Mensen die zich bijvoorbeeld lang eenzaam voelen en/of een klein sociaal netwerk hebben, hebben ook een hoger risico op het ontwikkelen van een depressie. Gevoeligheid voor een depressie kan ook te maken hebben met mentale factoren: sommige persoonlijke eigenschappen of karaktertrekken.
Over het algemeen gaan de klachten binnen drie maanden vanzelf over, maar als hulp te laat komt kunnen klachten flink verergeren en kan je depressie zelfs chronisch worden. Erkennen dat je depressief bent is vaak de eerste stap naar herstel.
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Een depressie ontstaat meestal geleidelijk. Bij een minderheid van de mensen ontstaat de depressie sneller, soms zelfs binnen een dag. Zonder behandeling kan een depressie na enige tijd weer overgaan (gemiddeld 4-6 maanden). Maar het kan ook veel langer, zelfs jaren, duren.
Het is volkomen normaal dat je daar allerlei gevoel bij hebt: verdriet, angst, woede, somberheid. Als je die dingen ervaart, weet je vaak waar ze mee te maken hebben en het gevoel komt en gaat. Je kunt erover praten, je kunt erom huilen soms misschien een beetje lachen, er zit beweging in.
Mensen met een depressie leven gemiddeld 7-11 jaar korter dan mensen zonder een depressie. Geschat wordt dat de helft van deze verhoogde sterfte is toe te schrijven aan de gevolgen van roken (1990-2005).
Zware depressie
Zware depressies hebben een grote invloed op het dagelijks leven: je gaat op den duur nergens meer naar toe, het lukt niet meer om te werken, boodschappen te doen, voor je kinderen te zorgen en een normaal dag- en nachtritme te volgen.
Ook in de hersenen zijn fysieke veranderingen terug te vinden. De discussie gaat of dit nu oorzaak of gevolg is; wel wijst onderzoek uit dat bij een depressie de balans tussen neurotransmitters in de hersenen verstoord is. Tevens zijn er aanwijzingen dat het gehalte aan stresshormonen, zoals cortisol, verhoogd is.
Het blijkt niet mogelijk om op basis van een MRI-scan de diagnose depressie te stellen. Onderzoekers van Amsterdam UMC keken met behulp van kunstmatige intelligentie naar scans van mensen met en zonder depressie.
Recente studies wijzen omega 3-vetzuren (het vet dat in vis zit, vooral in vette soorten als zalm, haring en makreel) aan als een van de actiefste natuurlijk voorkomende middelen tegen depressie. Ze spelen een grote rol in de omzetting van tryptofaan naar serotonine.
Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI's genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof die een rol speelt bij stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine en sertraline.
Depressies kunnen zeer ingrijpende gevolgen hebben voor de persoon en hun omgeving. Naast het psychisch lijden en de beperkingen in het sociale leven van de cliënt, hebben depressies vaak grote gevolgen voor relaties. Partners kunnen overbelast worden of de relatie met de kinderen raakt mogelijk verstoord.
Bij een echte depressie is namelijk iets anders aan de hand: je somberheid of verdriet duren weken of maanden en verdwijnen niet zomaar. Als je depressief bent, ben je zelden of nooit blij of tevreden. Je voelt je voortdurend somber, bedroefd of hopeloos.
vermoeidheid en verlies van energie; overmatige schuldgevoelens of het gevoel waardeloos te zijn; moeite met concentreren, traag denken en geen beslissingen kunnen nemen; regelmatig denken aan de dood of zelfdoding.
Het midden van de hersenen: Hippocampus
Volumeverlies doet zich voor. Hier worden nieuwe herinneringen in het geheugen gevormd en opgeslagen. Het vermogen om dat te doen neemt bij depressie af. Dat verklaart symptomen zoals geheugenverlies en geheugenproblemen.
Depressie is in het algemeen een goed behandelbare aandoening. De Nederlandse consensusrichtlijnen geven aan dat, indien behandeling met een antidepressivum onvoldoende resultaat heeft, kan worden overgeschakeld op een middel met een ander farmacologisch profiel. 1 Vervolgens kan lithium worden toegevoegd.
Als iemand ingrijpende dingen meemaakt, kan dat leiden tot (langdurende) gevoelens van somberheid. Dit kan zelfs gaan om dingen die al vroeg in iemands leven zijn gebeurd. Zo kunnen mensen op volwassen leeftijd depressief worden, nadat ze als kind lichamelijk of geestelijk zijn verwaarloosd, mishandeld of misbruikt.
Het verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting. Verder speelt aanleg bij het ontstaan van een depressie een grotere rol dan bij burn-out.
Dit kan voortkomen uit somberheidsklachten en depressie. Wanneer je somber en altijd moe bent, is het lastig om deze vicieuze cirkel te doorbreken: je bent moe en hebt nergens zin in. Hierdoor wordt je inactief en daardoor raak je alleen maar meer vermoeid en lusteloos.
Naast gevoelens van somberheid kunnen ook gevoelens en gedachten van leegte, onmacht en minderwaardigheid een signaal zijn. U voelt zich bijvoorbeeld onzekerder dan voorheen en er is een toename van twijfels en besluiteloosheid. Emotionele onevenwichtigheid wordt ook wel gezien als een voorteken.
Het hangt wel van de situatie af hoe je omgeving reageert. Mensen die vaak huilen, bijvoorbeeld omdat ze in een depressie of burn-out zitten, geven aan dat ze bijna nooit opluchting voelen na een huilbui. Er wordt door hun omgeving dan ook minder troostend op hen gereageerd, omdat het te vaak gebeurt.
Mensen die depressief zijn, zijn langdurige tijd somber en hebben vrijwel nergens zin in. Ze verliezen vaak interesse in de dingen om zich heen en kunnen niet echt meer genieten. Men spreekt van een depressie als de gevoelens van neerslachtigheid minstens twee weken duren. Hierbij hoort ook een gebrek aan motivatie.
Depressieve episodes duren langer wanneer de symptomen ernstig zijn, eerdere episodes langer duurden én als de persoon gebrek heeft aan sociale steun. Wie lijdt aan een chronische lichamelijke ziekte heeft vaak ook te maken m et een langere depressieve episode.
