In de Corporate Governance Code staan regels voor de relatie tussen: het bestuur; de raad van commissarissen; de (algemene vergadering van) mensen die aandelen hebben van beursgenoteerde bedrijven.
De code is een instrument om de governance zo in te richten dat die bijdraagt aan het waarborgen van goede zorg, aan het realiseren van de maatschappelijke doelstelling van zorgorganisaties en het maatschappelijk vertrouwen.
De letterlijke vertaling van governance is bestuur, beheersing en macht of de wijze van besturen (Koenen, 1997). Governance kan algemeen worden beschreven als 'het uitvoeren van beleid, controle, macht, regels en principes van organisaties' (Oxford Dictionary, 1974).
Corporate governance gaat over goed bestuur van beursgenoteerde bedrijven en het toezicht daarop. Het regelt verhoudingen tussen bestuurders, commissarissen en aandeelhouders. De overheid heeft wetten opgesteld voor goed en eerlijk bestuur van bedrijven.
De governance voorziet in de optimale randvoorwaarden voor het strategisch management om te kunnen functioneren. De structuur maakt het mogelijk dat de organisatie functioneert als een gezond organisme. Het beleid is de interface tussen organisatie en omgeving.
De raad van bestuur en de raad van toezicht zijn ieder vanuit hun eigen rol verantwoordelijk voor de governance van de zorgorganisatie.
De Code goed openbaar bestuur beschrijft hoe een overheidsbestuur hoort te werken. Zo weten burgers wat zij van de overheid kunnen verwachten. Bijna alle besturen van het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en politie werken via de code goed openbaar bestuur.
Governance is een doorlopend proces dat vraagt om discipline van de organisatie. Elke wijziging van regels, rollen, verantwoordelijkheden en processen moet worden vastgelegd. Wanneer dit niet gebeurt, is Governance een nietszeggend document geworden.
Governance betekent letterlijk gezagsuitoefening of aansturing.
de met governance belaste personen – De persoon (personen) of organisatie(s) (bijv. een trustee van een vennootschap), met verantwoordelijkheid voor het uitoefenen van toezicht op de strategische richting van de entiteit en op de verantwoordingsplicht van de entiteit.
Het doel van governance is het scheppen van waarborgen dat een organisatie (in dit geval een verbonden partij) haar doelstellingen realiseert en daarover verantwoording aflegt aan de belanghebbenden (in casu de deelnemende gemeente).
Compliance richt zich in de kern op het voldoen aan de heersende wet- en regelgeving en de interne regels en procedures. Compliance ziet toe op good governance. Het draagt zorg voor een transparant, integer en zorgvuldig besluitvormingsproces.
De Rijksoverheid, de gemeenten en de zorgverzekeraars zijn samen verantwoordelijk voor de langdurige zorg aan huis.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houden toezicht op de zorg. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert zorgondernemingen op grond van de Mededingingswet.
Om goede zorg te kunnen leveren is goed bestuur en intern toezicht bij een zorginstelling belangrijk. De instelling heeft de ruimte om eigen beleid te maken voor goed bestuur. De Rijksoverheid zorgt voor de wettelijke kaders voor goed bestuur in de zorg.
'Governance' gaat over de vraag op welke manier die waarden 'gebruikt' worden in het gesprek over goed onderwijs. Het gaat, anders gezegd, bij besturen over het vertalen van waarden in richtlijnen voor het handelen binnen de organisatie. Nog een voorbeeld: een voetbalclub moet georganiseerd worden.
Project governance in een notendop
Dat begrip stipuleert dat de eindverantwoordelijken van een bedrijf ervoor moeten zorgen dat ze op de hoogte zijn van wat er in de organisatie gebeurt opdat ze niet voor verrassingen komen te staan.
Good governance in het onderwijs betekent dat de onderwijsinstelling behoorlijk wordt bestuurd. Om dit te waarborgen zijn er principes en best practices vastgelegd in een zogenaamde governance code.
In de statuten van stichting X is opgenomen dat alle bestuursleden worden benoemd voor een periode van maximaal vier jaar en dat herbenoeming onbeperkt mogelijk is.
Sommige stichtingen en verenigingen werken met een algemeen en dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur is daarbij in de regel breed samengesteld terwijl het dagelijks bestuur zich (vooral) met de dagelijkse gang van zaken bezig houdt.
Het bestuur is belast met beleid en continuïteit van een rechtspersoon, de vergadering is belast met de langetermijnbesluiten en het vaststellen van het doel dat de rechtspersoon nastreeft. Wat echter wel aan het adagium beantwoordt, is dat de vergadering het hoogst controlerende orgaan is binnen een rechtspersoon.
Het doel van de Code is om het ondernemingsbestuur van beursgenoteerde bedrijven beter te laten functioneren. Dit wordt gedaan aan de hand van enkele principes en best practice bepalingen. Deze principes kunnen worden opgevat als de breed geldende algemene opvattingen van goede corporate governance.
De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) is bedoeld om wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, misbruik van positie en andere ongewenste activiteiten binnen besturen te voorkomen. Per 1 juli 2021 geldt de WBTR. Alle verenigingen en stichtingen moeten dan aan de wet voldoen.
Op 10 maart 2003 werd in Nederland een commissie, onder leiding van Morris Tabaksblat, gevraagd om een gedragscode te ontwikkelen voor beursgenoteerde bedrijven en hun aandeelhouders. Op 9 december 2003 werd door de toenmalige Commissie Tabaksblat de eerste Corporate Governance Code gepresenteerd.
