Het gerecht heette vroeger patates frites. Dit was te lang en dus besloten ze het af te korten." "Het betekent dus letterlijk vertaald aardappel gefrituurd." Je ziet het waarschijnlijk al aan de naam, maar de oorsprong van het woord 'patates frites' ligt in de Franse en Vlaamse taal.
Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is. Aangezien je naast aardappelen nog veel meer kunt frituren, is het eigenlijk niet logisch om de bereidingswijze tot afkorting te maken. Maar ja, de aardappel is wel de koning onder de gefrituurde snack. De opper-frites is dus friet.
Friet komt uit Frankrijk
Hun keukenpersoneel stond dus op straat, en die koks begonnen van ellende de eerste restaurants. Daar kwamen gerechten die eerst aan de elite werden geserveerd, ook op het bord van Jan met de pet terecht. Pommes de terre frites bijvoorbeeld, aardappelen die in hete olie worden gebakken.
Iemand moet als eerste op het idee zijn gekomen aardappelen te schillen, te snijden en in olie te bakken. De Vlaamse kunsthistoricus Paul Ilegems denkt het antwoord te weten: niemand minder dan Teresa van Avila (1515-1582), de Spaanse mystica die vermoedelijk het bekendst is van het standbeeld dat Bernini maakte.
“De friet zoals we die vandaag kennen - in staafjes gesneden aardappel, die tweemaal zijn gebakken - zijn uitgevonden in Parijs”, zegt de Franse culinaire historicus Pierre Leclerq. “Rond 1885 zijn de frieten voor het eerst opgedoken in de straten van Parijs.
Je mag zowel patat als friet zeggen, maar je voorkeur hangt waarschijnlijk af van waar je woont. In het noorden van Nederland wordt meestal patat gezegd, in het zuiden van Nederland bestel je vaker friet. De Vlamingen noemen de gefrituurde aardappel altijd friet. Met patat bedoelen zij de rauwe aardappel.
Het is belangrijk dat je de vers gesneden aardapplen voordat ze gefrituurd worden eerst een tijd in water liggen. Zo wordt het zetmeel uit de aardappel getrokken (het water wordt ook troebel) en is het eindresultaat extra knapperig. Laat de frieten in ieder geval een uur in koud water liggen, langer mag ook.
Aardappelen eten we in Nederland al vanaf 1593. Maar friet eten we veel minder lang, namelijk nog maar 150 jaar. En dat wordt vandaag gevierd in Houten op het Frituurwereld Event. Anderhalve eeuw geleden werd op een kermis in Breda de eerste portie verkocht.
Want België is frietland nummer één. In 2016 telde het land maar liefst 4 643 frietkramen – of frietkoten, zoals we eigenlijk moeten zeggen. Voor de lekkerste friet ter wereld, hoef je alleen maar even de grens over te steken naar steden als Antwerpen, Gent en Brugge.
Langste friet: Stephan Tyvaert uit Gent bakte in 4 uur tijd een friet, gemaakt van aardappelpuree, van 9 m, 79 cm en 4 mm lengte en een dikte van 2 x 2 cm. Hij verkocht hem nadien in stukjes. Grootste aardappelchips: Charles Chip Inc.
Je ziet het waarschijnlijk al aan de naam, maar de oorsprong van het woord 'patates frites' ligt in de Franse en Vlaamse taal. “Patates betekent aardappel en frites betekent gefrituurd. Het betekent dus letterlijk vertaald aardappel gefrituurd.” Boven de rivieren is de keuze dus op de afkorting patat gevallen.
Het woord patat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Amerikaanse geallieerden die de Belgische frieten geproefd zouden hebben tijdens het Ardennenoffensief, vertaalden ze als French Fries naar de taal die er gesproken werd door de plaatselijke bevolking – het Frans – en Fries voor de bereidingswijze in de friteuse.
De 'patat-frietgrens' of kortweg 'frietgrens' is de informele benaming voor een idiomatische isoglosse binnen het Nederlands taalgebied. Ten noorden van deze isoglosse wordt vooral het woord patat gebruikt, terwijl men ten zuiden ervan eerder friet of frieten zegt.
Wat is een patatje oorlog precies? Het is eigenlijk niet meer dan patat met een dikke klodder mayo en pindasaus. Optioneel voegt u daar gesnipperde uitjes aan toe en klaar is kees. De simpliciteit van dit gerecht is ook direct haar kracht, want een patatje oorlog is rijk van smaak met iedere hap die u neemt.
Bestel je een frietje moeilijk, krijg je een puntzak friet met de saus onderin de punt. Knappe gozer die dit er makkelijk uitkrijgt. 'Friet extra moeilijk'? Da's een patatje met zuurvlees, curry, mayo en uitjes.
De prijs van een frietje speciaal of patatje met kan dit najaar weleens flink oplopen. Door duurder graan, schaarse zonnebloemolie en vooral hoge energieprijzen zullen veel snackbars hun prijzen opschroeven. Dat zegt directeur Frans van Rooij van frituurdersvereniging ProFri.
Voor de lekkerste friet neem je iets bloemige aardappels zoals bintje, agria, désirée, première of santé. Deze hebben de juiste verhouding zetmeel en vocht om goede friet van te bakken; met een knapperig korstje van buiten en zachte, luchtige aardappel vanbinnen.
Friet is best goed voor je lichaam blijkt uit een onderzoek gepubliceerd in Food Chemistry (lees hier trouwens even hoeveel frietsoorten er zijn). Er zitten namelijk veel meer antioxidantenten in gefrituurde aardappels, pompoen, tomaten en aubergine dan in de gebakken of gekookte versie.
In tegenstelling tot wat men zou kunnen denken, is deze laatste niet afkomstig uit ons land en zelfs niet uit ons continent! Pas in de 16e eeuw werd dit knolgewas meegebracht door de Spanjaarden tijdens hun expedities naar Latijns-Amerika en verscheen daarmee in onze streken.
Sommige recepten zeggen de frietjes te spoelen eens ze gesneden zijn, andere raden aan dat net niet te doen: er blijft zo meer zetmeel op de frietjes zitten, wat ze krokanter maakt. Frietjes worden traditioneel gebakken in dierlijk vet (ossenwit en/of paardenvet).
De tweede keer bakken maakt de frieten krokant. Op dat moment worden de 'pureestaafjes' als het ware toegeschroeid. Dat moet aan een voldoende hoge temperatuur gebeuren want anders nemen de staafjes te veel vet op. Dat afbakken gebeurt best bij een temperatuur van ongeveer 170 à 175°C.
GENT - Mensen die thuis patat bakken, kunnen de rauwe frietjes beter eerst 10 minuten in heet zout water leggen met een scheutje azijn en dan afdrogen. Dat vermindert het kankerverwekkende acrylamide met ongeveer 60 procent.
