De hoogste temperatuur werd aan het eind van de middag in Maastricht gemeten: maar liefst 39,5 graden. Daarmee behoort 19 juli 2022 tot de warmste dagen sinds het begin van de metingen. Lange tijd was de 38,6 graden in 1944 het hitterecord.
Als het kwik stijgt tot boven de 27 graden en het warme weer aanhoudt, spreken we van extreme hitte. Ook tijdens een hittegolf kan de temperatuur oplopen.
Een temperatuur van 30 graden voelt bij 50 procent luchtvochtigheid aan als 31 graden, bij 80 procent als 38 graden en bij 100 procent zelfs als 44 graden. Gevoelstemperaturen boven 55 graden zijn levensgevaarlijk omdat het lichaam zijn warmte maar moeilijk meer kwijt kan. Dat leidt tot oververhitting.
Hitte-uitputting
Stop met wat je aan het doen bent en zoek een koele plek. Drink voldoende water of sportdrank in kleine slokjes. Koel je lichaam: neem een koude douche of bedek met natte doeken. Als de klachten niet minder worden, waarschuw dan een arts.
In Somalië regent het bijna nooit. Het is daar bijna elke dag minstens 30 graden en de gemiddelde temperatuur ligt rond de 50 graden. Door de grote droogtes zijn er veel problemen in het land. Er is een groot tekort aan voedsel en drinkwater.
Extreem scenario
Het kan dan zomaar 'slechts' 25 graden worden. Maar als het hogedrukgebied ten zuiden of oosten van Nederland ligt, ontstaat er wél een extreem scenario. Dan kunnen we inderdaad de 42 graden gaan aantikken. De locatie van dit hogedrukgebied maakt dus een groot verschil.
0 °C (0 graden Celsius) is de temperatuur waarbij water bevriest bij een luchtdruk van 1 atmosfeer. 100 °C is de temperatuur waarbij water kookt bij een luchtdruk van 1 atmosfeer.
Kies kleding van luchtige stoffen zoals katoen of linnen. Wij Nederlanders staan bekend om onze lichte huidjes en hebben dan ook de neiging om snel te verbranden. Kies dus voor kleding die wat meer bedekt. Het klinkt tegenstrijdig, maar een lange broek of jurk is comfortabeler dan u denkt in extreme hitte.
Vanaf veertig graden wordt het namelijk steeds gevaarlijker. Bij 43 graden ontstaat er flinke schade aan het brein. Lichaamstemperaturen boven de 44 graden overleeft bijna niemand.
Wat is de warmste plek op aarde? Volgens officiële metingen van de World Meteorological Organization (WMO) is Death Valley in Californië de heetste plek ter wereld. Daar werd op 10 juli 1913 een temperatuur gemeten van 56,7 graden Celsius. En dat is officieel de heetste luchttemperatuur ooit gemeten.
Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur hoger dan 38 graden celsius hebt. Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden. Als je temperatuur iets hoger ligt, hoef je niet gelijk koorts te hebben. Bij een temperatuur tussen de 37,5 en 38 graden noemen we het namelijk 'verhoging'.
Bij zeer warme omgevingstemperaturen kunnen zich een aantal plotse probleemsituaties voordoen. We denken aan uitdroging, zwelling door warmte (warmte-oedeem), warmtekrampen, uitputting door hitte, hitteslag of zelfs hitteberoerte. Hitte kan dus schadelijk zijn voor de gezondheid.
Hart- en vaatproblemen door hitte zijn wél dodelijk. Bij flinke hitte verwijden je bloedvaten om de warmte te transporteren en je huid te laten afkoelen. Vooral in de bloedvaten vlak onder je huid wordt extra bloed rondgepompt, de verklaring van je rode hoofd tijdens het sporten.
Enkele tips om het hoofd koel te houden:
Beperk inspanningen en blijf zoveel mogelijk uit de zon. Drink bij hoge temperaturen aanzienlijk meer vocht per dag dan de gebruikelijke 1,5 liter. Een extra glaasje bouillon met wat extra zout zal u ook goed doen. Draag dunne kleding die vocht afvoert en zon afketst.
Wassen op 60° C is perfect om keukenhanddoeken, schotelvodden of beddengoed weer kraaknet te krijgen. Deze temperatuur geeft je de zekerheid dat dit wasgoed hygiënisch schoon uit de machine komt. Ook sportsokken of wit ondergoed was je op 60° C.
Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af. Bij -40 °C kan een mens drie minuten zonder kleren buiten lopen zonder dat het gevolgen heeft. Maar blote huid die wordt blootgesteld aan extreme kou onder -60 °C bevriest meteen, en dan sterven de cellen af.
Vaak is 30 graden warm genoeg. Kies alleen voor 40 graden als de was flink vuil is. Een voorwas is niet nodig. Bad- en keukenhanddoeken, theedoeken, washandjes, beddengoed, sportsokken, wit ondergoed en babykleertjes: voor was die hygiënisch schoon moet worden, is 60 graden de beste temperatuur.
Een zeldzaamheid in ons land. Sinds de start van de metingen zijn er maar twee dagen geweest waarop de temperatuur op een officieel meetstation van het KNMI boven 40 graden is uitgekomen: 25 juli 2019 en 26 juli 2019.
Op 25 juli 2019 schoot het temperatuurrecord in Nederland in één keer van 38,6 ℃ (Warnsveld, 23 augustus 1944) naar ruim boven de 40 graden (gemeten op meerdere meetpunten, met een maximum van 40,7 ℃ in Gilze-Rijen). Het 75 jaar oude record werd die dag verpletterd met meer dan twee graden.
De bodemtemperatuur kan daar in de zomer tot wel 50 graden oplopen, verwachten onderzoekers van de Wageningse universiteit. Gemiddeld stijgt de temperatuur van de Nederlandse bodem met bijna 3 graden in 2050. In gebieden met weinig begroeiing kan de bodem zelfs 4 graden opwarmen.
In een snelkookpan kun je bijvoorbeeld wel een watertemperatuur van 120 graden celsius bereiken. Het ligt vooral aan de druk die je in je opstelling kunt opbouwen, hoe hoog de watertemperatuur kan worden.
– Omdat water normaal gesproken niet heel snel afkoelt, wordt het sneller warm dan het kan afkoelen en gaat het dus uiteindelijk koken. Echter, het ontstaan van waterdamp of stoom kost ook wat energie. Het water wordt dus nooit warmer dan 100 graden Celsius.