Een typische nacht van een paard bestaat uit grazen, staand slapen en korte periodes van diepe slaap terwijl het plat ligt (de REM-slaap). Een paard slaapt tussen de 3-5 uur per dag en gedurende de nacht zal het meerdere keren korte periodes van 20-30 minuten slapen.
Paarden kunnen staand slapen. Echter, ze kunnen niet staand in de REM-slaap komen. Dat kan alleen maar als ze liggen, omdat het ontspannen van het totale lichaam hiervoor essentieel is en dat kan alleen maar liggend.
De reden dat paarden staand slapen, is omdat zij uit oorsprong bekend staan als vluchtdieren. Dit betekent dan ook dat paarden wegvluchten als zij het gevoel hebben dat zij in gevaar zijn. Je zult daarom niet snel een paard zien dat liggend slaapt, want dan kan een paard niet snel ontsnappen of weglopen.
Doezelen en lichte slaapjes kunnen staand, maar voor een echt diepe slaap gaat ook een paard lekker liggen. Alle slaapperiodes meegenomen ligt een paard één tot drie uur per 24 uur. Hoeveel ze liggend slapen is afhankelijk van leeftijd, maar ook van het gevoel van veiligheid en comfort.
Circa 70 tot 80 procent van het totaal aantal slaapuren bestaat uit doezelen. Het paard staat hierbij op rust, met een lage hoofd-halshouding, halfgesloten ogen, een hangend onderlipje en naar buiten gedraaide oren. Deze houding kost het paard maar minimale spierkracht.
Een van de eerste lessen die een nieuwe ruiter wordt geleerd is dat als een paard zijn oren naar voren staan, hij alert is, oplet en/of geïnteresseerd is in wat er voor hem is, en als zijn oren naar achteren gespitst zijn dichtbij de nek, hij boos is en klaar staat om te bijten of te trappen.
Het paard geeft je een kusje op je wang of mond. Dit kan met de lippen of met de tong.
Paarden verstaan ons mensen niet, maar begrijpen ons zeer zeker. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. De dieren zijn in staat om subtiele oog- en lichaamsbewegingen op te vangen en te 'vertalen'. Helaas houdt het daar dan ook wel met op: echt communiceren lijkt onmogelijk.
Een hele goeie plek, is de plek vlak achter de schoft, daar waar het zadel zou liggen. Het is de plek waar paarden elkaar 'groomen' (=elkaar zachtjes kroelen en masseren met de voortanden en lippen), uiteraard alleen als ze elkaar leuk vinden.
Vroeger hadden wetenschappers het idee dat dieren geen emoties kunnen voelen. Tegenwoordig zijn de meeste mensen (wetenschappers en ervaringsdeskundigen) het er over eens dat dieren, en dus ook paarden, wel degelijk emoties ervaren.
Ondanks dat paarden lang met weinig water kunnen overleven, kan het fataal zijn voor een paard om helemaal geen beschikking te hebben over water. Wanneer een paard twee dagen niet gedronken heeft is het belangrijk om een dierenarts in te schakelen.
Sommige paarden zijn rustiger op stal met het licht en de radio aan, andere hebben de nood om te lopen en doen het beter op de weide. Op de weide is het best dat ze in kuddeverband lopen. Als de kudde bedaart, zal het paard met paniek ook snel kalmeren.
Maar waarom hinniken paarden eigenlijk? De hinnik: een luide, lange roep die hoog begint en met een wat lager geluid eindigt. Omdat het zo luid klinkt en een afstand kan overbruggen, lijkt de hinnik een manier om sociaal contact anderen te zoeken, die ver weg of uit zicht zijn.
Een paard op hol is vaak niet meer voor rede vatbaar. Hij wil niet meer stoppen en kijken wat het was. Hij wil zo snel mogelijk, zo ver mogelijk bij het gevaar weg. Er komt een stoot adrenaline in het lichaam vrij, de ademhaling schiet omhoog, de bloeddruk stijgt en er stroomt meer bloed naar de spieren.
Onderzoekjes laten zien dat paarden één tot drie uur (alle slaapperioden bij elkaar opgeteld) in een periode van 24 uur gaan liggen, zowel in sternale als laterale (helemaal plat) liggende houding. Paarden zullen gemiddeld in een periode van 24 uur, niet meer dan een uur in REM-slaap zijn.
Een van de voornaamste functies van het rollen is het verzorgen van de huid en vacht. Het zorgt ervoor dat haren die nat zijn, bijvoorbeeld door regen of zweet, rechtop gaan staan en drogen door het stof.
Het paard likt en bijt zachtjes in je handen
Misschien wil het paard gewoon een snoepje van je. Maar het kan soms ook duiden op iets wat speelt bij jou, bijvoorbeeld als je vingers gevouwen zijn en het paard iets harder gaat bijten in je vingers.
Bij paarden is het belangrijk of ze nog overeind kunnen komen. Daar gaat het vaak mis, dan kunnen ze 'vast' komen te liggen in de stal of ze blijven liggen in de wei en lukt het ze niet om tot stand te komen.
De reden van het hoofdschudden is veelal dat er iets in het hoofd van het paard in de knel zit. Meestal is dit de Trigeminus zenuw. Deze zenuw loopt door de oogkas en door het kaakgewricht, over het voorhoofd en vertakt zich naar het gebit. Ook problemen aan het gebit kunnen zo hoofdschudden veroorzaken.
Een paard reageert op spierspanning veroorzaakt door gedachten of gedrag van de 'gasten' in de kudde. Je kunt paarden niet voor de gek houden. Mensen houden vaak spanning vast of onderdrukken gevoelens. Paarden laten dan met hun gedrag zien wat er echt gaande is.”
Het begin van praten met paarden
Door de vertaalslag te maken en het paard een stem te geven ontstaat er meer wederzijds begrip. Communicatie op dit niveau biedt de mogelijkheid tot de oorzaak van problemen te komen, trauma te verwerken en verduidelijkt de stappen die nodig zijn voor verbetering.
Het komt weleens voor dat paarden paniek ervaren of schrikken, waarna ze het liefst zo snel mogelijk wegrennen. Als dit een keer gebeurt, is het niet zo erg, maar het is wel vervelend als je paard voortdurend angstig gedrag vertoont, waardoor zijn of haar welzijn en prestaties worden beïnvloed.
Aaien en knuffelen kun je als communicatiemiddel gebruiken. Steek je hand eens uit naar je paard en wacht zijn reactie af. Zorg er voor dat je gehele lichaamstaal ontspannen is. Ga niet recht voor je paard staan, maar in een schuine hoek, zodat je niet een tegenstrijdige boodschap uitzendt.
Paarden die elkaar begroeten, zullen vaak gaan flemen. Ze trekken dan de bovenlip op, zodat hun geurklieren de geur van de ander goed op kunnen vangen. Ze bepalen hiermee ook wie de baas is en zullen elkaar de volgende keer goed kunnen herkennen.
Onthoud: een opgeheven staart, licht hangende lippen en iets naar achteren gerichte oren zijn allemaal uitstekende tekenen dat je paard van je houdt en van je gezelschap geniet.
