Besmettingsweg: Druppelinfectie uit neus- en keelholte (hoesten, niezen). Incubatietijd: Meestal 7-10 dagen (spreiding 5-21 dagen). Besmettelijke periode: Van het begin van het catarrale stadium, voordat de typische hoestbuien beginnen, tot 3 weken na het begin van deze hoestbuien; totaal ongeveer 5 weken.
Kinkhoest begint met koorts, een hardnekkige verkoudheid en een droge hoest. De hoestbuien worden erger, vooral 's nachts. De zieke hoest slijm op en maakt een gierend geluid bij het inademen. De benauwdheid is zo ernstig dat de patiënt tijdens een hoestbui blauw kan aanlopen en braakneigingen krijgt.
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte. Mensen krijgen het door een bacterie. In Nederland worden kinderen ingeënt tegen kinkhoest. Toch krijgen kinderen en volwassenen regelmatig kinkhoest.
Sinds 1996 komt kinkhoest weer meer voor, ook bij volwassenen. Dit kan komen omdat de bacterie van structuur is veranderd. Daardoor kun je ook ziek worden als je gevaccineerd bent.
Kinkhoest is een zeer besmettelijke infectie van de onderste luchtwegen. De oorzaak van kinkhoest is een bacterie, Bordetella pertussis, en minder vaak Bordetella parapertussis. Wanneer een besmet persoon hoest of niest, produceert die speekseldruppeltjes in de lucht. Zo kan die de infectie doorgeven.
Uit Nederlands onderzoek blijkt dat baby's, die kinkhoest krijgen, in ongeveer 40% van de gevallen door hun moeder besmet worden en in 10-20% door vader, broers of zussen(2). Als deze mensen zijn ingeënt, is de kans kleiner dat zij anderen, en dus ook baby's, besmetten met een infectieziekte.
De huisarts kan een test doen om na te gaan of iemand kinkhoest heeft.
De ernstigste vormen van kinkhoest komen voor bij baby's. Kinkhoest bij niet-gevaccineerde baby's of baby's wier moeder niet gevaccineerd is, kan bijzonder ernstig zijn. Complicaties zijn onder andere longontsteking, encefalopathie (een ziekte van de hersenen), epileptische aanvallen en zelfs overlijden.
Macrolide-antibiotica
Toch is het in sommige gevallen nuttig om het antibioticum te gebruiken. Bijvoorbeeld als er in het gezin een kind is dat nog niet gevaccineerd of nog niet volledig gevaccineerd is. Door alle gezinsleden te behandelen met het antibioticum, kan het kind worden beschermd tegen kinkhoest.
De incubatietijd is doorgaans 7 tot 10 dagen maar kan varieren van 5 tot 21 dagen.
pertussis is gevoelig voor behandeling met antibiotica. De ernst en duur van kinkhoest kunnen alleen met antibiotica worden beïnvloed wanneer daarmee al in de incubatieperiode of in het catarrale (en dan meestal dus nog aspecifieke) stadium wordt begonnen. Klassiek wordt erytromycine gedurende 14 dagen voorgeschreven.
Om dezelfde reden kan je houding voorkomen dat je overdag nergens last van hebt, maar in de nacht opeens moet hoesten. Dit komt door de houding van je longen. Zodra je gaat liggen begint het vocht, wat overdag onderin je longen zit, omhoog te kruipen. Hierdoor ga je hoesten.
Klachten bij kinkhoest bij kinderen
Kinderen moeten soms overgeven van het heftige hoesten. Ze kunnen het benauwd krijgen en blauw worden. Uw kind kan ook veel slijm ophoesten. Een hoestbui eindigt vaak met een lange inademing met een gierend geluid.
Gebruik een hoestdrank met de werkzame stoffen broomhexine, acetylcysteïne of carbocisteïne. Deze stoffen verdunnen het slijm, zodat het makkelijker 'los' komt en je het beter kunt ophoesten.
Incubatietijd: Meestal 7-10 dagen (spreiding 5-21 dagen). Besmettelijke periode: Van het begin van het catarrale stadium, voordat de typische hoestbuien beginnen, tot 3 weken na het begin van deze hoestbuien; totaal ongeveer 5 weken. Na antibiotica 5-7 dagen.
10. Beschermingsduur en revaccinatie. Uit onderzoek blijkt dat vaccinatie met het acellulaire kinkhoestvaccin ongeveer 4-6 jaar bescherming biedt (Gezondheidsraad 2015, Wendelboe 2015).
Vanaf de 22ste week van je zwangerschap kun je deze prik gratis halen bij het consultatiebureau. Deze vaccinatie beschermt jou en je baby in de eerste weken na de geboorte tegen kinkhoest. In de meeste gevallen kan je kind zelf daarna een prik minder krijgen uit het rijksvaccinatieprogramma.
Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor baby's. Door de hoestbuien kan de baby moeilijk inademen en door de benauwdheid moet de baby vaak overgeven. Het kind raakt hierdoor uitgeput en kan uitdrogen. Bekende complicaties zijn longontsteking, stuipen, hersenschade en soms zelfs overlijden.
Hoesten komt meestal door een verkoudheid. Het gaat meestal binnen 2 tot 3 weken over. Bel uw huisarts als uw kind jonger is dan 3 maanden en hoest.
Chronische hoest
Als je altijd last hebt van hoesten, noemen we dit chronisch hoesten. Er zijn vele oorzaken voor chronische hoestklachten. Hierbij kunt u denken aan astma, ontsteking van de voorhoofdsholtes, (ongemerkt) maagzuur in de slokdarm, medicijngebruik, longkanker, COPD en longfibrose.
Door te hoesten maakt u uw luchtpijp, keel en longen schoon. Hoesten gaat bijna altijd vanzelf over binnen 2 tot 3 weken. Zorg voor schone lucht in huis.
Als je ziek wordt na de vaccinatie
Als je koorts hebt (38,5 graad of meer), kan de vaccinatieafspraak niet doorgaan. Als je te ziek bent, zeg je afspraak af. Wanneer de klachten over zijn, maak dan een nieuwe afspraak voor de vaccinatie.
Hoestprikkeldempende middelen verhogen de hoestprikkeldrempel in het centrale zenuwstelsel en verminderen daardoor de neiging tot hoesten. Ze worden gebruikt bij kriebelhoest, wanneer de keel en longen zijn geïrriteerd. Voorbeelden zijn noscapine, dextromethorfan, pentoxyverine en codeïne.
Slaap met een extra kussen. Dit vermindert de ophoping van slijm achterin de keel, mocht dit de oorzaak van je droge hoest zijn. En als je last hebt van maagreflux stroomt het zuur minder gemakkelijk omhoog waardoor de keel minder snel geïrriteerd raakt. Twee vliegen in één klap dus.
