Het is 22 juli 1959. Op het land van boer Boon uit Kolham in Groningen wordt op 2.600 meter diepte bij een proefboring door de NAM aardgas gevonden. Later blijkt deze vondst deel uit te maken van het grootste gasveld van Europa: het Groningen-veld.
Aardgas, condensaat en aardolie, samen ook wel koolwaterstoffen genoemd, ontstaan uit dode algen, bacteriën of hogere planten. Als deze organismen diep onder de grond liggen, treden druk- en temperatuurverhogingen op. Daardoor ontstaan vloeibare en gasvormige koolwaterstoffen: aardolie, condensaat en aardgas.
In de jaren 50 wordt bij Slochteren (provincie Groningen) het grootste gasveld van Nederland ontdekt. Koken en stoken gebeurt tot dan toe met hout en kolen. Door de vondst van de gasbel worden alle huizen aangesloten op aardgas. In 1963 begint de eerste boring.
Produceren en zuiveren van aardgas
Aardgas stroomt door de natuurlijke druk in een gasveld via een put naar de oppervlakte. Eenmaal boven de grond wordt het aardgas behandeld. We filteren aardgascondensaat, water en andere bestanddelen uit het gas.
Om olie en/of aardgas te mogen winnen, heeft een mijnbouwbedrijf een aantal vergunningen nodig van EZK. SodM adviseert het ministerie over de veiligheidsaspecten van deze vergunningen. Het gaat om de volgende vergunningen: De opsporingsvergunning geeft het economisch recht om in een gebied te zoeken naar olie of gas.
Per 1 januari 2021 bedraagt de totale ontdekte gasvoorraad in ontwikkelde en niet ontwikkelde voorkomens samen 138,2 miljard Nm3. De reserves van totaal 92,4 miljard Nm3 bestaan voor 6,6 miljard Nm3 uit reserves in het Groningenveld en 85,8 miljard Nm3 in de overige (kleine) velden.
Inmiddels is bekend dat het om 2800 miljard kubieke meter gaat. Dankzij de vondst is Nederland gaandeweg helemaal op gas overgegaan. Bijna alle huishoudens gebruiken aardgas, meer dan tienduizend kassen en ongeveer vijfduizend bedrijven zijn op het aardgasnet aangesloten. De zogenoemde gasbel is trouwens geen bel gas.
Daarom kan in principe na 2050 niemand meer koken of verwarmen op aardgas. Dan kan dit alleen nog met duurzame installaties. Hoe lang het in uw wijk duurt voordat er een alternatief voor aardgas komt, hangt af van de keuze die uw gemeente maakt.
Kan een gasveld opraken? Afhankelijk van het gasveld kan dit tientallen jaren zijn.
In Groningen, onder Slochteren, ligt het grootste gasveld van Europa. Het Groningen-gasveld heeft een geschatte oppervlakte van 900 km2.
Aardgas is ongeveer 300 miljoen jaar geleden al ontstaan. Omdat de werelddelen toen nog met elkaar verbonden waren, lag het Nederland van nu dichter bij de evenaar dan tegenwoordig. Er groeiden dan ook tropische planten. Toen die planten doodgingen, bleven ze op de grond liggen en veranderden langzaam in steenkool.
Laatste Nederlandse gas
Uit onderzoek van TNO in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat bleek in augustus dat er nog 78,2 miljard kubieke meter aan gasvoorraden in de Noordzee zijn.
Lichtgas of stadsgas wordt geproduceerd door steenkool te verhitten zonder dat er zuurstof bij kan komen. Het gas dat zo ontstaat, wordt vervolgens opgeslagen in gashouders vooraleer het via pijpleidingen doorheen de stad wordt verspreid.
In een gasfabriek werd steenkool verhit in een zuurstofloze omgeving; bij die verhitting ontstaat een mengsel van diverse brandbare gassen, waaronder koolmonoxide, waterstofgas en methaan. Dit heette stadsgas of lichtgas.
Het gas, dat bekend stond als 'lichtgas', werd gemaakt door steenkool zonder zuurstof te verhitten. Die gasfabrieken Het gas dat daarbij vrijkwam brandde goed en werd in eerste instantie vooral gebruikt om verlichting te laten branden, maar bleek ook bruikbaar voor de verwarming en om op te koken.
Reserves, productie en export. Per eind 2020 had Gazprom een aandeel van 70% van de totale Russische gasreserves; ofwel 33.575 miljard m³ (2008: 33.100). Deze reserves zijn berekend op basis van de Russische methode. Deze wijkt af van hetgeen internationaal gebruikelijk is.
De gaswinning uit het Groningenveld kan in het gasjaar 2021/2022 verder naar beneden naar 3,9 miljard kuub.
Aardgas kan op verschillende dieptes in de aarde zitten. In Nederland is dit gemiddeld ongeveer 3 tot 4 kilometer. Vanuit de boortoren wordt een lange buis naar de gasbel gebracht. Wanneer de buis de gasbel heeft bereikt wordt er een afsluitsysteem aangebracht in de vorm van een kraan.
Ongeveer tachtig procent van de Nederlandse aardgasreserve is al gebruikt. Met de huidige aardgasreserve kunnen we nog zo'n 17 jaar vooruit. Dat betekent dat het Nederlandse aardgas op het huidige tempo in 2034 dus echt op is. Die 17 jaar is gebaseerd op het productieniveau in 2015.
De grootste besparing zit in de gaskosten, aangezien je verbruik van 1.980 m3 naar 0 m3 gaat. Hiermee bespaar je in 2023 (met het prijsplafond) € 2.871,1 op je kosten voor gas. Daarnaast zorgen deze maatregelen voor een flinke vermindering van de CO2-uitstoot.
In de staafdiagram is goed te zien dat gas in onze buurlanden beduidend goedkoper is dan bij ons. In Duitsland betaalt een huishouden ruim 14 eurocent per kWh en in België (Brussel) ruim 12 eurocent, bijna de helft van het tarief in Nederland. In Oost-Europa is de gasprijs voor huishoudens nog veel lager.
De bekende gasreserves bedragen op dit moment ongeveer 1,885 biljoen kubieke meter wereldwijd. In figuur 1 vind je de verdeling naar landen. Vooral Iran (18%) en Rusland (18%) en het Midden-Oosten als regio (39,6%) bezitten een sleutelrol in de voorraadsituatie van de wereldwijd bekende reserves.
De diepte van het reservoir ligt tussen de 2.600 en 3.200 meter diepte. De totale dikte van het Rotliegend varieert van ~100 m in het zuid-zuidoosten tot ~300 m in het noord-noordwesten van het Groningen veld. Van oost naar west is de dikte van het Rotliegend relatief uniform.
In 2050 kan de wereld volgens de milieuorganisatie volledig draaien op duurzame energiebronnen. Biomassa, aardwarmte, zon en wind. Dat zijn de bronnen die de fossiele brandstoffen volledig moeten vervangen, staat in het rapport dat om de paar jaar verschijnt.
