Je kan ze in het algemeen indelen in vier ruime categorieën: autoritair, toegeeflijk, democratisch en verwaarlozend. Hoewel elke opvoedingsstijl zijn voor- en nadelen heeft, is het belangrijk om te kiezen voor een stijl die bij je past en die werkt voor jouw kind.
De weg naar beter ouderschap begint met zelfonderzoek. De Amerikaanse relatietherapeut John Gottman heeft in zijn gezinslaboratoria veel onderzoek gedaan naar de invloed van verschillende opvoedingsstijlen op de ontwikkeling van kinderen.
Toch blijkt steeds weer dat die laatste opvoedstijl de meest stabiele kinderen voortbrengt. Deze kinderen leren zich zowel aan anderen aan te passen, als hun eigen belangen op een adequate manier te verdedigen.
Kinderen zijn niet altijd even makkelijk. Spijbelen, een boze bui, niet luisteren, te laat thuis komen en ook liegen kunnen allemaal horen bij het gedrag van opgroeiende kinderen. Pas als dit soort gedrag leidt tot problemen in het functioneren van het kind, kun je spreken van opvoedingsproblemen.
Er zijn grofweg 4 stijlen van opvoeden: autoritair, toegeeflijk, democratisch en verwaarlozend.
De Gordonmethode is een communicatiemethode die gericht is op luisteren naar het kind en duidelijk communiceren op basis van gelijkwaardigheid en respect. Respect voor elkaars mening en behoefte staan centraal. Conflicten worden zo opgelost dat niemand het gevoel heeft dat hij verliest.
De naam 'Triple P' staat voor 'Positive Parenting Program' en is een methode voor opvoedingsondersteuning voor ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. Triple P is een laagdrempelig, integraal programma met als doel emotionele en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door het aanleren van opvoedvaardigheden.
Een RI&E staat voor Risico-Inventarisatie en Evaluatie. Het is een voor werkgevers verplicht middel om de gezondheid en veiligheid te bevorderen. Elk bedrijf met personeel moet door een arbodienst of arbodeskundige laten inventariseren of en hoe het werk gevaarlijk of ongezond kan zijn voor medewerkers.
Natuurlijk Ouderschap stelt dat, als de ouder tegemoet komt aan de basisbehoeften van hun kind, het kind zich goed zal voelen. Ouders kunnen dan gaan en staan waar ze willen en hun kind gewoon meenemen.
Wanneer je altijd autoritair bent, zijn er een aantal voordelen en nadelen. Je kind weet precies wat wel en niet mag, doordat er duidelijke regels en grenzen zijn. En ook wat de gevolgen zijn als de regels niet worden nagekomen. Jij bepaalt wat er gebeurt, dus je kind zal (op jonge leeftijd) minder tegen je ingaan.
Een vrije opvoeding wordt ook wel een permissieve opvoedingsstijl genoemd. In de pedagogiek wordt deze opvoedingsstijl omschreven als een waarbij er veel positieve aandacht wordt gegeven en er weinig eisen worden gesteld aan een kind.
Curling ouders worden ook wel helikopterouders genoemd. Zij hangen als het ware continu boven hun kind om in de gaten te houden of ze niet moeten ingrijpen. Curling ouders grijpen dan vaak in vóórdat er zich een probleem voordoet, want daar willen ze hun kind tegen beschermen.
Ouders met een autoritaire opvoedingsstijl stellen hoge eisen aan de zelfcontrole en discipline van hun kinderen, maar tonen zich niet sensitief en betrokken en geven geen emotionele warmte.
Het woord autoritair komt uit het Grieks en stamt af van het woord Autocratisch: “auto” betekent zelf en “cratisch” betekent regels. Autocratisch bekent dus dat iemand zelf zijn eigen regels bepaalt. Autoritair betekent dat dus ook en wordt vaak gebruikt in de betekenis van bazig of eigenmachtig.
Positief Opvoeden volgens de methode Triple P is gebaseerd op 5 basisprincipes: Kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden, zowel fysiek als emotioneel. Kinderen die lekker spelen, vervelen zich niet en lopen minder kans gedragsproblemen te ontwikkelen. Kinderen laten leren door positieve ondersteuning.
Door een kind positief te benaderen vergroot je het zelfvertrouwen, leert het kind het meest over hoe het zich juist wel dient te gedragen en verbetert het de sfeer. Als je je vooral richt op het ongewenste gedrag, kom je in een vicieuze cirkel van dreigen en straffen terecht.
De theorie: de Geen-Verlies-Methode
Een gezamenlijke oplossing wordt door kinderen sneller geaccepteerd. Deze methode houdt in dat je samen bepaalt wat nu precies het conflict is, welke oplossingen er mogelijk zijn, samen beslist wat de meest aanvaardbare oplossing is en bedenkt hoe deze uitgevoerd moet worden.
Kijken en luisteren naar je kind
Als je zo nu en dan de tijd neemt om naar je kind te kijken en te luisteren in zijn spel en in zijn interacties, leer je zijn behoeften beter kennen en begrijpen en kom je te weten wat belangrijk is voor je kind.
Een (te) strenge aanpak in de opvoeding van kinderen verhoogt het risico op een zwakke fysieke gezondheid en obesitas naarmate ze ouder worden. Dat blijkt uit een onderzoek in het vakblad 'Social Science and Medicine'.
Omdat bij een autoritaire opvoeding alles voor het kind wordt bepaald en het kind daar maar naar te luisteren heeft, ontwikkelt je kind zich niet tot zelfstandig persoon. Hierdoor krijgt het ook nog eens weinig zelfvertrouwen mee vanuit de opvoeding en dat zorgt weer voor veel problemen als zij ouder worden.
Waar Maria Montessori op doelt is dat jij als opvoeder je kinderen constant op weg helpt het zelf te doen. Door je kinderen activiteiten aan te bieden die hen vrijheid en bijgevolg zelfvertrouwen geven, toon je dat je hen respecteert. En zo beginnen ze zichzelf ook te respecteren.
