Hoe lang palliatieve zorg duurt, verschilt per persoon. Soms dagen, soms weken, maar een jaar of langer kan ook.
Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Vochttekort leidt normaal gesproken tot dorst, maar in de stervensfase hebben mensen vaak geen of weinig dorstgevoel. Het kan prettig zijn om de lippen en de mond licht te bevochtigen.
In de laatste levensfase kunnen klachten als misselijkheid, geen eetlust, gewichtsverlies, zwak gevoel en pijn ontstaan. Cannabis en dronabinol worden soms voorgeschreven om deze klachten te verlichten. In de laatste levensfase kunnen klachten van misselijkheid, braken en jeuk ontstaan.
Het verschil is dat palliatieve zorg jaren kan duren, terwijl we pas van terminale zorg spreken wanneer het overlijden op korte termijn (3 maanden of minder) wordt verwacht. Palliatieve zorg richt zich op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. Hoe lang dit duurt verschilt per cliënt.
Vermoeidheid, pijn, gebrek aan energie, zwakte en gebrek aan eetlust komen bij meer dan 50% van de patiënten voor.
Bij palliatieve sedatie krijg je via een naaldje medicijnen toegediend. Meestal is dat midazolam. Van die medicijnen wordt je slaperig of val je in slaap. Het bewustzijn wordt verlaagd.
In de palliatieve fase gaat de nadruk meer liggen op comfortzorg, het optimaliseren van je klachten en een verhoging van de kwaliteit van leven. Dit doen we door een optimale pijn -en symptoomcontrole na te streven.
Pijn is één van de meest voorkomende klachten op een sterfbed, net als de angst voor pijn. Om de lichamelijke pijn te verlichten kan het nodig zijn dat de zieke steeds meer pijnmedicatie nodig heeft. De kans is aanwezig dat dit het levenseinde enkele uren of dagen bespoedigt.
Koud aanvoelende, soms blauw verkleurde handen en voeten, lijkvlekken aan de achterkant van de benen en op de rug. Spitse neus (de huid over neus en jukbeenderen verstrakt). Dit wordt ook wel doodsmasker genoemd.
Meestal is de patiënt gewoon thuis. Gemiddeld duurt het een tot drie dagen voor de patiënt overlijdt. Hoe langer het duurt, hoe minder positief mensen zijn.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, leidt het ophogen van morfine ook niet tot het bespoedigen van de dood. Morfine is wel geschikt om pijn en benauwdheid te behandelen en kan dus wel een belangrijke rol spelen in de fase van het levenseinde.
Geef aan dat je meeleeft en wens hem of haar kracht toe. Het kan zijn dat je echt niet weet wat je moet zeggen. Geef dat gewoon eerlijk toe. Het is absoluut niet raar dat je in eerste instantie geen woorden kunt vinden voor het droevige nieuws.
Palliatieve zorg
De zorg is gericht op verlenging van het leven, én een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. Deze zorg kan jarenlang duren. Centraal staan uw lichamelijke, sociale, psychische en spirituele behoeften. Ook het ondersteunen van naasten is een belangrijk onderdeel van palliatieve zorg.
Versterven is geen actieve keuze terwijl bij het bewust afzien van eten en drinken iemand uit overtuiging kiest voor de dood. Door het lichaam vocht en voedsel te onthouden, gaat het lichaam de eigen reserves aanspreken. Afhankelijk van de conditie, sterft een ernstig zieke doorgaans binnen één à twee weken.
Onrust en verwardheid
Het kan voorkomen dat door een gedaald bewustzijn iemands gedrag verandert. De stervende kijkt dan anders uit zijn ogen en kan een onrustige en verwarde indruk maken. Dit wordt een delier genoemd. Het lijkt alsof iemand van alles beleeft of ziet, maar wat precies is niet duidelijk.
Palliatieve sedatie is geen euthanasie.
Wens iemand sterkte Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Bij palliatieve sedatie sterven mensen meestal binnen een paar dagen. Maximaal kan het twee weken duren. Maar dat komt weinig voor. Bekijk op overpalliatievezorg.nl nog meer verschillen tussen euthanasie en palliatieve sedatie.
Continue palliatieve sedatie tot aan het overlijden werd in 2005 toegepast bij 8,2% van de sterfgevallen, in 2010 gebeurde dit bij 12,3% en in 2015 bij 18,3% van de sterfgevallen. Palliatieve sedatie vindt dus steeds vaker plaats.
Bij een delier in de stervensfase is het beleid meestal gericht op behandeling van de symptomen. Dit omdat een delier dan vaak onomkeerbaar is. Maar er zijn een aantal situaties waarbij men toch behandeling van de oorzaak van het delier kan overwegen.
Het beantwoorden van deze vraag met 'Nee' markeert een belangrijk moment in de palliatieve zorg. Bij palliatieve zorg wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende stadia: Stadium van meer ziekte- dan symptoomgerichte palliatie. Stadium van meer symptoom- dan ziektegerichte palliatie.
In de palliatieve fase kan pijn een veel grotere rol gaan spelen. Het kan dan om erge pijn gaan en/of pijn die maar niet weggaat. Zulke pijn kan je leven veranderen. Je kunt er somber of uitgeput van raken.
