Controleer uzelf (en eventueel anderen) op tekenbeten. Een teek heeft voorkeur voor bepaalde plaatsen op het lichaam, zoals liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, de randen van uw ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Gebruik zo nodig een spiegel en een vergrootglas. Controleer ook uw kleding.
Op teken controleren
Check vooral de delen, die niet door kleding bedekt waren en de huidplooien: liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Kijk ook bij de randen van ondergoed. Blote lichaamsdelen kun je voor het buitenspelen insmeren met een insectenwerend middel.
Ongeveer 1 op de 5 teken draagt de lymebacterie bij zich. De bacterie wordt niet bij elke tekenbeet overgedragen. Heb je de ziekte van Lyme, dan kun je last krijgen van een vlek of kring rondom de plek van de tekenbeet. Andere mogelijke verschijnselen zijn koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn.
Een tekenbeet is pijnloos, omdat een teek samen met haar speeksel ook verdovings- en antistollingsstoffen uitscheidt. Je voelt een teek dus niet bijten. Bovendien houdt een teek van warme (en dus niet goed zichtbare) plekjes, zoals knieholtes, liezen, bilspleet, haarlijn, navel en oksels.
Dit is het geval wanneer de teek langer dan 24 uur heeft gezeten en de profylaxe kan worden gestart binnen 72 uur na het verwijderen van de teek. De termijn langer dan 24 uur is gehanteerd om personen te selecteren met een hogere kans op lymeziekte.
De huisarts kan een preventieve behandeling direct na de beet voorschrijven. In de Nederlandse richtlijn bestaat deze uit een éénmalige dosis antibiotica binnen 72 uur na de beet, wanneer de teek langer dan 24 uur* vastzat.
Als de teek zich nog niet heeft volgezogen, zie je een donker puntje dat vastzit in de huid. Als de teek zich al wel heeft volgezogen met bloed is deze plek groter en bolvormiger. Als de teek niet meer in de huid zit, is de beet van een teek lastig te onderscheiden van een muggenbeet.
Net als bij andere insectenbeten, kan er een bultje of een rode kring ontstaan na een tekenbeet. In de meeste gevallen hoef je geen actie te ondernemen en verdwijnt de rode vlek na een paar dagen weer. Is deze na een week nog niet verdwenen? Raadpleeg dan een huisarts of specialist.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Controleren op teken
Teken kunnen overal op het lichaam bijten. Vergeet niet de liezen, bilspleet, oksels, onder de randen van ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in je nek goed te controleren. Sommige van deze plekken kan je zelf moeilijk zien, gebruik hierbij een spiegel of laat iemand anders controleren.
Spoel de teek ook liever niet door de wc of de gootsteen; de ziektes kunnen dan in het drinkwater terechtkomen.
"Ongeveer één tot vier weken na de tekenbeet krijgen patiënten koorts en griepachtige verschijnselen."
Teken zitten vooral in hoog schaduwrijk gras en dode bladeren bij bomen en struiken. Teken vallen meestal niet uit bomen.
Controleren is belangrijk
Controleer uw lichaam en uw kleding op tekenbeten als u in het groen bent geweest. Teken kunnen zich overal vastbijten, maar hebben voorkeur voor liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van het ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek.
Een teek is erg klein, slechts 1 tot 3 millimeter. Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u net heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Na enige tijd (dagen) laat de teek vanzelf los. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk om niet te wachten tot de teek vanzelf loslaat maar een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de Borrelia-bacterie en de ziekte van Lyme overdragen.
Om de ziekte van Lyme te voorkomen kunt u, indien een teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten, ervoor kiezen om éénmaal antibiotica te slikken. Antibiotica kunt u krijgen bij uw huisarts. De antibioticakuur werkt alleen als u dit binnen 72 uur na de tekenbeet inneemt.
De rode vlek of kring wordt door artsen soms niet herkend, men ziet de huiduitslag nogal eens aan voor eczeem of een schimmelinfectie. Wees hier alert op. Maar ook zonder rode kring of vlek kun je de ziekte van Lyme hebben. Slechts de helft van de patiënten krijgt zo'n rode vlek of kring.
Iedere volgezogen vrouwtjesteek zal na een paar dagen tot een paar weken eitjes gaan leggen. Gelukkig kunnen de Nederlandse teken niet tegen droogte. Een teek die in een gemiddeld huis terecht kom zal na een dag of 5 sterven omdat de lucht te droog is.
Rode vlek na een tekenbeet? Ga zo snel mogelijk naar de huisarts. Om duidelijk te zien of de uitslag groter wordt, kunt u om de paar dagen een foto maken. Ook kunt u de rand van de vlek markeren met een watervaste stift.
Ontsmet het wondje na het verwijderen van de teek met alcohol 70% of met jodium. Het tekenverwijder-apparaat kan na gebruik in kokend water worden gedesinfecteerd. Als het verwijderen van de teek niet lukt, ga dan naar de huisarts.
Maatschappelijke gevolgen. De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden.
De meeste lymepatiënten herstellen volledig na behandeling van lymeziekte en er is dan dus ook geen vervolgdiagnostiek geïndiceerd. Soms kan er echter sprake zijn van persisterende klachten na aanbevolen antibiotische therapie voor lymeziekte.
Na het verwijderen van een teek zie je vaak een rood vlekje van de beet. Dit vlekje is meestal een paar dagen zichtbaar. Maar blijf de plek van de beet nog 3 maanden controleren! Onstaat er in die periode een ring of vlek, neem dan contact op met je huistarts.
