De ziekte van Lyme is een bacteriële ziekte die veroorzaakt wordt door een teek. Alleen een besmette teek kan de ziekte van Lyme overdragen.
De ziekte van Lyme kun je via de beet van een besmette teek oplopen. De teek wordt besmet als hij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich kunnen dragen. Wanneer een teek later bloed van mensen zuigt, kan de bacterie op de mens overgedragen worden.
De ziekte van Lyme krijg je door een teek in je huid. Via de teek is er een bacterie in je lichaam gekomen. De bacterie heet Borrelia. Door die bacterie krijg je klachten.
Mensen met Lymeziekte hebben een goede kans op genezing als ze op tijd een antibioticumkuur krijgen die de Borrelia-bacterie opruimt. Als de bacteriën ondanks de aanbevolen kuur niet volledig opgeruimd zijn, dan kan de infectie blijven bestaan. We spreken dan van persisterende Lymeziekte.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken. Een klein deel krijgt later echter alsnog klachten.
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen.
Het risico op de ziekte van Lyme
In Nederland is gemiddeld bijna 1 op de 3 teken (29,3%) besmet met de Borrelia bacterie, maar afhankelijk van gebied en periode kan dit hoger of lager zijn, variërend van geen enkele teek tot de helft van de teken [3].
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Onderzoek. Bij een erythema migrans (de rode huidafwijking van Lymeziekte) hoeven we uw bloed niet te onderzoeken. Als u geen erythema migrans heeft dan is het aantonen van antistoffen in het bloed niet altijd genoeg.
Indien de ziekte niet, onvoldoende of te laat behandeld is, kan een patiënt chronische lyme ontwikkelen. Bij een Erythema Migrans (EM) (rode huiduitslag in de vorm van een vlek of kring na een tekenbeet) is een behandeling met antibiotica noodzakelijk.
In alle stadia van de ziekte van Lyme krijg je een behandeling met antibiotica van tien dagen tot vier weken. Een antibioticum is een medicijn dat helpt tegen een infectie met een bacterie. Meestal helpen deze medicijnen goed, maar het kan soms lang duren voordat je merkt dat de medicijnen je klachten verminderen.
Wanneer de pijn en de zwelling langer dan een week aanhoudt en er een rode cirkel of gele korstjes rondom de beetwond ontstaat kan er namelijk sprake zijn van een bacteriële infectie.
In dit soort gevallen hoort medische hulp ingeschakeld te worden. Let goed op: dazen kunnen ook bacteriën overdragen! Dit kan een bacteriële infectie veroorzaken. Raadpleeg een arts wanneer de pijn langer dan een week blijft aanhouden.
Dazenbeet voorkomen
Draag wanneer u last heeft van dazen een lange broek met lange mouwen van een wat dikkere stof waar dazen niet doorheen kunnen bijten. Draag kleding met een lichte kleur, dazen hebben de voorkeur voor donkere kleuren. Draag een pet. Dazen worden aangetrokken door transpiratievocht.
Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
Maar je kunt ook later pas last krijgen van ergere klachten. Zoals een hersenvliesontsteking of een verlamming. Soms ontstaan deze klachten zo laat dat je je niet meer kunt herinneren dat je gebeten bent door een teek. De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog.
Deskundigen van ILADS adviseren om in een gespecialiseerd lab te testen en naast een ELISA-test ook altijd een Western/Immunoblot-test te doen. Het komt voor dat patiënten met een negatieve ELISA-test, wel een positieve Western/Immunoblot-test hebben.
De klachten die bij de hersenaandoening 'lyme-encefalopathie' vaak gezien worden zijn: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, geheugenproblemen, verminderde concentratie, problemen met woordvinding, (ernstige) hoofdpijn, ernstige vermoeidheid, overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels (licht, geluid) en ...
Kun je immuun worden voor de ziekte van Lyme? Nee, elke nieuwe tekenbeet vormt een nieuwe kans op besmetting.
De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden. Werken en naar school gaan kan voor hen een groot probleem of zelfs onmogelijk zijn.
Er is nog geen test ontwikkeld die kan aantonen of iemand genezen is. Serologische testen kunnen negatief worden terwijl de infectie nog aanwezig is en positief blijven nadat de infectie genezen is. Voor het beoordelen van het behandelresultaat is de arts dus vooral aangewezen op het klinische beeld.
