Inmiddels is het frietje niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven; we eten per persoon gemiddeld zo'n 40 tot 50 porties friet (van ongeveer 180 gram) per jaar. In totaal hebben we met elkaar al zo'n 57 miljard porties friet verorberd.
Gezond of niet, Nederlanders eten heel veel friet. Ruim vier op de tien mensen doet dat minstens één keer per week. En dan het liefst van de snackbar, met mayonaise.
Als je gezond en gevarieerd eet, is het geen probleem om af en toe een frietje te eten. Het gaat erom dat je friet niet té veel en té vaak eet.
Per bedrijf komt dit jaarlijks neer op een verkoop van ongeveer 21 duizend porties. Ofwel net geen zeventig per dag (bij één sluitingsdag per week). Per huishouden eten Nederlanders jaarlijks 8 tot 9 kilo friet.
Zes patatjes is eigenlijk genoeg
Volgens Eric Rimm, hoogleraar voedingswetenschap, is het gezonder en beter om minder frietjes te eten. Zijn idee: zes Franse frietjes bij de maaltijd, en een gezonde salade of flinke portie groene groente.
Anderhalve eeuw geleden werd op een kermis in Breda de eerste portie verkocht. Inmiddels is het frietje niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven; we eten per persoon gemiddeld zo'n 40 tot 50 porties friet (van ongeveer 180 gram) per jaar. In totaal hebben we met elkaar al zo'n 57 miljard porties friet verorberd.
Wie zin heeft in een vettige snack kan beter een zakje frieten gaan halen dan een pak chips. Frieten, zonder saus, bevatten namelijk maar 350 calorieën ten opzichte van 510 calorieën bij chips. Een frietje bevat bovendien ook drie keer minder vet dan een zak chips.
Over het algemeen wordt zo'n 250 gram friet per persoon ingeschat. Als je voor 1 à 2 personen wilt frituren, heb je dus vaak aan een kleine frituurpan met een bakcapaciteit of laadvermogen van 500 gram voldoende.
Langste friet: Stephan Tyvaert uit Gent bakte in 4 uur tijd een friet, gemaakt van aardappelpuree, van 9 m, 79 cm en 4 mm lengte en een dikte van 2 x 2 cm. Hij verkocht hem nadien in stukjes. Grootste aardappelchips: Charles Chip Inc.
Als je het liefst 'normale' patat eet, met een dikke klodder mayonaise en een kroket dan is dit ook niet slecht voor je gezondheid, mits je dit met mate doet. Volgens het Voedingscentrum is één keer per week een ongezonde maaltijd geen probleem.
Een pizza lijkt gezond: in feite is het deeg met voedingsmiddelen als champignons, tomaat en kaas, gebakken in de oven. Maar vergis je niet. Een pizza bevat al snel zo'n 800 tot ruim 1000 calorieën. Juist die kaas maakt dat een pizza meer calorieën bevat dan een portie frieten.
Zijn ovenfrietjes gezonder? Het antwoord is kort en bondig: ze zijn iets gezonder dan gefrituurde als ze vers bereid zijn, voldoende dik gesneden zijn en gecoat werden met een dun laagje onverzadigd vet. Zelfbereide ovengebakken frieten bevatten gemiddeld 6,5 % vet, in de friteuse loopt dat op tot een dikke 11%.
De snacks bevatten vaak veel vet en zijn hoog in calorieën doordat ze in de frituur bereid zijn. Tegelijkertijd hebben de snacks weinig goede voedingsstoffen zoals vezels, en juist meer slechtere voedingsstoffen zoals zout en suiker.
Friet is best goed voor je lichaam blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in Food Chemistry (lees hier trouwens even hoeveel frietsoorten er zijn). Er zitten namelijk veel meer antioxidantenten in gefrituurde aardappels, pompoen, tomaten en aubergine dan in de gebakken of gekookte versie.
De gemiddelde Belg eet 75 kg frieten per jaar. Belgische frituren zijn goed voor een marktaandeel van 29% op de totale frietmarkt. Als we kijken naar buitenshuis eten is dat aandeel 40%. Binnen de afhaalmarkt stijgt het aandeel zelfs tot 73%.
Frituurolie bevat vooral onverzadigd vet wat bekend staat om positieve gezondheidseffecten. Frituurolie is daarom gezonder dan hard frituurvet, dat vaak veel verzadigd vet bevat. Aan het logo Verantwoord frituren is te zien of een horecazaak frituurolie gebruikt en niet hard vet.
Volgens onderzoek van ProFri steeg de gemiddelde verkoopprijs van een medium portie friet zonder saus friet in cafetaria's tussen 2021 en 2022 van €2,18 naar €2,50.
Laten we beginnen met een gemiddelde portie friet van 200 gram. Zo'n portie levert al snel ± 75-80 gram koolhydraten en ± 500-600 calorieën. Samen met een flinke dot mayonaise (50 gram) komt dit al gauw uit op ± 800 calorieën.
Friet komt uit Frankrijk
Hun keukenpersoneel stond dus op straat, en die koks begonnen van ellende de eerste restaurants. Daar kwamen gerechten die eerst aan de elite werden geserveerd, ook op het bord van Jan met de pet terecht. Pommes de terre frites bijvoorbeeld, aardappelen die in hete olie worden gebakken.
Want België is frietland nummer één. In 2016 telde het land maar liefst 4 643 frietkramen – of frietkoten, zoals we eigenlijk moeten zeggen. Voor de lekkerste friet ter wereld, hoef je alleen maar even de grens over te steken naar steden als Antwerpen, Gent en Brugge.
Even kijken in de grote Van Dale. Zowel patat als friet wordt omschreven als een verkorting van het Franse 'patates frites'. Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is.
Ga je voor het '”minst slechte” kies dan een Vietnamese loempia, wat bitterballen of een kroket. Deze bevatten relatief weinig calorieën en minder vet dan bijvoorbeeld een frikadel of berenhap. Het ouderwetse patatje mét scoort helaas het minst, op zowel aantal calorieën als vet.
De betere frituursnack is overduidelijk de varken- of kipspiesjes, deze bevat amper 99 kcal, 1,5 g koolhydraten en 3,7 g vet. Natuurlijk wel zonder satésaus. Let op voor de hamburgers in de friettent, deze lijken vaak gezonder omdat er wat groenten bij zitten maar vergis je niet!
Wanneer je een portie van 70 gram zou eten (vergelijkbaar met het gewicht van een frikandel of kroket), kom je uit op zo'n 127 kcal. De loempia is dan nog steeds de gezondste keuze, al is het verschil met de rest wel wat minder groot. Daarnaast bevat deze snack ook relatief weinig (verzadigd) vet en zout.
