Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.
Er is nog maar één land ter wereld met Latijn als officiële taal: Vaticaanstad, Het Latijn is ook de taal geworden van de Rooms-Katholieke Kerk, Maar dat Latijn, het Kerklatijn, is nogal aangepast.
De omgeving van Rome heette Latium en de bewoners Latijnen. Daarom noemen we de taal de van Romeinen Latijn. Rome werd een wereldmacht en daardoor werd Latijn de belangrijkste voertaal. Als je in die wereld iets wilde bereiken, dan moest je Latijn kunnen spreken.
In Oost-Europa bleef het Grieks belangrijker, hoewel Roemeens (de taal van Roemenië, een land in Oost-Europa) ook afstamt van het Latijn. Er is nog maar één land ter wereld met Latijn als officiële taal: Vaticaanstad. Het Latijn is ook de taal geworden van de Rooms-Katholieke Kerk.
Eenvoudig Latijn was de omgangstaal in het Romeinse Rijk
De teksten die gymnasiumleerlingen onder ogen krijgen, bijvoorbeeld van Cicero en Caesar, zijn typische literaire teksten met een hoogdravende stijl.
Gallië werd de naam van de provincie die de oppervlakte van het huidige België beslaat. De Romeinse heersers onderwierpen de streek en drongen de Romeinse cultuur op. Het Latijn werd de taal van de macht, een soort volkslatijn vermengde zich tegelijk met de lokale dialecten van de bevolking.
De Romeinen noemden hen Galli. De Kelten maakten vaak gebruik van reeds van voor hun opkomst daterende megalithische bouwwerken om er hun eigen rituelen uit te voeren bijvoorbeeld in de steenkringen in Carnac, Frankrijk.
Het Latijn is van oorsprong een Indo-Europese taal die gesproken werd door de bewoners van Latium (het huidige Lazio), het gebied rond het huidige Rome. Het kenmerkt zich door een rijk gebruik van verbuigingen voor de naamwoorden en de werkwoorden (flectie).
Het grootste misverstand dat er bestaat, is dat Latijn makkelijker zou zijn. Dat klopt niet: Grieks en Latijn zijn anders, maar gelijkwaardig. Doordat het Grieks lidwoorden gebruikt is deze taal vaak wel wat makkelijker te volgen. Op het CE scoren onze leerlingen voor Grieks ongeveer 0.8 punt hoger.
De taal wordt door ongeveer 68 miljoen mensen wereldwijd gesproken. Als een Romaanse taal die het meest op Latijn lijkt, is Italiaans de officiële taal van Italië, San Marino, Vaticaanstad en Zwitserland, en een erkende minderheidstaal in Kroatië en Slovenië.
Het Latijn vormt de basis van heel wat moderne talen, zowel Romaanse talen als Germaanse talen. De studie van het Latijn is daarom niet alleen nuttig om vreemde talen vlot aan te leren, maar ook om je eigen taal beter te begrijpen en beheersen.
Het Latijn begon als een dialect van een handjevol boeren uit de streek rond Rome en uit Rome zelf, dat volgens de overlevering in 753 v. Chr. is gesticht.
Kennis van het Latijn is een manier om een wereldbeeld op te bouwen, en de Romeinse en Griekse beschavingen zijn van erg groot belang geweest in het ontstaan van de maatschappij zoals we die nu kennen. In die periodes werden de fundamenten van onze westerse beschaving gelegd.
Het Bijbelse antwoord luidt: het Hebreeuws, want dat spraken Adam en Eva in het paradijs. Die opvatting deelt de wetenschap niet. Een beter antwoord is: het Soemerisch. Dat is namelijk de taal van de oudst bewaard gebleven teksten, op kleitabletten van 3200 voor Christus (zie foto).
De oudste, nog bestaande, gesproken talen ter wereld zijn geïdentificeerd als Albanees, Armeens, Bantoe, Baskisch, Tamil en Welsh, hoewel sommige taalkundigen nu van mening zijn dat de Australische inheemse taal van Pama Nyungan het goed zou kunnen hebben overleefd sinds de laatste ijstijd.
Het Spaans, Catalaans, Galicisch en Aranees zijn Romaanse talen die hun oorsprong hebben in het Latijn. Binnen elk van deze talen bestaan verschillende dialecten.
Om aan de geneeskunde studie te mogen beginnen zijn er twee vakken als verplicht gesteld; scheikunde en natuurkunde. Latijn is dus niet verplicht en het is ook niet noodzakelijk.
Met hun taal, hun verhalen, ideeën en gewoonten hebben zij een enorme invloed gehad op Europa. Hun taal, het Latijn, heeft lange tijd net zo'n rol gespeeld als het Engels nu. Daarom is het voor leerlingen in Europa nog steeds interessant kennis te maken met de taal en de gewoonten van de Romeinen.
Spraken de Romeinen Latijn of Latijns? De taal van de Romeinen heet het Latijn, zonder s. Het is niet juist om Latijns als naam van de taal te gebruiken: in het Latijns en 'Ik ken geen Latijns' zijn dus niet goed. Veel taalnamen eindigen op een s of op de uitgang -isch: Engels, Frans, Russisch, enz.
In het geval van Latijns-Amerika heeft Latijns de betekenis 'Romaans': het gaat om de Amerikaanse landen waar een Romaanse taal (Spaans of Portugees) wordt gesproken, dat wil zeggen Zuid- en Midden-Amerika en Mexico.
Klassiek Latijn is de taal die door de Romeinen gesproken werd in de klassieke oudheid. Het Latijn ('Latijns' is niet de correcte naam van deze taal) heeft verschillende verschijningsvormen gekend, waarvan klassiek Latijn er slechts één is.
De Eburonen – in het gebied tussen de Maas en de Schelde – moeten in cultureel opzicht tot de Kelten worden gerekend, maar over de taal die zij spraken bestaat onenigheid. Daarnaast is aannemelijk te maken dat langs de gehele Vlaamse, Nederlandse en zelfs Friese kust Keltisch gesproken werd.
Die Kelten werden al snel veroverd door de Oude Belgen, vermoedelijk een semi-Germaanse stam met een Keltische taal. Uit plaatsnamen leidt men af dat de inwoners van het noorden van België in de Romeinse tijd Germaans-Keltische stammen waren die Keltische dialecten spraken.
In de beroemde strip Asterix volgen we een Keltisch volk in Frankrijk, de Galliërs, die zich weigeren te laten onderwerpen door Julius Caesar en zijn Romeinse legionairs. De hoofdpersonen zijn de Galliërs Asterix en zijn beste vriend Obelix.
