een aangeboren temperament van een kind kan een rol spelen, maar ook aandachtsproblemen, impulsiviteit, pesten en wellicht gepest worden of een inconsistente opvoeding.
Als kinderen ODD hebben, is er vaak sprake van comorbiditeit. Dat wil zeggen dat de aandoening samengaat met andere ziektebeelden. Stoornissen waar ODD vaak mee samengaat zijn ADHD, autisme of een reactieve hechtingsstoornis. Door het samengaan met andere ziektebeelden, is de diagnose ODD niet eenvoudig te stellen.
Oorzaken ODD
Er wordt uitgegaan van een combinatie van aanleg en omgevingsfactoren. Zo kan het aangeboren temperament van een kind een rol spelen, maar ook aandachtsproblemen, impulsiviteit, pesten en gepest worden of een inconsistente opvoeding.
Het kind vertoont langere tijd negatief en vijandig gedrag en is openlijk ongehoorzaam. Iemand met odd is vaak boos en prikkelbaar, maakt vaak ruzie met volwassenen, weigert zich te voegen naar regels van volwassenen en geeft vaak anderen de schuld van eigen fouten. Soms is er zelfs sprake van wraakzuchtig gedrag.
Kinderen met ODD spelen ouders vaak tegen elkaar uit. Probeer als ouders op 1 lijn te staan, maar blijf wie je bent. Leer wenselijk gedrag te belonen. Geef grenzen aan ten aanzien van het gedrag, zonder het kind zelf af te wijzen.
Vanwege hun verstandelijke en sociale beperkingen zijn zij een gemakkelijk doelwit voor pesten, worden zij makkelijk ingezet bij crimineel gedrag en lopen ze een groter risico slachtoffer te worden van geweld en seksueel misbruik.
De eerste symptomen van ODD ontstaan meestal vanaf het vierde levensjaar. Soms zelfs al daarvoor. ODD komt twee maal zo vaak voor bij jongens als bij meisjes. Bij meisjes verloopt het agressieve gedrag veel subtieler zodat minder snel de diagnose ODD gesteld wordt.
ODD en medicatie
Mogelijk gebruiken de jongeren die bij ons komen medicatie, bijvoorbeeld Methylfenidaat (als ook sprake is van ADHD, ADD of autismespectrumstoornis) of kalmeringsmiddelen zoals benzodiazepinen.
De prevalentie van de ODD is geschat op 3%, met een brede spreiding tussen de verschillende onderzoeken. De prevalentie van de CD is geschat op 2%, waarbij ook een brede spreiding is tussen de verschillende onderzoeken. ODD komt even vaak voor bij jongens als bij meisjes.
Woede-uitbarstingen zijn een teken van onbehagen bij je kind: je kind voelt zich niet goed. Dit onveilige en onaangename gevoel kan door uiteenlopende redenen zijn ontstaan: o.a. angst, onzekerheid, frustratie, overprikkeling, verdriet, negatieve emoties van anderen of door het gemis van anderen.
Kinderen met ODD (opstandig gedrag) zijn met regelmaat ongehoorzaam, driftig, zoeken ruzie en zijn snel gefrustreerd. Kinderen met CD (normoverschrijdend gedrag), pesten, bedreigen en intimideren en hebben een gebrek aan respect voor anderen.
De prevalentiecijfers van odd, naar schatting 3%, en cd, naar schatting 2% van de kinderen en jongeren, maakt duidelijk dat het om aanzienlijke aantallen gaat.
Benoem dat je graag wilt dat je kind zich fijn voelt en dat jij je ook prettig wilt voelen. Laat het kind meedenken om tot een oplossing te komen. Leid het kind even af. Het kan ook helpen om je kind even helemaal op andere gedachten te brengen: neem even de tijd om een spelletje te spelen.
Je kind kan om verschillende redenen boos worden: bij teleurstelling, als iets oneerlijk gaat, bij kritiek, als iets anders gaat dan je wilt. Boosheid helpt je kind om voor zichzelf op te komen, maar kan ook belemmeren om situaties op een handige manier op te lossen.
In de submodules worden prevalentiecijfers gegeven van odd en cd. Vervolgens wordt ingegaan op de meest voorkomende comorbide stoornissen: adhd, stemmings- en angststoornissen, verslaving, en verstandelijke beperking.
Risperidon zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor onderdrukt het de verschijnselen van een psychose. Het lijkt te werken bij zeven op de tien mensen met schizofrenie. Mogelijk werkt het ook een beetje tegen de 'negatieve verschijnselen'.
Jonge kinderen kunnen nog niet goed praten over hun gevoelens. Daarom uiten ze hun frustratie soms in dwingend, boos, brutaal, opstandig of agressief gedrag. Als kinderen ouder worden, leren ze steeds beter op andere manieren met hun emoties om te gaan. Voor sommige kinderen is dat makkelijker dan voor anderen.
Je kind heeft honger. Je kind is teleurgesteld, bijvoorbeeld omdat hij weg moet terwijl hij heerlijk aan het spelen was. Je kindje krijgt minder aandacht dan zijn broertje of zusje en uit dat door te slaan. Je kind heeft een drukke dag op school gehad en kan niet veel prikkels meer hebben.
