Kort antwoord: Het lichteffect dat je ziet wanneer een klein ruimtesteentje de dampkring binnendringt; officieel een meteoor geheten. Langer antwoord: Als je tijdens een heldere, maanloze nacht vanaf een donkere plek gedurende langere tijd naar de sterrenhemel kijkt, is de kans groot dat je een 'vallende ster' ziet.
Nee. Het is een populaire misconceptie, gebaseerd op een idee dat wel klopt, maar veel te ver doorgetrokken. Sterren waarbij het licht er miljarden jaren over heeft gedaan om bij ons te komen, kunnen we hoe dan ook niet zien.
Kan je ook overdag vallende sterren zien? Het antwoord is volmondig ja. Enkel weet niemand wanneer precies je naar boven moet kijken om zo'n super-vuurbol te zien.
Een vallende ster is een heel klein brokje steen (zo groot als een kiezelsteentje) dat met een hoge snelheid de dampkring binnendringt. De hoge snelheid veroorzaakt heel veel wrijving. Door die wrijving verdampt het steentje. Ook botst de meteoor tegen moleculen in de lucht.
Zoek een donkere plek op zonder kunstlicht. Vanuit het open veld zal je meer zien dan vanuit je verlichte achtertuin in de stad. Zorg dat je vrij zicht hebt op de hemelkoepel. Zelfs als bomen, struiken of gebouwen maar een klein deel van de hemel afschermen kun je vallende sterren missen.
Vooral vanavond tussen 22.00 en 23.00 uur is een goed moment om even richting het oosten omhoog te kijken, want er zouden ongeveer 30 vallende sterren per uur zichtbaar kunnen zijn. Het lijkt erop dat dat op veel plaatsen wel gaat lukken. Net als de afgelopen nachten is het vanavond en vannacht behoorlijk helder.
Het aantal meteoren kan bij sommige zwermen oplopen tot zo'n zestig per uur. Heel zeldzaam zijn sterrenregen, en -stormen waarbij er respectievelijk honderden tot honderdduizenden vallende sterren verschijnen.
Het verschijnsel duurt meestal niet langer dan een paar seconden. Volgens een oud volksgeloof mag je een wens doen wanneer je een vallende ster ziet. 'Vallende ster' is eigenlijk een foute benaming, want het lichtverschijnsel heeft niets met sterren te maken.
Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium. In sterren is de druk en temperatuur van de inwendige gasconcentratie zo hoog dat er kernfusiereacties plaatsvinden.
Een supernova (meervoud: supernovae of supernova's) is het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert. De uitbarsting is herkenbaar aan de enorme hoeveelheid licht die hierbij wordt uitgestraald. De ster vlamt op met de lichtkracht van honderden miljoenen tot meer dan een miljard zonnen.
Toch verschijnen er elke nacht tientallen vallende sterren. En soms zijn er nog veel meer meteoren te zien. Bij een meteorenzwerm. Een meteorenzwerm keert jaarlijks terug.
Elk jaar zijn deze meteoren, ook gekend in de volksmond als 'vallende sterren', te zien tussen 9 en 19 december. Het hoogtepunt van deze jaarlijks terugkerende meteorenzwerm vindt dit jaar plaats in de nacht van maandag 13 op dinsdag 14 december 2021 en de omstandigheden zijn dit jaar bijzonder gunstig!
Hoe donkerder je omgeving, hoe beter. Je kan de vallende sterren gewoon spotten vanuit je achtertuin, maar als je een donker plekje opzoekt buiten de stad zie je ze beter en zie je er meer. Om de Perseïden te spotten, moet je richting het noordoosten kijken en de beste periode is tussen 2:30 en 4:30 uur.
Gemiddeld bereikt zo'n "vallende ster" een temperatuur van ongeveer 1650 graden Celsius. Ter vergelijking: de vlam in een kaars is ongeveer 1000C! Vallende sterren zijn heel heet dus, maar niet zo heet als de zon. Het oppervlak van de zon is namelijk 5500 graden Celsius.
Oorsprong van de Orioniden: de komeet Halley
De meteorenregen bereikt zijn hoogtepunt van circa 20 vallende sterren per uur op 20 oktober en de volgende drie of vier nachten.
Het licht dat een ster uitstraalt, doet er een flinke poos over om de aarde te bereiken. Het licht van een ster die 10 miljoen kilometer wegstaat, is een heel jaar onderweg voor het de aarde bereikt. Dus als wij een ster zien, kan het licht van deze ster al jaren onderweg zijn.
Snelste ster
De ster beweegt met een snelheid van bijna 24.000 kilometer per seconde, oftewel 8 procent van de lichtsnelheid.
Sterren ontstaan door het samentrekken van gaswolken (nevels) die wel enkele lichtjaren – de afstand die licht aflegt in een jaar tijd – breed kunnen zijn. De ineenstorting ontstaat onder de invloed van zijn eigen gewicht en de zwaartekracht. Dit proces kan enkele honderdduizenden jaren duren.
Ja, dat kan. Een vallende ster is een stukje puin of gruis uit de ruimte. Dat vliegt daar rond met een snelheid van duizenden kilometers per uur - zelfs tienduizend tot honderdduizend kilometer per uur is heel normaal. Als zo'n stukje gruis in onze atmosfeer terechtkomt, wordt het door de wrijving gloeiend heet.
Met een verrekijker kunnen we zien dat de planeet Mars en de heldere ster Regulus op een afstand van 0,6 graden van elkaar. Mooi zichtbaar is het kleurcontrast. Mars is oranje/rood terwijl Regulus blauw/wit is. Tevens is de Maan vandaag in het Laatste Kwartier en is in de nanacht en ochtend zichtbaar.
Maanlicht kan soms een verstorende werking hebben op de zichtbaarheid van vallende sterren, maar vannacht is de maan maar voor 22% te zien en is dus nauwelijks een spelbreker. Wel kunnen andere lichtbronnen het een stuk moeilijker maken om vallende sterren te spotten.
Elke ster is een grote hete gasbol, die zweeft door het heelal. Daaromheen draaien ruimtelichamen, zoals planeten, manen, kometen en ruimtestof. En elke ster geeft licht en warmte. Die energie wordt in de kern van de ster gevormd, doordat verschillende chemische stoffen tegen elkaar botsen en met elkaar reageren.
De Poolster is weliswaar gemakkelijk met het blote oog zichtbaar, maar er zijn tientallen sterren die een grotere schijnbare helderheid hebben. De ster met de grootste schijnbare helderheid (afgezien van de zon!) is Sirius, de hoofdster in het sterrenbeeld Grote Hond.
De kleur van een ster verwijst naar zijn oppervlaktetemperatuur. Een rode ster is relatief koel met een oppervlaktetemperatuur van minder dan 3.000 graden Celsius. Onze zon is een gele ster: op het oppervlak heerst een temperatuur van meer dan 6.000 graden. En blauwe sterren zijn de heetste, 10.000 graden en meer.
Als je op een heldere nacht naar de sterren kijkt zie je dat sommige sterren lijken te knipperen. Schijn bedriegt. Het knipperen ontstaat wanneer de lichtstraal tussen de ster en je ogen wordt onderbroken, bijvoorbeeld door een hoge luchtvochtigheid of stof en andere kleine deeltjes.
